 |
| Kumaşlarda su geçirmezlik testleri. |
Kumaşların su geçirgenlik özellikleri bu testte hidrostatik basınç metodu ile belirlenir. Kumaşla örtülen hidrostatik deney başlığı, kumaşın su geçirgenliğinin ölçülmesini sağlar. Kumaş numunesi 3 damla su geçirinceye kadar, standart şartlar altında bir yüzeyinden sabit hızla artan su basıncına maruz bırakılır ve karşı gelen basıncı kaydedilir.
İlgili standartlar: TS EN ISO 811, ISO 811, EN 20811, AATCC 127, BS EN 20811.
Su geçirmez kumaşlar, hafif bir yağmura ve su akımına karşı su geçirmezlik sağlayacak şekilde üretilmiş veya terbiye edilmiş kumaşlardır. Ancak bu kumaşlar uzun süreli su ile temas ettikleri takdirde veya çok fazla yağmur aldıkları takdirde tam bir su geçirmezlik sağlamazlar. Kumaşların su geçirmezlik özelliği, belli bir açıdan ve belli bir kuvvetle kumaşa su temas ettiği zaman, suyun kumaşın içinden geçebilme özelliğine denilmektedir. Tekstil ürünlerine su geçirmezlik özelliği şu iki şekilde kazandırılmaktadır:
Kumaşın görünümünü değiştirmeden, kumaşa nem itici bir özellik verilmektedir. Bu yöntemde elyaf içine ve üzerine, yağ asidi veya mum gibi su itici maddeler aplike edilmektedir.
Tamamen su geçirmez nitelikte kumaşlar üretilmektedir. Bu yöntemde kumaşlar örneğin kauçuk gibi su geçirmez bir madde ile kaplanmaktadır.
Bir çok spor aktivitesi için kıyafet, çadır, ürün vb. satın alırken 5000 mm – 10000 mm – 20000 mm gibi ifadeler görürüz. Bunların gerçekte ne anlam ifade ettiğini veya tam olarak ne için kullanıldığını merak edilen konulardan biridir. Bu yazıda su geçirmezlik ve nefes alabilirlik olarak yazılan rakamların ne ifade ettiğini kısaca açıklamaya çalışacağız.
Su geçirmezlik testi nasıl yapılır
Bir kumaşın, bir kaplama veya bir membran ile sağlanan su geçirmezliği Schmerber veya Hydrostatic Head (HH) bir su sütunu tarafından uygulanan basınç cinsinden ölçülür. Bu sayı ne kadar yüksek olursa kumaşın su geçirmezlik düzeyi de o kadar artar. Bu kumaş, yıkamadan önce 5000 mm H₂O'a (Schmerber) dayanıklı su geçirmez bir bileşene sahiptir.
Su geçirmezlik testi, 2,54 x 2,54 cm (1 inç) taban alanına sahip 2 ucu açık bir tüple ve test edilecek numune kumaşla yapılır. Tüpün bir ucuna numune kumaş koyulur ve tüpün diğer ucundan da su koyulmaya başlanır. Suyun tüpteki seviyesi yükseldikçe, kumaşa uygulanan basınçta artar. Kumaş su sızdırmaya başladığı an tüpteki su seviyesi ölçülür. Ölçülen değer, denenen kumaşın su geçirmezlik değerini ortaya çıkarır. Bu ortaya çıkan değer su geçirmezlik (waterproof) değerini oluşturur. Örneğin, 5000 mm dayanıklılığa sahip bir kumaş, 5000 mm (5m) yüksekliğinde su dolu tüpün tabanında oluşacak basınca dayanıklı demektir. Su geçirmezlik değerlerinin daha anlaşılabilir olması açısından, her 2000 mm lik su geçirmezlik değerinin 1 saat kesintisiz sağanak yağmura dayanıklı olacağı belirtilir. 4000 mm 2 saat, 6000 mm 3 saat gibi. Rakam ne kadar artarsa su geçirmezlik (waterproof) o kadar artar, yağmura ve suya karşı daha dayanıklı olur.
Nefes alabilirlik ise yine 10000 mm, 20000 mm ile ifade edilir. Kumaşın her bir metrekaresinden, 24 saatlik bir zaman diliminde kaç gram suyun buharlaşarak geçebileceğini, terin dışarı atılabileceği ve nefes alabilirliğini ifade eder. Rakam ne kadar artarsa nefes alabilirlik (breathability) o kadar artar.
Kıyafet ve çadırlarımızın su geçirmezlik ve nefes alabilirlik özellikleri uzun süre kullanımdan dolayı ama en çokta yıkama ile kaybolacağı için bu ürünleri temizlerken mümkünse makinede yıkamak yerine silmeniz olacaktır. Detaylı bilgiler elbise etiketindeki talimatlarda bulunmkatadır. Silmeniz için birçok markanın özel temizleme spreyleri bulunmaktadır. O ürünleri kullanabilirsiniz. Silmenin mümkün olmadığı durumlarda ise makinede deterjan kullanmadan veya su geçirmez malzemeler için özel üretilen deterjanlar kullanarak, düşük devirde ve su sıcaklığı yüksek olmayacak şekilde yıkamanızdır.
Su geçirmezlik değerlerini basit bir şekilde tabloda da gösterelim;
Su geçirmezlik değeri (mm) »» Dayanımı
5000 mm’ye kadar »» Hafif yağmur ve kuru kar,
10000 mm’ye kadar »» Basınç az, az yoğunlukta yağmur ve su geçirmezlik,
20000 mm’ye kadar »» Basınç yüksek, yoğun yağış, sulu kar ve su geçirmezlik,
20000 mm ve üzeri »» Basınç çok yüksek, yoğun yağış, sulu kar ve su geçirmezlik.
Su geçirgenliği testlerinde en çok başvurulan standart Federal Standart 191A standardıdır. Bu standart, tekstil test yöntemleri olarak on bir farklı su geçirmezlik testi içermektedir. Bu testlerden sekizi farklı su geçirgenlik testleridir, üçü ise su emilimi içindir.
Ayrıca su geçirgenlik testlerinde esas alınan diğer standartlar şunlardır:
- TS 243 Kumaşların su geçirmezlikleri.
- TS 257 EN 20811/T1 Tekstil kumaşları - Su geçirmezlik tayini - Hidrostatik basınç deneyi.
- TS EN ISO 4920 Tekstil – Kumaşlar - Yüzey ıslanmasına karşı direncin tayini (püskürtme deneyi.
- ISO 811 Tekstil kumaşları - Su penetrasyonuna direncin belirlenmesi - Hidrostatik basınç testi.
- ISO 9237 Tekstil - Kumaşların havaya geçirgenlik tayini.
- ASTM D 737 Tekstil kumaşlarının hava geçirgenliği için standart test yöntemi.
1 yorum:
Hidrostatik kafa (HH), bir kumaşın ne kadar su geçirmez olduğunu ölçmenin bir yoludur. Milimetre cinsinden elde edilen ölçüm, suyun kumaşa nüfuz edebilmesi için kumaş üzerinde duran su sütununun ne kadar yüksek olması gerektiğiyle ilgilidir.
Yorum Gönder