Düzgünsüzlük İndeksi Nedir, Düzgünsüzlüğün Ölçümü

Düzgünsüzlük oranı ya da düzgünsüzlük indeksi (Alm. Ungleichmäßigkeitindex, Fr. indice de irrégularité, İng. index of unevenness), şerit, fitil ve iplikte ölçülen düzgünsüzlük ile kuramsal olarak hesaplanan düzgünsüzlük arasındaki orana denir. 

Tamamen düzgün bir iplik üretmek mümkün olsaydı, yani düzgünsüzlüğü (%U) sıfır (0) olan bir iplik yapmak mümkün olsaydı, bu ipliğin her santimetresinin ve her metresinin kütlesinin birbiriyle eşit olduğunu görürdük. Ancak bu pratikte mümkün değildir. Yani ipliğin kütlesi belirli bir ortalama değer etrafında yukarı ve aşağı sapmalar gösterir. Bu sapmaların yukarı ve aşağı yöndeki büyüklüğü düzgünsüzlük oranını belirler. 

Uster düzgünsüzlüğü, uster test cihazı ile ölçülür. Yukarıda da belirtildiği gibi elyaf demetinin kütlesindeki yani birim uzunluğunun ağırlığındaki değişmeler kaydedilir. Daha sonra matematiksel yöntemle düzgünsüzlük (U%) değeri hesaplanır. Bu değer grafik olarak aşağıdaki gibi gösterilebilir. 

İplikteki düzgünsüzlük (% U) değerinin hesaplanmasına ilişkin formül. 

Düzgünsüzlük değerinin düşük veya yüksek olması tamamen nihai ürün görüntüsüne yansır ve bu görüntünün iyi ve ya kötü olmasında birinci derecede etkendir. 

Düzgünsüzlük, iplik kalitesini belirleyen önemli bir faktördür iplik düzgünsüzlüğü, iplik kalınlığında yer yer kısa aralıklarla görülen ve kısmen periyodik olan değişimlerdir. İplik düzgünsüzlüğü tayin metotları TSE 628 standartlarına göre belirlenmiştir, iplik düzgünsüzlüğüne etkin olan faktörler; numara, büküm, mukavemet, iplik çapı gibi varyasyonlardır. Düzgünsüzlük tespitinde birim uzunluktaki ağırlık değişiminin, incelenmesi yeterli bir yaklaşım olmaktadır.