Transfer Baskı Yapma ve Transfer Baskı Makinaları

Transfer Baskı Makinası 

Kâğıda aktarılmış süblime olma (yani ısı etkisiyle buharlaşma) özelliğindeki boyar maddenin ısı ve basınç etkisi ile kumaşa transferi işlemidir. 

Transfer Baskı Kâğıdı 

Süblime olabilen dispers boyar maddeler, özel olarak yapılandırılmış silindir baskı makinesi, rotasyon baskı makinesi veya ofset baskı makinesi ile kâğıt üzerine basılır. Kâğıt, hatalara ilişkin kontrol edildikten sonra basılı tarafını basılacak tekstil yüzey ile birleştirip 20-30 sn, 210 -215 °C’ye ısıtılmış (PES için) silindirden geçirilir. Bu esnada desen kumaşa geçer. Baskı işleminden sonra herhangi bir ard işlemin yapılmasına gerek kalmaması büyük bir avantajdır. Yüksek aktarma sıcaklığı nedeniyle tutumda sertleşme olabilir. Tutum sertleşmesi lif çeşidine göre farklı olabilir. Günümüzde genelde polyester veya selüloz polyester karışımlarına basılır.Selüloz oranı çok düşük olmalıdır. Transfer baskı kâğıtlarının basılmasında boyarmaddenin buhar basıncı, difüzyon katsayısı(maddelerin çok yoğun ortamdan az yoğun ortama geçişi), süblime temperatürü (170-230 °C), molekül ağırlığı (<400) dikkate alınarak seçilmesi gerekir. Kâğıtların dispersiyon boyarmaddeleriyle hazırlanan baskı patı ile basılması; rulo, rotasyon ya da film-druck baskı yöntemine göre gerçekleştirilir. Transfer baskı kâğıdı yalnızca bir kez kullanılır. Kâğıt, ısıtılmış tambur ile blanket arasında kumaş ile yüz yüze getirilerek ısı ve basınç etkisiyle üzerindeki boyarmaddeyi kumaşa transfer eder. Kâğıt, solvent esaslı patlarla basılacaksa emme yeteneğinin az, sulu patlarla basılacaksa emme yeteneğinin çok olması gerekir. Emme yeteneğine göre boyarmadde değişik verim gösterir. Emme yeteneği yüksek olduğunda boyar madde kâğıdın arka yüzeyine geçecek ve boyarmadde verimi düşecektir. Kâğıdın az, fakat yeterli emme yeteneğine sahip olması gerekir. Baskı patının büyük kısmının kâğıt üzerinde kalması isteniyorsa binder kullanılır. Transfer baskıcılıkta baskıcı ya da aracı, baskılı kâğıdı, bu çok özel kâğıtları üreten firmaların birinden sipariş eder. Bu kâğıt, tasarımcının yarattığı desene uygun olarak basılmıştır. Baskıcı ya büyük partilerde özel desen bastırır ya da hazır desenli kâğıtlardan seçerek kullanır. Boyarmaddenin kâğıttan kumaşa geçişine etki eden faktörler; Boyarmaddenin yapısı, Mamulün yapısı, Transfer koşullarıdır. Temperatür hassasiyeti ± 1 °C olmalıdır. Boyarmadde molekülünde ufak bir değişiklik, boyarmadde alımında % 50'ye varan değişikliğe yol açar transfer baskıda; ısı, kalandır basıncı, kalış süresi elde edilen sonucu etkiler. Boyarmadde ile tekstil mamulü arasında bir denge vardır. Süre iyi ayarlanmamışsa kâğıttan elyafa geçen boyarmadde tekrar elyaftan kâğıda geçer Transfer baskı kâğıtları yüksek sıcaklıklara ve basınca dayanıklı olmalıdır. Transfer baskı kâğıdının baskısı rotogravür (bakır tual ile elmas uçlu bir fırçanın buluşmasıyla sonuçlanan baskılar), fleksografik (Baskı kalıbının yüzeyinde yüksekte kalan işli alanlardaki mürekkep almış görüntülerin basınç etkisiyle baskı malzemesinin üzerine geçirilmesi esasına dayanan bir baskı yöntemidir.), litografik (Taş baskı sistemi yağ ve suyun birbirlerine karışmamaları olayı esas alınarak aynı yüzey üzerinde baskı yapan ve yapmayan alanlar elde edebilme esasına dayanır.), şablon ve dijital baskı olarak yapılabilir. Transfer baskı kâğıtları yüksek hızlı baskıda yırtılmayı önlemek için yeterli dayanıklılığa sahip olmalı ve transfer adımında 30 saniye veya daha uzun sürede 200 °C ve üzeri sıcaklıklara maruz bırakıldıktan sonra yeterli dayanımı göstermelidir. Kâğıtların ağırlığının 55-80 g/m² olması tavsiye edilir. Kâğıt, kâğıt hamurundan mekanik yollarla hazırlanarak elde edilir. Mekanik yollarla öğüterek, ezerek veya kimyasal maddelerle oluşturulan kâğıt hamurundan elde edilebilir. Baskı mürekkebi veya diğer yüzey uygulamalarını kâğıda nüfus etme derecelerinden dolayı geçirgenlik önemli bir özelliktir. Fakat yüksek geçirgenlik transfer esnasında mürekkep ve solventlerin geçişini arttıracağından baskı desenlerinin netliğinde azalmaya ve kumaşta düşük transfer etkisine sebep olur. Transfer baskı mürekkeplerinin yapısında bağlayıcılar, solventler, plastifiyanlar ve diğer katkı maddeleri bulunur. Bağlayıcılar boyarmaddeyi baskı malzemesi üzerine sabitleştirir. Solventler, reçineleri çözerler ayrıca mürekkebi baskı viskozitesini düşürüp mürekkebin baskı malzemesi üzerine transferini sağlamaktadır. Plastifiyanlar mürekkebe esneklik, yüzeye iyi yapıştırma gibi özellikleri arttırmak için ilave edilir. Diğer katkı maddeleri ise mürekkebin sürtünme dayanıklılığını kayganlık özelliklerini geliştirmek için ilave edilir. 

