Düzeler elde edilmek istenen liflerin, boyutları ve şekillerinde deliklere sahiptir. |
Düze, düse ya da lif çekim başlığı (spinneret), sentetik ipliklerin üretiminde kullanılan üzerinde çok küçük delikler olan metal plakaya denir. Filament üretim sisteminde en hassas adım eriyik haldeki polimerin düzelerden geçmesidir. Düze, elyaf oluşturmak için bir polimer çözeltisini veya polimer eriyiğini basınçla içinden geçirmek ve lif üretmek için kullanılan bir cihazdır. Düzeden çıkan polimer henüz iplik niteliği kazanmamış olan ve çok yüksek sıcaklıkta akan bir sıvı kütledir. Akışkan polimer çözeltileri, düze delikleri yoluyla; lif çekim yöntemine göre, içinde hava veya sıvı olan ortama çıkar ve polimerin katılaşması ve faz değişimi sağlanır. Lifler bu delikler içinden çekilip istenilen incelik ve şekilde ya da içi boşluklu yapıda üretilirler.
Yapay lif üretiminde kullanılan düzeler birbirlerine benzerler. Düze, bir ile birkaç yüz arasında delik bulundurur. Bu küçük delikler, hassas olarak üretilirler. Bu delikler, kir ve aşınmaya karşı da oldukça hassasdırlar. Bu yüzden düze deliklerinden geçirilecek olan polimer eriyiği, maksimum düzeyde filtre edilerek temizlenmelidirler. Filamentlerin içinden geçtiği bu delikler aşınmaya karşı oldukça hassas olduklarından, düzelerin aşınmaya maksimum düzeyde dayanıklı olan pahalı metallerden üretilmesi gerekir. Ayrıca düzelere devamlı olarak bakım yapılmalı ve tıkanmaya karşı sürekli temizlenmelidirler. Düzeden geçen ve filament formuna gelen polimer, soğutma ile katı hale getirilir. Polimerin ekstrüzyona girmesi ve düzeden geçirilerek soğutulması işlemlerinin bütününe eğirme adı verilir. Fakat bu isim kesik elyafların bükülerek iplik haline getirilmesi işlemiyle karıştırılmamalıdır. Farklı filament oluşum tekniği vardır: yaş çekim, kuru çekim, eriyik çekim.
3 yorum:
düseler sentetik lif çapını ve lifin şeklini belirler.
düzeden lif çekimi ham maddenin akışkan hale getirilmesi ile sağlanır
Yapay lifler yan-yana dizilmiş çok sayıda düzelerden eriyik polimerin filament telleri şeklinde çekilmesi ve devamında soğutulup katılaşarak iplik formuna getirilmesi ile elde edilir.
Yorum Gönder