 |
| Viskoz rayonundan elde edilen iplikler. |
Viskon ya da viskoz (viscose), ipliğin ham maddesi kayın ağacıdır. Kayın ağacı Avrupa, Asya, Amerika, Japonya ve Türkiye’de doğal olarak yetişir. Kayın ağacından elde edildiği için aynı pamuk gibi bitkisel kaynaklıdır ve selülozdan oluşur. Selülozik ham madde çeşitli işlemlerden sonra iplik haline dönüştürülür. Viskoz kumaş ise bu ipliklerden elde edilen kumaşların genel adıdır.
Viskon, selüloz esaslı rejenere lifler içinde en önemlisi ve en çok kullanıma sahip olan yarı sentetik liftir. Viskoz lifleri, kimyasal lif çekim yöntemlerinden yaş çekim metodu ile üretilmektedir. Viskoz genel özellikleri bakımından, pamuğa benzese de lif üretiminde, boyama ve baskıda, apre işlemlerinde uygulanan çeşitli etkilere karşı reaksiyonu farklıdır. Pamuk gibi ana yapısı % 100 selüloz olmasına rağmen, polimerleşme derecesi daha düşük olduğundan; pamuktan daha mukavemetsiz, kimyevi maddelere karşı da direnci daha azdır.
Doğal ipeğe benzediğinden, dayanıklılık gerektirmeyen yerlerde, doğal ipeğin yerine kullanılır. Suni ipek/rayon/viskoz kelimesi viskon ile eş anlamlı olarak kullanılır. Elbise, gömlek, gecelik, ceket, perde ve döşemelik kumaş, tıbbi mamul, nonwoven kumaş üretimi, ev tekstil ürünleri v.b. alanlarda kullanılır.
 |
| Viskoz elyafı. |
Viskoz Rayonun Fiziksel Yapı ve Özellikleri:
Elyaf boyunca uzanan çizgiler vardır. Enine kesit ise, girintili çıkıntılıdır. Genelde filament hâldedir. Kullanım yerine göre istenilen uzunlukta kesilerek viskon elyafı elde edilir. 50-900 denye incelikte iplik üretilebilir. Monofilament inceliği ise 1-1,5 denyedir. Üretildiklerinde parlaktır. Özel olarak matlaştırılmamış ise üretildiğinde şeffaftır. Kuru dayanımları viskoz rayonda iyi, modalda mükemmeldir. Viskoz rayonunda mukavemet 2-3 gr/denye civarındadır. Yaş hâlde iken mukavemette %30-50 arasında düşme olur. Viskoz lifleri; kuru hâlde % 10-11, yaş hâlde % 25-35 oranında uzarlar. Viskoz rayonu düşük modal, iyi yaylanma (rezilyans) yeteneğine sahiptir. Modalın tutum özellikleri, yüksek kaliteli pamuğa benzer. %10-16 arasında nem alımı ile doğal selülozik liflerden daha hidrofildir. Daha çok su absorbladıkları için daha yavaş kururlar. Yavaş kurumaları, nemi çabuk emmelerinden de kaynaklanır. Güneş ışığından etkilenerek, dayanım kaybına uğrarlar. 150 °C'nin üzerinde güç kaybederler. Ütüleme sıcaklığı, 135 °C civarındadır. Kolay ve çabuk yanarlar. Çok fazla statik elektriklenme problemleri yoktur. Daha çok filament hâlinde kullanımı nedeniyle pilling problemleri yoktur. 1,50 g/cm³ yoğunluk ile pamuktan daha düşük, poliesterden daha yüksek yoğunluğa sahiptir. Termoplastik özellik taşımaz. Viskoz rayonu iyi bir iletkendir.
 |
| Viskoz ipliği. |
Viskoz Rayon Elyafının Kimyasal Özellikleri:
Kuvvetli asitlerden etkilenir. Sıcak sulandırılmış mineral asitler veya soğuk yoğun asitler lifi çürütür. Bazlara karşı dayanımları pamuktan düşüktür. Kuvvetli bazlar dayanıklılığını azaltır. Kuru temizleme yapılabilir. Kuru temizleme maddelerine karşı dirençlidir. Yükseltgen ve indirgen maddelerin etkisi pamukta olduğu gibidir. Sodyum hipoklorit (NaCIO) gibi beyazlatıcılardan etkilenir. Temiz ve kuruyken, küf ve mantar oluşumuna dayanıklıdır. Dayanımları nem ve sıcaklığa bağlıdır. Uygun ortamda küf ve mantarlar renk atmalarına neden olur. Güvelere dayanıklıdır. Bazı böcekler dolaylı olarak zarar verebilirler. Güneş ışığında uzun süre kaldığında zarar görür. Su ile temasta şişme olur. Islakken dayanımı azalır. Boyarmaddelere karşı olan afinitesi (ilgisi) pamuklu materyale göre daha fazladır. Direkt, küp ve kükürt boyarmaddeler ile boyanabilir.
15 yorum:
viscose kumaş nedir dediğimiz bunun ingilizcesi değil mi, viscose - viskon - viskoz aynı kelime anlamlarına mı geliyor
Viskonun nem alma özelliği, pamuktan daha yüksektir. Normal koşullarda %11-14 oranında rutubet toplamakta, şişme özelliği yüksek olduğundan %80-120’ye kadar su emebilmektedir.