 

Süblime Transfer Kağıtları 

%100 polyester kumaşlara uygulama neticesinde tuşesiz etki elde edilen yöntemdir. 200 °C’de, 6 atm. ve 15 saniye presleme koşulu önerilmektedir. 

Diğer Transfer Kağıtları 

Lito-fotografiktransfer: Renk konusunda hassas durumlarda bu baskı tekniği kullanılmaktadır. Pantone renk kartelasından seçilen renkler % 95 - % 100 oranında yakalanmaktadır. Renk sayısı kısıtlaması yoktur, gerek 4 renk (ofset) gerekse de serigraf baskı ile üretim yapılmaktadır. Kumaş cinsi ve rengine göre takviyeli ve takviyesiz çalışmak mümkündür. Takviyeli transferde (60 °C yıkama haslığı) 160 °C’de, 4 atm. ve 12-15 saniye presleme koşulu önerilmektedir. Normal transferde (30-40 °C yıkama haslığı) ise 180-200 °C’de, 5-6 atm. ve 15 saniye presleme koşulu tavsiye edilmektedir. 

Plastisol (pigment) transfer: Tek renkli veya 2-3 renkli işlerin yapımında kullanılan tekniktir. Kumaş cinsi ve rengine göre takviyeli ve takviyesiz üretim yapılmaktadır. Takviyeli transferde (60 °C yıkama haslığı) 160 °C’de, 4 atm. ve 12-15 saniye presleme koşulu önerilmektedir. Normal transferde (30-40 °C yıkama haslığı) ise 180-200 °C’de, 5-6 atm. ve 15 saniye presleme koşulu tavsiye edilmektedir. 

