Filmdruck baskı ya da düz baskı (Alm. Filmdruckchablone, Fr. pochoir pour cadre d’impression, İng. flat printing screen), ipek, poliamit, polyester, bronz, gibi malzemelerden yapılmış gözenekli gazenin, desen dışındaki yerlerinin kapatılması sonucu elde edilen desenli, yer yer gözenekli gazeyi çerçevelere gergin şekilde takarak elde edilen şablon ile yapılan baskı tekniğidir.
Film Druck Baskı
Makineleri
Film druck baskı
işlemi, belirli aralıklarla duran bir işlemdir. Kesiksiz değildir,
yarı kesikli bir işlemdir. Şablon, blanket ilerlerken kalkar. Bu
durumda blanket şablona doğru hareket eder ve raklenin sıyırma
işlemi için durur. Bu esnada şablon aşağı inerek baskıya hazır
hâle geçer (Bu işlem otomatik olarak yapılır.). Sıyırma
işleminden sonra kumaş, diğer şablon çerçevesine doğru hareket
eder. Bu işlem periyodiktir. Kumaş her raportta durur, şablon iner
ve rakle çekilir. Şablon geri kalkar ve kumaş bir sonraki raporta
doğru hareket eder. Böylece periyodik bir sistemle baskı işlemi
devam eder. Şablonlar aynı anda kumaş üzerine inerek desen
aktarılır. Şablonlar yukarı kalktığı anda, blanket bir raport
boyu kadar ileri hareket eder. Sonsuz olarak hareket eden blanket,
kumaşı düzgün olarak taşımak zorundadır ve hareket esnasında
sağa sola kaymamalıdır. Blanketin yıkama ve kurutma esnasında
zarar görmemesi çok önemlidir. En küçük bir blanket hatası,
baskı hatalarına yol açacaktır. Şablonlar sabit, kumaş
hareketlidir. Baskı esnasında şablonlar kumaşa temas eder, daha
sonra otomatik olarak kalkar, kumaş bir raport boyu ilerler ve
şablon tekrar aşağıya inerek kumaşa temas eder. Rakle şablon
üzerindeki boyayı sıyırır ve baskı gerçekleşir. Film druck
baskının avantajları: Büyük raportlu desenlerin basılması
mümkündür. Baskı eni, rulo baskıdan geniştir. Şablon üretimi
kolay, şablon maliyeti ise yüksektir. Şablonlar uzun süre
kullanılabilir. İyi bakılan bir şablon 30.000 metre kumaş
baskısına dayanabilmektedir. Renk sayısı şablon sayısı
kadardır. Makine uzunluğu renk sayısına göre değişir. Şablon
,desen değiştirme baskı baskı ayarı kolaydır. Rotasyon baskıya
göre daha az zarar ile çalışılır. Şablonların yıkanması
için özel teçhizat gerektirmez. Boyarmadde verimi en yüksek baskı
tekniğidir. Aynı renk tonunda bir baskı için film druck baskıda
20 g boyarmadde gerekirken rotasyon baskıda 30 g rulo baskıda 50 g
boyarmadde gerekir. Dolayısı ile boyarmadde tüketimi en düşük
baskı yöntemidir. Elde edilen baskılar düzgündür. En yüksek
renk canlılığı elde edilir. Çok renkli, küçük partilerin
basılması için uygundur. Uygun şablon bezi sıklığı seçilerek
metalik baskı, kabartma baskı gibi efekt baskılar için uygundur.
Sıklığı fazla gaze bezleri kullanılarak son derece net
kontürlerin eldesi mümkündür. Yan yana iki kumaş
basılabilmektedir.
Film druck baskının dezavantajları:
Yer gereksinimi en
fazla olan baskı tekniğidir. Bu şablon adedine bağlı olarak
artar. Üretim hızı rulo ve rotasyon yöntemlerine göre daha düşük
olduğu için baskı maliyeti en yüksek baskı yöntemidir. Yatırım
maliyeti yüksektir. Türkiye'de film druck makine üretimi yoktur.
Film druck baskı makinesi rulo baskı makinesinden daha pahalı,
rotasyon baskı makinesinden ucuzdur. Uzunlamasına çizgilerin
kırıksız basılmasında uygun değildir. Film druck baskı
makineleri, şablon baskı prensibine dayanmaktadır. Bu baskı
makineleri ,baskı ve kurutma sırasında yüksek yer gereksinimi,
emek ve zaman harcama gibi günümüzdeki üretim hızıyla
yarışamayacak el veya masa baskı sisteminin yerine
geliştirilmiştir. İşlem otomatikleştirilmiştir. Bu nedenle
oldukça hızlıdır. Tam otomatik film druck baskı makinelerinde
kumaş blankete yapışık olarak hareket eder, şablonların yeri
sabittir. Baskıdan sonra kumaş, makinenin arkasındaki kurutma
bölmesine girer. Bu yöntem, metrelerce uzunluktaki kumaş rulosuna
açık en hâlindeyken uygulanabilir. Otomatik film druck baskı,
ticari yöntem olarak daha üretken olan rotasyon baskı yüzünden
önemi azalmış bir yöntemdir. Fakat özellikle büyük raportlu
desenlerde önemini korumaktadır. Bunun yanında, düşük
metrajlardaki çok renkli baskılarda önemli bir yöntemdir. Tek
desenden 500-1.000 metrelik çok renkli partilere kadar uygundur.
