Gövde Lifi Nedir, Gövde Lifleri Nelerdir

Sak liflerinden; (a-a1) keten lifleri, (b-b1) kenevir lifleri, (c-c1) jüt lifleri, (d-d1) rami lifleri ve (e-e1) kenaf lifleri. 

Gövde lifi (Alm. Bastfaser, Fr. fibre libérienne, İng. bast fiber; stem fiber), çift çenekli bazı bitkilerin saklarından elde edilen, keten, kenevir, jüt gibi liflere denir. 

Bitkilerin saplarından elde edilen selülozik liflere gövde lifleri denir. En önemli gövde lifleri keten, kenevir, jüt ve ramidir. Gövde liflerinin belirgin özelliği dayanıklılık düşük esneklik ve farklı uzunluklarda olmasıdır. 

Keten: Keten bitkileri uzun saplı, dalları az ve lifleri çok olan türdendir. Lifler gövdenin kabuk bölümünde birbirine yapışık olarak bulunur. Olgunlaşma devresinden sonra makineler aracılığı ile köküyle birlikte topraktan çıkartılır ve tohumlarından ayrıştırılır. Odunsu kısımların kırma işlemiyle ezilmesinden sonra, kırılmış odun parçaları mengenelerden geçirilerek çırpılır. Uzun ve kısa lifler ayrılır. İğne uçlu özel taraklarla tarandıktan sonra eğirme işlemi uygulanır. Lif demetlerinin uzunluğu 30-90 cm. iken tek lif uzunluğu 2-4 cm. arasındadır. Düz ve kıvrımsız olmasından ötürü parlaktır, kendi ağırlığının % 23'ü kadar nem çekebilir, çabuk buruşur, sürtünmeye karşı sağlamlığı pamuğa göre azdır anca kopmaya karşı dayanıklılığı çok yüksektir. Az aşınır ve serin tutar, çuval bezi, düz ve desenli keten kumaşlarında kullanılır. Keten lifi; yazlık tropik giysiler, yatak ve masa takımları, perdeler, sanatsal dokumalar, cilt bezleri, resim tuvalleri, keten ayakkabılar ve tela olarak kullanılır. 

Kenevir: Kendir adı da verilen bir tekstil bitkisidir. Ketende olduğu gibi lif hücreleri, kabuk kısmında demetler halindedir. Lif üretimi ketende olduğu gibi çürütme, dövme ve taraklama işlemleri ile gerçekleştirilir. Lif uzunluğu 40-45 mm'dir. Kenevir devlet kontrolünde üretilir; çünkü dişi kenevirde esrar adı verilen uyuşturucu bir madde salgısı vardır. Genellikle halat, urgan, yelken, çadır bezi, çuval yapımında ve halının çözgü ipliğinde kullanılır. 

Jüt: Jütün gövdesinde lif hücreleri demetler halinde bulunur. Jüt lifinin üretimi, çürütme yöntemi ile yapılır. Çürütme sonunda lif demetleri gövdeden elle soyularak ayrılır. Elde edilen liflerin boyu 18-25 cm’dir. Esnekliği azdır. Dayanıklılığı keten ve kenevirden daha düşüktür. Jüt lifinin büyük bir kısmı çuval, ip, sicim ve örtü kumaşları, yapımında kullanılır. 

Rami: Lif hücreleri, bitkinin gövdesinde, kabuk kısmının hemen altında yer alır. Bitki henüz yaşken kabuk kısımları bir bıçak yardımıyla sıyrılarak elle veya makinelerle temizlenir. Üzerindeki zamksı maddenin uzaklaştırılması için çürütme işlemi uygulanır. Lifler yumuşayarak daha iyi eğrilebilir hale gelir. Çeşitli yerel giyim eşyaları, döşemelik kumaşlar, ip ve halat yapımında kullanılır. 

Kenaf: Kenaf (Hibiscus cannabinus L.) Doğu ve Orta Afrika'ya özgü, birkaç bin yıldır yiyecek ve lif için yetiştirilen bir lif bitkisidir. Kenaf saplarından lif elde edilen bir bitki olmakla beraber tarandıktan sonra kalan kabuğu, lifi ve diğer bölümleri inşaat levhaları ve kağıt hazırlanması için kullanılır. İçeriğinde % 18-20 yağ bulunan kenaf tohumlarından deri üretiminde, sabun pişirme ve boya endüstrisinde kullanılan bir yağ elde edilir. Atıklar hayvanların beslenmesinde kullanılır.