 |
| Sentetik kumaşlar, kimyasal kökenli maddelerden elde edilir. |
Sentetik kelimesi doğal veya organik kökenli değil, doğal bir ürünü taklit etmek için kimyasal sentezle yapılmış anlamına gelir. Kumaşın adındaki sentez kelimesi, her şeyin kimyasal reaksiyonlar sonucu üretilmiş olduğunu anlatıyor. Sentetik lifler, petrol ürünlerine dayalı kimyasallardan yapılan inorganik olarak sentezlenen yapay malzemelerdir. Sentetik kumaşlar, doğal kumaşların daha iyi nitelikleri ile doğal kumaşların yerine geçen sentetik liflerden yapılır. Sodyum hidroksit ve karbon disülfür gibi sentetik liflerin hammaddesi olarak kullanılan kimyasallar kömür, petrol veya doğal gazdan elde edilir.
Örneğin; polyester, akrilik, polyamid vs. sentetik liften yapılmış giysiler iyi görünürler. Şekil tutar, buruşmaz, kolayca yıkanır, dayanıklıdır, boyalar kolayca renk atmaz.
 |
| Sentetik kumaşlardan üretilen elbiseler. |
Sentetik Kumaş Özellikleri
Tüm sentetik lifler, bir kesitte kesildiğinde uzun, dairesel, çubuk benzeri bir yapıya sahip filament liflerdir. Sentetik kumaşlar pürüzsüz ve parlak bir görünüme sahiptir. Hafifler ama çok güçlüler, doğal kumaşlardan çok daha güçlüdürler; hepsi zayıf ısı iletkenleridir. Buruşukluk probleminde doğal kumaşlardan daha avantajlıdır daha az kırışan kumaşlardır. Genellikle daha az kırışma ile kolayca bakımı yapılabilir. Sentetik kumaşlar çabuk kurur. Doğal elastikiyet ve esnekliğe sahiptirler. Kolay bakım özellikleri ile giysilik kumaşlar olarak tercih sebebi olan şeylerdir. Bu kumaşlar, hepsinden önemlisi, ucuzdur.
Sentetik kumaşların kötü yanlarına gelince; doğal kumaşlar gibi nefes alabilirliğe sahip değildir. Nemi emmezler, bu da onlarla uzun süre teması halinde cildi oldukça rahatsız eder. Hepsi aleve yaklaşınca, kimyasal bir koku ile erir ve kalıntı olarak erimiş siyah boncuklar bırakır. Sentetik kumaşlar, erirken giyerseniz cildinize yapışacaktır. Sentetik kumaşların üretimi, kullanımı ve bertaraf edilmesinin çevreye maliyeti çok fazladır; hava kirliliği ve su kirliliği neden olur. Biyolojik olarak parçalanamaz olmaları ve doğada uzun süre bozunmadan kalabilmeleri dezavantajlarıdır.
Sentetik kumaş kullanımında iki ciddi sakınca vardır: hava geçirmez ve toz ve kir parçacıklarını absorbe etme eğilimdedir ve zamanla lifleri içindeki kirler emilir. Sentetik kumaşları, uzun zaman yıkamayınca bu işlemin geri dönülmez hale gelir, ve kiri herhangi bir şekilde çıkarmak imkansız hale gelir. Bu nedenle, sentetik kumaşlar ve bunlardan mamul eşyaları sık sık yıkamak ve mümkün olduğunca sık temizlemek önerilir. Yıkarken sabun değil deterjan kullanmak daha faydalıdır. Sentetik kumaştan yapılma giysileri bol su ile durulamak gerekir.
En Çok Kullanılan Sentetik Kumaş Çeşitleri
1-) Naylon
Naylon en çok kullanılan sentetik kumaşlardan biridir; DuPont tarafından ipeğin yerini almak üzere üretildiğinden beri; giyim, endüstriyel, ev döşeme, otomotiv, inşaat vb. tüm sektörlerde kullanımında benzeri görülmemiş bir büyüme kaydetmiştir. Naylon kumaşlar, mukavemet, dayanıklılık gibi nitelikleri nedeniyle tercih edilir. Ayrıca naylon elbiseler; aşınma, esneklik, çabuk kuruyan, su geçirmezlik vb. özelliklere sahiptir.
2-) Polyester
Polyester, DuPont şirketinin bir başka keşfidir. Günümüzde dünyanın en popüler giyim kumaşıdır. Polyester kumaşın dayanıklılığı ve gücü ile birlikte maliyet etkinliği ve kolay bakımı, onu çoğu hızlı moda etiketi için seçilen kumaş haline getirir.
