Pamuk bitkisi kozası. |
Pamuk ipliği, pamuk adı verilen bitkinin kapsülündeki koza tohumlarından alınan elyafların çeşitli makinelerde işlenmesi ile elde edilen pamuk iplikleri özellikle giysi üretiminde yaygın olarak kullanılır. Pamuk bitkisi sıcak ve kurak iklimde yetişir. Elyaf uzunluğu 15-50 mm arasındadır. Pamuk ipliği lif özelliklerine göre genellikle üç sistemde sınıflandırılır; Penye ince ve uzun liflerden oluşur. Karde; kalın ve kısa liflerden oluşur. Vigoine; karde ve penye iplik artıklarından yapılır. Pamuk ipliği, oluşum özelliklerine göre de sınıflandırılır; Ring iplik, klasik iğ sistemi ile bükülerek oluşur. Open-end iplikte, hava basıncı ile liflere tur verilir. Sentetik elyaf üretimi ve çeşitliliğindeki artış nedeni ile pamuğun kullanımı önemli bir düşüş gösterse de tüm elyaf ve iplik çeşitleri arasında liderliğini korumaktadır. Dünyadaki önemli pamuk lifi üreticileri; Çin, ABD, Özbekistan, Hindistan, Pakistan, Brezilya, Türkiye ve Mısır'dır. Pamuk elyafı için en önemli kriterler temizlik derecesi, renk ve ortalama ştapel uzunluğudur.
Pamuk lifleri ne kadar uzun olursa, üretilen pamuk ipliği ve pamuklu kumaşlar da o kadar ince olur. |
Pamuk İpliğinin Özellikleri
Kaynamaya karşı direnci çok iyidir. Hijyen açısından problem oluşturmaz. Absorbsiyonu, hava geçirgenliği ve rahatlık hissi oldukça iyidir. Yumuşak ve hafif olması nedeniyle giyim rahatlığı sağlar. Islaklık hissi vermeden buhar şeklinde nemi üzerine alabilir. Kendi ağırlığının % 50-65'ine kadar olan suyu veya sıvıyı damlama yapmadan emebilir. Kuruması ise yavaştır. Pamuk lifinin mukavemeti selülozik fibrillerin yapısı nedeniyle oldukça iyidir. Pamuk ipliğinin mukavemetini ise elyafın uzunluğu ve iplik büküm miktarı belirler. Elastikiyeti oldukça düşüktür. Pamuk, ısıyı genellikle iyi iletir. Yüksek nem transportu özelliğine sahiptir. Termal iletkenlik değeri 17,5 ile en yüksek olan konvensiyonel liftir. Pamuk lifi uzun süre güneş ışığına maruz kalırsa okside olur ve mukavemetini kaybeder. Pamuğun bu özellikleri en popüler ve en fazla tüketilen lif olmasını sağlamaktadır. Gömleklik kumaşlardan iş elbiselerine, yatak çarşaflarından dikiş ipliklerine, çadır bezlerinden mobilya döşemelerine kadar çok geniş bir yelpazede kullanılmaktadır. Pamuk lifinin temizlenmesinde kaynatılabilmesi, ütülenebilirliği ve çamaşır makinesinde kurutulabilirliği gibi özellikleri kullanım alanını genişletmektedir.
1 yorum:
pamuk beyaz yumuşak ve emici olan ipliğe pamuk denir
Yorum Gönder