Film druck baskı tekniği ile basılan baskılar rulo baskılardan
daha canlıdır. Çünkü düz şablonlu baskıda baskı patı daha
yüzeyseldir. Rulo baskıda ise baskı patı kumaşın daha
derinliğine nüfuz etmiştir. Bu ayrım, bir dereceye kadar
baskıların hangi teknik ile basıldığının tespitine yarar. Rulo
baskıda arka yüze pat geçişi daha fazladır. Film druck şablonlu
baskılarda makine genişliği izin veriyorsa iki dar en kumaş yan
yana basılabilir. Film druck baskı, yarı kesikli bir işlemdir.Bunu
rağmen çok kullanılan bir baskı sistemidir. Film druck baskıda
istenilen desen, metal bir çerçeve üzerinde gergin bir şekilde
takılan gaze bezi üzerine hazırlanır. Desen üzerinde
basılmayacak kısımlarda, geçirgen olmayan bir film tabakası
oluşturulur. Kumaş ile temas hâlindeki ince ve sık dokunmuş gaze
bezi adı verilen bir tülün, bloke edilmemiş alanlarından baskı
patının rakle yardımıyla basınçla geçirilerek kumaş üzerinde
renkli bir desen meydana getirilir. Film druck baskı makinelerinde
basılabilecek renk sayısı, genellikle 6-12 renk arası, en fazla
20 renktir. Renk sayısı baskı hızını etkilemez, raport boyu
etkiler. Raport boyu 80 cm olan bir desende üretim hızı 1000
metre/saat iken raport boyu 140 cm' ye çıktığında 1.400
metre/saate ulaşılmaktadır. Bu durum baskı maliyetinde önemli
bir unsurdur Çünkü kumaş ilerleme hızı, raport boyuna bağlıdır.
Raport boyu büyük olan desenlerde üretim hızı daha yüksektir.
Üretim hızı, raport boyuna bağlı olarak saatte 700-1200
metredir.
Film druck baskı makinesi. |
Kalıp Sırası
Kalıplar, baskı
öncesi basılacağı renge göre ayrılarak koyu renkten açığa
doğru sıralanır ve makineye yerleştirilir. Bunun amacı koyu
renklerin açık renklerden sonra basılıp daha önce basılmış
olan açık renklerin kirlenmesini önlemektir. Bazen bu sıra
basılacak desene göre değişiklik gösterir. Koyu renk önde olup
açık renk sonra da gelebilir. Konturlu kumaşlarda desenin konturu
daha önce basılır. Çünkü desen konturu genellikle desene göre
daha koyu renkli olur. Eğer açık renk önce basılıp sonra koyu
renkli kontur basılır ise konturun desene oturmadığı, çakıştığı
bölgelerde kirlenmeler meydana gelir. Koyu renk basıldıktan sonra
açık renk üzerinde baskı işlemi devam edeceğinden açık renk
kirlenebilir. Dolayısıyla en son açık renk basılır. Bunun
nedeni ise daha önce basılan açık renkli pat kumaşın emme
yeteneğini en aza indirdiğinden daha sonra basılan koyu renkli
baskı netliği sağlanamaz, o bölgelerde yayılmalar meydana gelir.
Film druck baskıda
kumaş üzerine aktarılan baskı patı miktarı,
- Rakle basıncı,
- Rakle açısı,
- Rakle çekme sayısı,
- Şablon bezi gözeneklerinin
genişliği,
- Baskı patının viskozitesi,
- Desen ile bağlantılıdır.
Baskı sırasında karşılaşılabilecek genel hatalar şunlardır:
- Kalıpların oturmaması,
- Kalıpların yanlış yerleştirilmesi,
- Kalıp hızlarının doğru ayarlanmamış olması,
- Kalıpların
tıkalı olması,
- Kumaşın blankete düzgün yapışmaması,
- Kumaştaki atkı bozuklukları,
- Rakle presinden kaynaklanan, baskıda
yayılma veya boğulma,
- Sağ sol kanat farkı (az baskı veya çok
baskı),
- Kalıp veya raklede çizgi şeklinde hata,
- Kumaş veya
pattan gelen kalıntı ve yabancı maddeler,
- Yanlış baskı patı
ilavesi,
- Desende kalıp ezmesi,
- Blankette çizilmeler olması,
- Blanketin kumaşı kirletmesi,
- Raport mesafeleri hassas ayarlanmadığı
takdirde enine renksiz çizgiler,
- Varyant değişimlerinde kalıp ve
raklelerdeki pat artıkları vb. hatalar oluşur.
1 yorum:
Rakle seçimi ve ayarları fildruck baskıda önemlidir.
Yorum Gönder