3-) Akrilik
Akrilik kumaş, yün kumaşa çok benzeyen, sentetik bir kumaştır. Bu nedenle yün yerine ucuz bir alternatif olarak üretimi yapılır. Akrilik ipliklerin maliyeti daha düşüktür ve yün fiyatının çok altında olmasına rağmen yünlüler aynı derecede sıcak ve yumuşak akrilik giysiler satın alabilirsiniz. Aslında satın aldığınız birçok yünlü giysi akrilikten yapılmış olabilir. Yumuşaklık ve görünüm olarak yüne çok benzediği için bilgisiz kişi kolaylıkla aldanabilir.
4-) Spandeks
Spandeks (spandex), esnekliğe sahip poliüretandan yapılmış sentetik kumaştır; spandex için alternatif bir isim elastan'dır. Orijinal uzunluğunun % 400'üne kadar uzayabilir ve aynı durumda geri yaylanabilir. Hafiftir ve vücuttaki nemi dışarı atabilir. Bu kumaş, spor kıyafetleri, egzersiz kıyafetleri, vücuda oturan giysiler, mayolar vb. gibi esneklik gerektiren giysiler için en popüler seçimdir. Günümüzde kot pantolonlar gibi günlük kıyafetlerin çoğu, kumaşına eklenen küçük oranlarda spandeks elyafına sahiptir.
5-) Olefin
Olefin elyaf, polipropilen veya polietilen gibi bir poliolefinden yapılan sentetik bir elyaftır. Çok fazla giyim eşyası olarak kullanılmayan bir kumaştır ancak ev döşemesinde, ip yapımında vb. yaygın olarak kullanılmaktadır. Üretim süreci bu kadar ve geri dönüştürülebilir olduğu için sentetik kumaşlar arasında en çevreci kumaşlardan biridir. Güçlü, hafif, dayanıklıdır.
6-) Sentetik kürk, sentetik deri
Sentetik kürk/deri ve sentetik süet, pahalı gerçek deri ve süetin yerini almak üzere üretilir ve çoğu kürk/deri/süet görünümüne sahiptir. Sentetik süet, süet deriye benzer. Deri/süet veya doğal kürkten çok daha ucuza çanta, ayakkabı, kemer vb. aksesuarların yanı sıra pantolon, ceket gibi kıyafetleri yapmak için yaygın olarak kullanılırlar. Sentetik deri, poliüretan gibi bir yüzeye sahiptir ve örgü veya dokuma bir taban arkalığa sahiptir. Sentetik süet, naylon/polyester karışımlı iplikten yapılır ve daha sonra kumaş, süet görünümü elde etmek için fırçalanır.
7-) Neopren
Neopren, giyim endüstrisinde kullanılan su geçirmez bir sentetik kauçuktur. Polikloropren (neopren) 1930 yılında DuPont firması tarafından doğal kauçuğa alternatif olarak icat edilmiştir. Doğal lateks içermeyen yapay kauçuk neopren kumaşlar; çok güçlüdür, su geçirmez, solventlere, yağlara, hava koşullarına ve aşınmadan kaynaklanan hasarlara karşı dayanıklıdır. Çantalar, dizüstü bilgisayar kılıfları, tüplü dalış kıyafetleri ve spor kıyafetleri üretiminde için kullanılır.
8-) Polar
Polar, polyester elyaflardan yapılmış iki taraflı havlı/tüylü bir kumaştır. Mikropolar çok hafif ve yumuşak bir sentetik örgü kumaştır. Polar kumaş, yünün yalıtım kapasitesine sahiptir. Aslında yünden daha sıcak ve hafiftir. İlk olarak Maiden Mills USA tarafından yapılmış ve Polartec ve Polar Fleece ticari marka isimleri altında pazarlanmıştır.
9-) Mikrofiber
Mikrofiber, akrilik, polyester ve naylon gibi ultra ince ipliklerden yapılan sentetik bir liftir. Mikrofiber, doğal elyafların en incesi olan ipek elyafının 20'de 1'i çapıdır. Giysi ve döşeme yapmak için kullanılır ve temizlik bezi olarak çok ünlüdür.
10-) Asetat
Eğirilmiş selüloz filamentlerinden üretilen asetat, giysi yapımında çok kullanılan yumuşak ve parlak bir kumaştır.
0 yorum:
Yorum Gönder