Dispergatörler belirli bir matrikste oldukça küçük partiküllerin az çok düzgün ve kararlı süspansiyon halinde kalmasını sağlayan maddelerdir. Yani partiküllerin disperslenmesini kolaylaştıran veya dispersiyonları stabilleştiren maddelerdir.
(Dispersleme maddesi = Dispergatör)
Dispergatörler suda çözünmeyen katı maddelerin su içinde homojen olarak dağılımını sağlayan agregasyon oluşumunu (katılaşmayı) önleyen ve sıvı içinde çözünmeyen maddenin sıvı içinde istenilen dispersiyon derecesinde kalmasına yardımcı olan maddelerdir.
Dispergatör Tipleri
Dispergatör olarak kullanılabilen başlıca üç madde grubu vardır;
1. Çoğu anyonik tipte suda çözülebilir polielektrolitler
2. Esas itibariyle anyonik ve noniyonik tipte yüzey aktif maddeler
3. Polimerler
Bu bileşikler boyayı suda kolayca disperslenebilir hale getirir, böylece uygulanan proses süresince stabil tutar. Dispers sistemlerde dispersiyon maddesi, dispersiyon maddesi bulunan başka bir madde içinde ince dağılmış şekilde bulunur boya tanesi 0.1- 5.0 mm boyunda yani mikroskobik alanda bulunur. Termodinamik bakımdan dispersiyon kolloidlerin (boya dispersiyonları) bir metastabil durumda bulunur, ayrışmaların veya partiküllerin kabalaşmasına eğilim gösterir.
Partiküllerin kabalaşması veya dispersiyonun bozulmasına koagülasyon, pıhtılaşma, koalesans denir. Boyarmadde kimyasında, partiküllerin kabalaşması, agregasyon ve aglomerasyon olarak tanımlanır. Dispersleme maddesi ve koruyucu kolloidler bu gibi kabalaşmaları önler bunun için partikülü etrafında elastik koruyucu tabakalar oluşturur ve böylece dispersiyonları stabilleştirir. Bir dispergatörün itme kuvveti çekme kuvvetinden ne kadar büyükse o dispergatörün dispersleme özelliği o derece iyidir.
Dispers boyarmaddeleri için dispersiyon maddelerinde aranan özellikler;
1. Boya banyosunun kaynama noktasında tesirini iyi göstermeli
2. Boyaya ve elyafa yan etkisi olmamaları
3. Açık tonlarda elyafı kirletmemeli, yani kuvvetli bir dispersiyon gücüne sahip olmalıdır.
4. Suda kolay ve çabuk çözülmeli
5. Redüksiyon yıkamalara dayanıklı olmalı
Dispergatörler HT şartlarındaki poliester boyama için kullanıldığında boya moleküllerinin homojen dağılmasını temin ederek abrajsız boyama sağlar. Dispergatörlerle reaktif serisi (reaktive W,W/S) boyarmaddelerle boyanmış materyalin yıkama sonucunda gerçek ton ve maksimum haslık eldesi sağlanır.
0 yorum:
Yorum Gönder