Hava geçirgenliği (Alm. Luftdurchlässigkeit, Fr. perméabilité à l'air, İng. air permeability), belirli bir deri veya kumaş alanından, belirli bir basınç altında, birim zamanda, deri veya kumaş yüzüne dik geçen hava miktarına ya da hızına denir.
Hava geçirgenliği, havanın elyaf, iplikler ve kumaş dokusu içinden geçme kabiliyetini anlatan bir kavramdır. Bu kavram aynı zamanda vücuttan geçen havanın tutulması veya dışarı aktarılması ile de ilgilidir. Hava geçirgenliği, kumaşın dokusunda bulunan elyaf ve ipliklerin özelliklerine ve terbiye işlemlerine bağlı olarak değişmektedir. Nemli, yüksek basınçlı ve sıcak hava koşullarında hava geçirgenliği düşmekte, alçak basınçlı iklim koşullarında ise yükselmektedir.
Açık havada yapılan sporlarda, özellikle kayak veya motosiklet sporlarında sporcuların giysilerde aradıkları temel özellik, rüzgara karşı koruyuculuktur. Bu açıdan kumaşların hava geçirgenlik değeri önemlidir. Ayrıca paraşüt bezi gibi endüstriyel kumaşların da performanslarını etkilemede hava geçirgenliği özelliği önemli rol oynamaktadır.
Bir kumaşın hava geçirgenliği özelliği, elyaf, iplik ve kumaş konstrüksiyonu ile etkilenmektedir. Gözeneklilik, havanın malzemeden geçme kolaylığını etkiler. Hava geçirgenliği, yelken kumaşının rüzgar direnci, paraşüt kumaşının hava direnci ve çeşitli hava filtrelerinin etkinliği gibi faktörlerde rol oynar. Örneğin, ince iplikten dokunmuş ve sıklığı düşük oluşan kumaşların geçirgenliği, sıkı dokunmuş yani sıklığı yüksek bir kumaşa göre daha fazla geçirgendir. Tamamen polyester çift katlı iplikle dokunmuş bir kumaşın hava geçirgenliği kötüdür. Buna karşılık % 40 polyester ipliği ve % 60 pamuk ipliği karışımı ile dokunan kumaşın hava geçirgenliği daha iyidir.
Kumaşların hava geçirgenlik değeri üzerinde, iplik numaraları, kumaşın dokuma sıklığı ve dokuma tarzı gibi yapısal özellikler de etkili olmaktadır. Kumaşın kalınlığı ve gözenekli yapısı, hava geçirgenlik değerini etkilemektedir. Kalın kumaşlar, içlerinde daha fazla hava tutmakta, dolayısıyla insanların vücut ısısı ile dış hava koşulları arasında sağlam bir yüzey oluşturmaktadır. Bu durumda kalın kumaşlar, insanı daha sıcak tutar. Kumaş kalınlığı, kumaşın alt ve üst yüzleri arasındaki mesafenin ölçüsüdür. Kumaşların ısıl konfor ile ilgili incelemelerinde önemli bir faktördür. İplik numarası yüksek ve dokuma sıklık değeri düşük olursa kumaşın dokusu daha açık ve daha gözenekli olur. Bu kumaşlar daha fazla hava geçirir. Aynı şekilde ilmek yoğunluğu düşük olan kumaşlar da daha fazla hava geçirir. İlmek yoğunluğu fazla olan kumaşlarda ise hava geçirgenliği daha düşüktür. Kısaca kumaşlarda sıkılık yükseldikçe kumaşın havanın geçmesine karşı direnci de yükselir. Bu yüzden ince iplikle dokunmuş ve gevşek kumaşların hava geçirgenliği fazladır.
Kumaşın hava geçirgenliği özelliği, vücudun rahat olması ve neme karşı korunması bakımında önemlidir. Aynı zamanda bir kumaşın sıcak veya soğuk tutmasını da etkiler. Kumaşın hava geçirgenliği ne kadar iyi olursa, vücudun etrafında ve üzerinde dolaşan hava sıcaklığı vücudun dışına daha kolay taşınır. Oysa hava geçirgenliği düşük olan kumaş, hava hareketini keser ve sıcaklık kaybını önler.
Kumaşlarda hava geçirgenliğinin tespiti
Hava geçirgenliği, havanın elyaf, iplikler ve kumaş yapısı içinden geçme özelliğidir. Hava geçirgenliği özelliği elyaf, iplik ve kumaş konstrüksiyonundan etkilenir. Kumaşlarda sıklık arttıkça havanın geçmesine karşı direnç de artar. Gevşek dokulu ve ince iplikli kumaşların hava geçirgenliği fazladır. Kumaşın hava geçirgenliği karakteristiği vücudun rahatlığı ve rutubete karşı koruma açısından önemli parametrelerden birisidir. Hava geçirgenliği testinde test numunesinin belirli basınç ve akışa sahip hava akımının ne kadarını üzerinden aktardığı belirlenir.
İlgili standartlar: TS 391 EN ISO 9237, ISO 9237, ASTM D 737.
0 yorum:
Yorum Gönder