Flok transfer: 0,3 mm, 0,5 mm ve 0,8 mm hav yüksekliği transfer flok üretimi yapılmaktadır. Gerek flok kartelâsındaki renklerle gerekse de her istenen renkte boyama suretiyle üretim imkânı vardır. Statik veya serpme flok uygulamalarına göre daha iyi yıkama haslığı elde edilmekte; ince hat ve detaylara ulaşmak, renk geçişleri elde etmek mümkün olmaktadır. 

Simli transfer: Plastisol, offset, lito vs. baskı tekniği ile üretilen transfer kâğıtlarda üretim aşamasında ek işlemlerle desenin istenilen bölgelerine sim uygulaması yapılarak simli transfer kağıdı üretilmektedir. Takviyeli transferde (60 °C yıkama haslığı) 160 °C’de, 4 atm. Ve 12-15 saniye presleme koşulu önerilmektedir. Normal transferde (30-40 °C yıkama haslığı) ise 180-200 °C’de, 5-6 atm. ve 15 saniye presleme koşulu tavsiye edilmektedir. 50x70 ve 70x100 cm. ebatlarında kağıt tabakalara baskı yapılabilmektedir. 

Havyar (cam boncuk) transfer: Gerek fotografik gerekse de diğer uygulamalarla elde edilen desenlere üretim aşamasında cam boncuk uygulanması ile havyar transfer üretimi yapılmaktadır. Kumaş cinsine göre 160-200 °C aralığında 4 atm. ve 10 saniye presleme koşulu önerilmektedir. 

Su bazlı transfer: PVC, formaldehit ve fatelit oranları "0" olmak üzere yumuşak tuşeli su bazlı transfer kâğıdı üretimi yapılmaktadır. Renk ve tram kısıtlamamız yoktur. Özellikle çocuk grubunda üretim yapan ihracatçı firmalar tarafından tercih edilmektedir. Su bazlı transferlerde 60 °C yıkama haslığına ulaşılmaktadır. 

Puff (kabaran) transfer: Pres yapıldıktan sonra kabarması suretiyle yükseklik kazanan transferlerdir. Genelde 200 °C sıcaklıkta uygulanabilen puff transferler yeni geliştirdiğimiz yöntemle 150 °C sıcaklıkta da sonuç vermekte, 60 °C yıkama haslığına ulaşılmaktadır. 

Softtransfer: Çok renkli plastisol baskı olarak da adlandırılabiliriz. Yumuşak tuşe istendiğinde tercih edilen yöntemdir. 180-200 °C’de, 5-6 atm. ve 12-15 saniye ılık açılım presleme koşulu önerilmektedir.

Süblime cottontransfer: Geliştirilen yöntemle pamuklu kumaşlara da tuşesiz süblime transfer yapılmaktadır. 

Transfer Baskı Makinesi 

Transfer baskı makineleri ile uygulamada iki sistem kullanılır: 

Kalandır tip transfer baskı makineleri: Metraj baskılarda en yaygın kullanılan bu tip transfer baskı makinelerinde; kumaş, ısıtılabilen bir tambur ile blanket arasından basılacak yüzü ile transfer kâğıdının baskılı yüzü, yüz yüze gelecek şekilde 200 °C'de geçirilir. Kumaş tambura yapışıktır ve tambur içindeki vakum sayesinde yüksek temperatür altında kâğıttan süblime olan boyarmadde kumaş içine emilir. Baskılar, makineden çıktıklarında hazır basılmış kumaş hâlindedirler. Herhangi bir ard işlem gerekmez. Bu tip makinelerde lamine kumaşların üretimi de mümkündür. 

Pres tip transfer baskı presleri: Bu makineler hazır giysi parçalarının baskısı için uygun olup tela yaptırma işlevini de üstlenmektedir. 

