Lama yünü, lamadan elde edilen ve tekstilde kullanılabilen elyaf grubuna giren yünlerdir. |
Lama (llama, Lama glama) deve ailesinin evcil, sürü halinde yaşayan, Güney Amerika’da bulunan toynaklı bir türüdür. Lamalar deveye benzer ancak hörgücü yoktur, yünü ve kürkü değerli olan memeli hayvan türüdür. Deve ailesinin bir üyesi olan yünlerinin güzelliği yanında tükürmeleriyle de bilinen lamalar, bunu genellikle kendini tehlikede hissettiğinde ya da diğer lamaları besinlerinden uzaklaştırmak istediğinde yaparlar.
Lamalar İnkalar ve Güney Amerika'daki And Dağları'nın diğer yerlileri tarafından yaygın olarak yük hayvanı olarak kullanılmıştır. Güney Amerika'daki lamaların çoğu Bolivya ve Peru'da bulunmaktadır. Arjantin ise lama sayısı açısından üçüncü sırada yer almaktadır. Tüküren hayvan olarak bilinen lamaların yünlerinden iplik üretilmektedir. Tükürme lamalarda bir çeşit savunma sistemidir.
Deve türü olan lamadan alınan lifler kalın ve uzundur. Beyaz, kızıl, kahverengi, siyah ve kahverengidir. Bunlardan kalın kumaşlar dokunur.
Lama lifleri arasında medullası bulunmayan lif oranı % 10'dan daha az olup, liflerin içerdikleri hava boşlukları sayesinde hafif ve iyi ısı izolasyon özelliğine sahip oldukları belirtilmektedir. Lama liflerinin sert, kaygan ve az kıvrımlı lifler olmaları nedeniyle, bu liflerden iplik üretimi zor olup, özel teknikler gerektirmektedir. Lama liflerinin elastikiyetlerinin çok düşük olması nedeniyle, çorap gibi yüksek elastikiyetin istendiği ürünlerin yapımında kullanımları önerilmemektedir. Lama lif gömleklerinin, alpaka lif gömleklerine göre iki farklı lif tipi içermeleri ve daha kaba olmaları nedeniyle, alpaka lifleri tekstil sanayinde daha geniş bir şekilde değerlendirilmektedir.
Lama Lifinin Özellikleri
- Lama türü esas olarak Peru ve Bolivya’da olmak üzere Güney Amerika’da And dağlarının yüksek kesimlerinde yetiştirilmektedir.
- Lamalarda lif gömleği kaba üst ve ince alt liflerden oluşmaktadır.
- Lamalarda alt lifler, diğer ince alt liflerin aksine, kaba olup, lif çapı 20-40 mikron arasında değişmektedir.
- Bu alt liflerden dünya pazarlarında yararlanılmaktadır.
- Lama liflerinde renk esas olarak kahverengi olmakla birlikte, siyah ve beyaz renkli lifler de bulunmaktadır.
- Lamalar yılda bir kez kırkılır ve bir lamadan yılda 1,5 - 3 kg lif alınır.
- Lama lifleri Güney Amerika yerlileri tarafından geleneksel el sanatı ürünlere işlenmektedirler.
- Buna karşın, koyun yünleri ile karıştırılarak da bazı tekstil ve dokuma ürünlerin üretiminde kullanılmaktadır.
2 yorum:
Lama yünü, lamadan elde edilen ve hayvansal kaynaklı elyaflar grubuna giren lif türüdür. Güney Amerika'nın yüksek And bölgesinde yaşayan lamalar, yıllardır yetiştirilir.
lama nedir nerede yaşar, lamaların tükürme alışkanlığı ve özellikleri nelerdir.
Yorum Gönder