Örme Makinesinde Makine Çapı (Pus) ve Makine İnceliği (Fine) Nedir

Öme kumaşta makine inceliği. 

Pus ya da Makine Çapı (D) 

Makine çapı (Alm. Durchmesser der Maschine, Fr. diamètre de la machine, İng. machine diameter), yuvarlak örme makinelerinde, daire şeklindeki iğne yatağının taban dairesinin inç (2.54 cm) olarak çap değerine denir. 

Yuvarlak örme makinelerinde çıkacak dokunun enini belirleyen bir ölçüdür. Mamulün kullanım yerine göre değişik çaplarda makineler seçilir. Birim olarak inç (inch, ") ölçüsü kullanılır. PUS kısaca örme tüp kumaşları üreten makinenin yarı çapıdır. 1 Pus = 1 inç = 2.54 cm. 

Fine ya da Makine İnceliği (E) 

Makine inceliği, (fayn, fein) - (Alm. Feinheit der Maschine, Maschinenfeinheit, Fr. jauge du métier, İng. machine gauge), örme makinelerinde, elde edilecek örgünün kalınlık özelliğini belirleyen, "E" simgesi ile gösterilen ve iğne yatağı üzerinde 1 inç (2.54 cm) mesafede bulunan iğne sayısına denir. 

Belirli mesafedeki iğne sayısı olup, mesafe ölçüsü olarak genellikle İngiliz ölçü birimi inç (1 inch = 2,54 cm) kullanılır. İncelik, üretiminde kullanılacak iplik numarası, çalışma hızı, örgü cinsi, elde edilecek dokunun eni ve en çekmesini doğrudan etkileyen bir faktördür. 

İğne yatağı üzerinde 1" (=25,4 mm) mesafede bulunan iğne sayısına incelik denir ve E harfi ile gösterilir. Elde edilecek örgünün kalınlığı makine inceliğine bağlıdır. Örneğin düz makine inceliğine bağlıdır. 

Örneğin düz örme makinelerinde kullanılan incelikler; 

- El örgüsü görünümünde çok kalın giysiler için E 2-5, 

- Kalın giysiler için E 5-7, 

- İnce giysiler için E 7-10, 

- Çok ince giysiler için E 10-12 dir. 

Yuvarlak örme makinelerinde kullanılan incelikler ise; 

- Tek yataklı makinelerde: 

- Dış giysilikler için E 7-34, 

- İç giysilikler için E 18-32, 

- Jakarlı yapılar için E 5-32, 

- 3-iplik futter için E 12-28, 

- Havlu yapılar için E 7-28, 

- Uzun havlı yapılar için E 5-22, 

- Erkek-kadın-çocuk çorapları için E 13-24, 

- İnce kadın çorapları için E 26-36'dir. 

Çift yataklı makinelerde: 

- Dış giysilikler için E 7-42, 

- İç giysilikler için E 10-22, 

- Jakarlı yapılar için E 5-30, 

- Transfer desenli yapılar için E 12-16, 

- Erkek-kadın-çocuk çorapları için E 6-21'dir. 

İnceliğin belirtilmesinde çok seyrek olarak kullanılan diğer bir terim olan taksimat (t) ise, bir iğnenin çalışması için gerekli olan mesafenin milimetre olarak ifadesidir. Bir iğne yatağı üzerinde yan yana duran iki iğnenin merkezleri arasındaki mesafe olarak da tanımlanabilir. 

İncelik; üretimde kullanılacak ipliğin numarası, makinenin çalışma hızı, örgü cinsi, elde edilecek dokunun eni ve en büzülmesini direkt olarak etkiler. İnceliği yüksek olan makinelerde daha ince, daha düzgün ve stabil yapılar elde edilir.