Güve Nedir, Elbisenin Güvelenmesi Durumunda Ne Yapılmalı

Elbise güvesi. 

Güve (Alm. Motte, Fr. papillon nocturne, İng. moth), kumaş deri gibi malzemelere zarar veren, sırtının üstüne kapanan bir çift sert, koruyucu kanat içeren bazı böcek türleri ve larvaları için kullanılan genel isimdir. Güve; çeşitli tarım bitkilerinde, un, buğday gibi yiyeceklerde, özellikle yünden yapılmış kumaşlarda yaşayarak büyük zararlara yol açan, pul kanatlılardan, kimi küçük böcek ve kurtçukların ortak adıdır. 

Güve, görünüş olarak kelebeğe benzeyen kanatlı bir böcektir. Bedeni sık tüylerle kaplıdır ve mat renklidir. Halk arasında yaşadığı alana bağlı farklı isimlerle bilinen güveler, yumurtlama yöntemi ile çoğalırlar. Yumurtalarını kozalar örerek bu kozaların içerisinde saklayan güve, ortalama 4-8 mm arası boyundadır. En sık rastlanılan güve türleri arasında elbise güvesi, kürk güvesi, buğday güvesi, perde güvesi, fıstık güvesi ve halı güvesi gibi güve çeşitleri bulunur. 

Güve denince sadece asıl güveler değil, güvegillerden olan ve tırtılları mağaza, ambarlarda ve evlerde büyük zararlara yol açan küçük kelebeklerin hemen hepsi anlaşılır. Gerçek güveler, evlerde yaşayan küçük parlak böceklerdir. Bunların beyazımsı tırtılları sık dokulu ağdan yuvalarda yaşar, yün kumaşları, kürkleri, tüyleri vb. kemirir. Halı güvesi (Tineola biseliella), kürk güvesi (Tinea pellionella) en zararlıları arasındadır. 

Evlerin yaygın bir sorunu olan güveler hem kilerdeki tahılları hem de giysi dolaplarındaki yünlü, ipekli ve diğer doğal kumaş türlerini kelimenin tam anlamıyla yer. 

Güveden korunma 

Güvelerden tamamen kurtulmak için iki koldan harekete geçmek gerekir. Önce güve tuzakları, sirkeli çözümler ve kapsamlı bir temizlikle kısa vadeli çözüm bulmak, sonra da defne yaprağı, naftalin ve doğru depolama teknikleri gibi önleyici tedbirlerle güvelerin geri dönüşünü engellemek gerekir. 

Güveleri yok etmek için kumaşları, kürkleri sık sık pataklamak, fırçalamak, her mevsimde güneşe ve açık havaya çıkarmak gerekir. Sandık ve dolaplara güveye karşı konacak en iyi maddeler; defne yaprağı, at kestanesi, lavanta, karabiber, ham kâfuru, naftalin, paradiklorobenzen, piretr veya rotenon tozudur. Ayrıca giysileri katlayıp rafa dizmek yerine askılara asabilirsiniz. 

Güveler elbiseye ciddi zararlar verip kullanılamayacak hale getirirler. 

Kürk, yünlü kumaş, halı, perde gibi eşyayı güvelerden korumaya yarayan maddelerde güve ilâcı denir. (kâfuru, naftalin, paradiklorobenzen gibi bazı maddeler güveleri kokuyla uzaklaştırır, D.D.T. (diklorodifeniltrikloretan), H.C.H. (heksaklorosikloheksan), klordan, lindan gibi diğer bir kısım maddeler ise güveleri öldürür.) 

Giysi Dolabındaki Güvelerden Nasıl Kurtuluruz 

Belirtileri tanı. 

Eğer etrafta uçuşan bir iki güve gördüysen ama evin güve istilasına uğrayıp uğramadığından emin olamıyorsan şu belirtileri ara: 

- Kazaklarında ve diğer kıyafetlerinde küçük delikler. Eğer bir kazağında delikler görürsen muhtemelen daha fazlasını da bulacaksın. Yünden yapılmış, tüylü, kürklü ve ipekli kıyafetlerin hepsini kontrol et. 

- Tozlu ya da rengi atmış görünen ya da küf kokulu kıyafetler. 

- Dolabın köşelerinde ya da kıyafetlerin üstünde ağlar. 

Güve tuzağı kur. 

Dolaptaki güvelerin hakkından hemen gelmek için, onları feromonlu güve tuzaklarına düşür. Bu tuzaklar güveleri çeker ve bir kez dokundular mı bir daha kaçamayacakları yapışkan bir maddeyle yakalayıp öldürür. 

Güve tuzağı, feromon yemli, ev, yün kıyafetler ve halı için güçlü güve tuzağı. 

- Sinek kâğıdı ve güveleri cezbeden balık yağı kullanarak kendi güve tuzaklarını yapabilirsin. Sinek kâğıtlarına azıcık balık yağı sür, sonra bunları giysi dolabına as. 

- Fare yakalamak için tasarlanmış kapanlar güveleri yakalamada da etkilidir. 

Kıyafetlerini yıka. 

Güvelerin bırakmış olabileceği yumurtalardan kurtulmak için dolaptaki her şeyi yıkaman çok önemli. 

