İpek Kumaş Nedir, İpek Kumaş Özellikleri

İpek kumaş. 

İpek, kumaşların kraliçesi olarak adlandırılır. İpek böceklerinin larvalarını korumak için ördükleri kozalar, ipek lifinden oluşur. Çin’den dünyaya yayılmıştır. İpek Yolu bu liften adını almıştır. Lif oluşturmak için ipek böceği, kaynar suyun içerisinde, soğukta veya basınçla öldürülür. Kozalar sırasıyla sıcak ve ılık banyoya atılır. Bu sırada koza içerisindeki iplikleri birbirine yapıştıran madde yumuşar. Hareket halinde bulunan fırçalar, iplik ucunu yakalayarak kozadan ipliği çözer. Çıkrık üzerine sarılan life ham ipek denir. Ham ipek üzerindeki yapıştırıcı madde, liflerin sert ve mat olmasına sebep olur. İpek iplik ve kumaşların en önemli özelliği, parlaklık ve yumuşaklığı elde etmek için pişirme işlemi uygulanmasıdır. Pişirme işleminde ipeğin yapısındaki yapıştırıcı madde (serisin) bir sabun banyosu ile arındırılır. Zamk uzaklaştırıldığında ipek elyafı ya da kumaş, kendine özgü krem-beyaz renge, mükemmel bir parlaklığa ve lüks bir yumuşaklığa sahip olur. Doğal lifler arasında en uzun, en ince olanıdır. Dayanıklılık naylon lifinden iki kat daha esnek, çelikten sekiz kat daha dayanıklıdır. 

İpek kumaş ya da ipekli kumaş, ipek böceğinin kozalarından elde edilen nadide ipek ipliklerden üretilen ya da içinde ipek bulunan kumaşlara denir. İpekli kumaşlardan elde edilen elbiselerde ipek elbise veya ipekli elbise olarak adlandırılır. Güzel görünüşlü, yumuşak, parlak ve dayanıklı olup, iyi boya tuttuğu için daha da güzelleştirilebilen hayvansal kaynaklı doğal bir kumaştır. Dut yaprağı ile beslenen ipek böceklerinden elde edilen dut ipeği Dünya ipek üretiminin % 95’ini meydana getirir. Dut ile beslenen ipek böceği (Bombyx Mori) kozalarından devamlı ipek ipliği çekilebildiği için endüstride kullanılan ham ipek ipliği elde edilir. 

Ham ipek mat ve solgunken pişirilmiş ipek mükemmel parlaklığa sahiptir. Bu parlaklık ipeğin en önemli özelliğidir. Kışın sıcak, yazın serin tutar. İpek, inceliği, parlaklığı ve yumuşaklığıyla zarif kumaşların dokumasında kullanılır. Değerli giyim eşyaları özellikle kadın üst giysi ve çamaşırlarında, eşarp ve şallarda; erkek mendil, kravat gibi aksesuar ve giyim eşyalarında ipekli kumaşlar ilk akla gelen kumaşlardır. Dokumacılık, sağlık sektörü, ev tekstili, aksesuar, iç giyim, dış giyim, döşemecilikte kullanılır. Hafifliğinden dolayı astronot kıyafetinde, dayanıklılığından dolayı paraşüt ve ameliyat ipliği yapımında kullanılır. 

İpek kumaş tarihçesi 

Binlerce yıldan beri insanların ekonomik hayatında önemli bir rol oynamakta olan ipek; Çin, Hindistan, Taşkent, Bağdat, Şam ve İstanbul’dan geçen ipek yolunu takiben Avrupa’ya taşınmıştır. Bu zaman zarfında ipek altından daha değerli bir ürün olarak alıcı bulmuştur. 

İpekli Dokumalar, Bursa, İstanbul, Hatay, İzmir ili Tire ve Ödemiş ilçeleri, Amasya ve Diyarbakır başta olmak üzere, Anadolu’da ipekböceği yetiştiriciliği yapılan yerler ve onlara yakın bölgelerde dokunmuştur. Anadolu Selçuklu Devleti ve Bizans İmparatorluğu’na komşu olması nedeniyle ipek dokumacılığı, Osmanlı İmparatorluğu’nda gelişerek devam ettirilmiştir. 16-17. yüzyılda, Osmanlı İmparatorluğu'nun Klasik döneminde ipekli dokumacılık daha da ilerlemiştir. 16. yüzyıl ortasına doğru, İstanbul’da Osmanlı Sarayı’nın gereksinimini karşılayan ipekli dokuma atölyeleri kurularak geliştirilmiş, dönemin sanat anlayışına ve nakkaşlar tarafından hazırlanan desenlerde ipekli dokumalar dokunmuş, dokumacılıkla ilgili devlet kayıtları tutulmuş, altın ve gümüş gibi değerli metallerin de kullanılması nedeniyle dokumacılığın her aşaması kontrol edilmiştir. 17. yüzyıl Osmanlı İmparatorluğu’nun ihraç ürünleri arasında Osmanlı dokumalarının önemli ihraç ürünleri arasına girdiği gümrük defterlerinin kayıtlarından anlaşılmaktadır. İpekli Dokumalar, çözgü ve atkı ipliklerinde ipek kullanılarak bezayağı, dimi atlas gibi temel dokuma örgüleri ile desensiz olarak dokunmuştur. Yemeni olarak kullanılacak örneklerde bezayağı dokuma örgüsü kullanılmıştır. Dokumalarda krem, mavi, mor, kırmızı, güvezi, sarı, turuncu, yeşil, kahverengi ve siyah gibi renkler kullanılmıştır. Yemeniler, Türk kültüründe önemli bir giyim öğesi olmuş, kadın ve erkekler tarafından kullanılmıştır. Beylerbeyi Sabancı Olgunlaşma Enstitüsü Müzesi’nde korunan yemeni örnekleri krem, yeşil ve turuncu renklerdedir ve çevreleri iğne oyası ile süslenmiştir. 

Tarih boyunca en değerli giysilerin dikildiği ipek, her zaman önemini korusa da günümüzde ipekçiliğin yapılabileceği doğal alanların azalması ve maliyetler nedeni ile üretimi geri planda kalmıştır. 

Oldukça doğal hissiyatı, dayanıklılığı, hava geçiren ancak iyi izole eden elbiselik kumaş olmasıyla talebi yüksektir ancak az ve zorlu üretimi dolayısıyla bu tür kumaş fiyatları oldukça yüksektir.. Pahalı olan bu kumaşın haliyle pek çok sentetik taklidi piyasada giderek artmaktadır. İpek kumaşın gerçek olduğunu anlamak isterseniz, kumaşın kolay kırışmıyor olmasına, elle dokunduğunuzda çok ufak pürüzleri algıladığınıza ve el sürdüğünüzde hafif sıcaklık hissettiğinize emin olmalısınız.