Transfer Baskının Yapılışı 

Transfer baskının uygulama yerleri 

Süblime özelliği gösteren tek boyarmadde sınıfı, dispersiyon boyarmaddeleridir. Bu nedenle transfer baskıya uygun tek boyarmadde sınıfıdır. Sadece bu tip boyarmaddelerle renklendirilebilecek olan liflerle çalışmak gereği işlemin kullanımını sınırlar. Bu lifler; polyester, asetat, triasetat, akrilik, polyamid (naylon) lifleridir. En fazla polyester ve polyester karışımları için uygundur. Transfer baskı uygulamasında kullanılan lifler; % 78 polyester, % 16 tekstüre polyester, % 1 polyamid, % 1 poliakrilnitril, % 1 asetat şeklindedir. Doğal elyaf boyarmaddeyi almaz, fakat zarar da görmez. Özel kâğıtların kullanımı ile akrilik baskısı da mümkündür. Polyester pamuk karışımlarının transfer baskısında, verim açısından pamuk % 30'un altında olmalıdır. Polyester/yün karışımlarında yün % 20 olmalıdır. Daha yüksek olursa yün zarar görür. Polyamid 6 ve 6,6 aynı koşullarda baskı yapıldığında polyamid 6'nın sertliği ve boyama koyuluğu daha fazla ortaya çıkar. Polyamid mümkün derece açık tonlarda 180–200 °C'de transfer yapılmalıdır. Poliakrilnitril liflerinin transfer baskısında yüksek temperatürde lifin sararması, boyut stabilitesinin zayıflaması, dispers boyarmaddelerin poliakrilnitrile afinitesi düşük olduğundan boyarmadde veriminin düşük olması sorunları vardır. Poliakrilnitril için özel olarak (bazik boyarmaddelerle) basılmış transfer kâğıtları vardır. Boyarmaddelerin nüfuzunun yüksek ısıları zorunlu kılması sebebiyle polyester intermoplastik şekil bozuklukları tehlikesini ortaya çıkardığından süblime ve difüzyon temperatürleri önemlidir. İşlem bir dereceye kadar bilinen çıkartma işlemidir, nispeten kolaydır. Transfer baskı, metraj kumaşların basılması ile ilgilidir. Bununla beraber işlem giysi parçalarının, halıların basılması için de kullanılmaktadır. Metraj baskılarda transfer baskı kesiksiz, diğerlerinde kesiklidir. 

Transfer baskının avantajları: Rulo ve şablon baskılar gibi başka bir işleme gerek duyulmaz (kurutma, buharlama, yıkama ve tekrar kurutma gibi). Kâğıt kontrol edilebilir ve baskının iyi çıkmadığı kâğıtlar baskıdan önce ayrılabilir. İkinci kalite transfer baskılı kumaş pratikte hiç bulunmaz. Halbuki şablon ve rulo baskıcılıkta % 5 ile 10 arasında ikinci kalite bulmak mümkündür. Yer ihtiyacı azdır, işlem maliyeti daha ucuzdur. İşlem kolaydır. Enerji, su tasarrufu vardır. Atık su problemi yoktur. İnce detaylı desenlerin basılması mümkündür. 

Transfer Baskının Dezavantajları: 

Basılacak ve basılmış kâğıt stoku, Baskıdan sonra elyafın tutumu sertleşir. Hacimli kumaşlara basılamaz, uygulanabilirlik sınırlıdır. Uygulandığı lif çeşidi sınırlıdır. İstenmeyen parlaklık elde edilir. Boyarmadde verimi yetersizdir. 

Sertlik: Özellikle tekstüre kumaşlarda görülür. Temperatür ve basıncı mümkün olduğunca azaltarak önlem alınabilir. Bunun için kolay süblime olan süblimasyon haslığı düşük olan boyarmaddeler kullanılır. 

Boyarmadde verimi: Kolay süblime olan boyarmaddelerde, transfer baskı açısından boyarmadde verimi çok yüksektir. Fakat bu boyarmaddenin tekrar süblime olması da kolaydır. Düşük sıcaklıklarda ütü gerektirir. 

Haslıklar: Transfer baskı ile polyesterde elde edilen yaş haslıklar çok iyidir. Polyamidde koyu ve orta tonlarda yaş haslıkları düşüktür.