- Giysileri etiketindeki talimatlara göre yıka. Mümkünse hepsini kurutucuda kurut. Elbisenin etiketinde izin verilen yüksek sıcaklıkta kurutulamayan giysileri birkaç gün dipfrize koyup güve yumurtalarının hepsini öldür. 

Güvelenme tehlikesi olan kıyafetleri etiketinde yazan en yüksek sıcaklıkta ve bol deterjan ile yıkayın. 

- Çarşafları, havluları ve dolabında bulunan, kumaştan yapılmış ne varsa yıka. 

- Bavulları, çantaları ve içine bir şey konan diğer nesneleri de çıkar, sonra onları da yıka. 

Dolabı temizle. 

Artık her şeyi dolaptan çıkardığına göre, hâlâ orada olabilecek güve yumurtalarından kurtulmak için dolabı tepeden tırnağa silerek temizle. 

Güvenin yumurtalarını bırakma ihtimali olan her nokta dip bucak temizlenmelidir. 

- Dolabın iç duvarlarını ve zeminini sabunlu su ya da sirkeli su karışımıyla sil. Bir süngeri karışıma batır ve dolabın duvarlarını ovalayarak yumurtalardan kurtul. Çatlakları ve girintileri özellikle iyi temizle. 

- Elektrik süpürgesiyle süpür. Yüksek güçlü bir elektrik süpürgesi kullanarak dolabın içini temizle. Elin değmişken yatak ve baza altlarını da süpür çünkü güveler buraya da yumurtlamış olabilir. 

Dolabındaki Olası Güve İstilalarını Önlemek 

Yünden yapılmış, kürklü ya da tüylü kıyafetleri giydikten sonra fırçala. Güve yumurtaları dolaba genelde dışarıda giyilmiş kıyafetlerle girer. 

Kıyafetlerini temiz tut. 

Güveler yüne gelir ama kıyafetlerinde yiyecek lekesi ve güvelerin yemeyi sevdiği diğer şeyler varsa da dolabına ne yapıp edip girmenin bir yolunu bulurlar. Asmadan önce tüm kıyafetlerini mutlaka yıka. Yünlü giyecekleri kaldırmadan önce kuru temizlemeye ver. 

Giysileri düzgün biçimde sakla. 

Sık giymediğin kıyafetler, özellikle de yünlü kışlıklar hava geçirmeyecek biçimde saklanmalıdır. 

- Yünlü paltoları ve kazakları plastik hurçlara kaldır. 

- Kışlıkları plastik hurçlarda, plastik kutularda ya da hava geçirmeyen metal kutularda sakla. Giysi dolabın serin olsun ve iyi havalansın. Güveler nemli yerleri sever, o yüzden yuvalanmamaları için dolabın havadar ve serin olmalı. 

Güveler havadar yerlerden hoşlanmazlar.  

Kıyafetlerini sık sık havalandır. 

Yünlü kıyafetlerini özellikle de bir süredir durdukları yerden sonbahar ya da kış başında çıkarıyorsan öncelikle yıkayın sonra havadar ve güneş alan bir ortamda seriniz. 

Dolabında doğal güve kovucular kullan. 

Güveler sedir kokusundan kaçar o yüzden yünlüleri sedir ağacından yapılmış askılara asmak iyi bir fikirdir. 

- Yuvarlak sedir parçaları alıp dolabına asabilir ya da küçük bir keseyi sedir parçalarıyla doldurup asabilirsin. 

- Defne yaprağı, sedir ağacı gibi kokulu şeyleri ekstra koruma için yünlü kıyafetlerinin ceplerine yerleştir. 

Naftalin ya da doğal bir alternatifini dene. 

Dolaba naftalin koymak güveleri öldürmenin etkili bir yolu olsa da, naftalin yapımında kullanılan kimyasallar insanlar için zehirlidir ve dolabında ve kıyafetlerinde keskin bir koku bırakır. Yerine şunları deneyebilirsin: 

- İçine kurutulmuş biberiye, kekik, karanfil, lavanta ya da defne yaprağı konmuş keseler. Küçük bir keseyi bunlarla doldur, ağzını bağla ve dolabına as. 

- Etkili bir güve kovucu olarak, bu bitkilerden elde edilen esansiyel yağları dolabına ve kıyafetlerine damlatabilirsiniz. 

Güzel kokuları da deneyin 

Güveler, temizlikten ve güzel kokulardan asla hoşlanmaz. O halde onların bu özelliklerini fırsata çevirmenin yolu doğal hoş kokulardan geçer. Sedir ağacı, lavanta, limon, doğal sabun, defne yaprağı gibi birçok hoş kokuyu güve ihtimali olan bölgelerde her daim bulundurarak güveleri uzak tutabilirsiniz. 

Yine de güvelenmenin önüne geçilemiyorsa profesyonel bir haşere temizleyici çağır. 

Güve sorunu genelde bu basit çözümlerle hallolur ama güveler sürekli ortaya çıkıyorsa elektrik süpürgesiyle ya da süngerle ulaşamadığın bir yere yavruluyor olabilirler. Evi ilaçlaması ve güve yumurtalarını öldürmesi için bir haşere kontrol uzmanı çağırınız.