Kuru dayanıklılığı ise pamuktan daha düşüktür. Yaş dayanıklılığı ise çok düşük bir orandadır. Yaşken dayanıklılığı kuruya oranla %40-70 düşmekte, uzaması %15-30 ile pamuğa göre iki kat daha yüksektir. Viskon pamuktan çok daha yüksek olan nem alma özelliğinden dolayı boyanmaya ve baskıya çok elverişlidir. Ayrıca renklerin daha parlak görünmesini sağlar.
Viskoz ipliğin ham maddesi kayın ağacıdır. Kayın ağacı Avrupa, Asya, Amerika, Japonya ve Türkiye’de doğal olarak yetişir. Aynı pamuk gibi selülozdan oluşur. (Viscose) Viskoz kumaş ise bu ipliklerden elde edilen kumaşların genel adıdır. Selüloz esaslı rejenere lifler içinde en önemlisi ve en çok kullanıma sahip olan liftir. Viskon üretimi sürecinde akışkan hale gelen selülozun yapısında, hemen hemen hiç kimyasal değişiklik olmaz. Filament olarak sertleştikten sonra yine selüloz olarak kalmaktadır. Bu özellikleriyle viskonun yapısı pamukla yüksek benzerlik gösterir.
Modal Kumaş: Kayın ağacından üretilen modal, tamamıyla doğal, yaş ve kuru mukavemeti yüksek bir lif çeşididir. Yıpranmaya karşı oldukça dayanıklıdır. Nem transfer özelliği gayet iyidir. Modal iplikle örülen veya dokunan kumaşlar yumuşak tuşeye sahiptir. Özellikle havlularda mükemmel bir emicilik sağlar. Defalarca yıkandıktan sonra bile yumuşaklığını kaybetmez. Termoplastik özellikte olmaması ve rejenere selülozik esaslı olması nedeniyle terbiye
işlemleri sırasındaki davranışı pamuk elyafına benzer. Doğal bir beyazlığa sahip olması nedeniyle ağartma, merserize işlemi gerektirmez.
Modal iplikle örülen veya dokunan kumaşlar, yumuşak tuşeye sahiptir. Çok iyi nem transfer özelliği nedeniyle sıcak, rutubetli iklimlerde dahi giyim konforu sunar. Konfor ve estetiğin, parlaklık ve doğallığın arandığı tekstil ürünlerinde tercih edilmektedir. Kullanım alanlarından bazıları; Tişörtler, Çoraplar, Sportif giysiler, Diğer dokuma ve örme tekstil ürünleri, Çarşaflar, İç giyim, Havlu ve bornozlar.
Parlak olması istenilen kumaşlarda, krep kumaşlarda ve örgülerde, parlaklık efekti vermek amacıyla kullanılır. Astar yapımında kullanılan kumaşlarda, bluz, gömlek, tişört, elbise, dekorasyon ve bayan iç çamaşırı üretiminde tercih edilmektedir. Viskoz elyafı pamuk, keten ve yün gibi diğer elyaf türleriyle karıştırılarak da kullanılır.
viskoz kumaşı suni ipek tarzıdır, ağaç elyafından elde edilir, astarlık olarak kullanılabilir, çabuk buruşur, buruşkandır. Viskoz genelde bayan giyiminde kullanılır, erkek giyiminde çok sık karşılaşılmaz. Hafif bir dokumadır, dış giyimde fazla kullanılmaz çünkü buruşma yapar ayrıca hafif bir zorlanmada bile dikişlerde kayma yapabilir
viskoz genelikle kadın kıyafetlerinde kullanılabilir, sentetik liflere göre viskoz sağlıklıdır, viskoz buruşkandır kırışma eğilimi fazladır, dış giyimde fazla kullanılmaz, narin yapısı nedeniyle bedene oturan dar giysilerde çekme ve zorlama halinde dikişlerde kayma yapabilir.
viskoz sağlıklı mı sorusuna hemen evet diyen arkadaşlara soruyorum, onların tezi şu kayın ağacından veya değişik ağaçlardan yapılıyor diyorlar ama o ağaç parcaları kimyasal içinde çözünüp kumaş yapılmıyor mu. o kimyasal madde lifin çekimi sırasında tamamen iplikten uzaklaştırılıyor mu buna cevap olarak evet bu zararlı kimyasal uzaklaşıyor denilirse bende derim ki viskoz zararlı değil, ama tersi ise pamuk falan giydirin çocuklarınıza
viskoz zararlıdır kullanılmaması gereken kumaş türleri listesinde yer alıyor: https://tekstilsayfasi.blogspot.com.tr/2017/12/uzak-durmaniz-gereken-kumaslar.html viskoz kullanmayın
viskon viskoz farkı nedir, viskozla viskon arasındaki fark yok çünkü aynı lifi ifade eder, elyaf filament halinde ise viskoz denir, istenen uzunlukta lifler kesilmiş ise viskon adını alır
viskon karışım olarak diğer lifler ile kumaş üretiminde kullanılabiliyor, misal poliviskon (polyester viskon karışımı kumaş)son zamanlarda elbise etiketlerinde daha sık görmeye başladığım bir tür.
Viskon kuması özellikleri: Bakımı kolay olan bir kumaş türüdür. Renk atmayan, bir kumaştır. Ter çekme özelliği bulunmaktadır. Makinada yıkanmaya uygun bir yapıya sahiptir. Dökümlü yapısı nedeniyle, şık bir görünüm kazandırır.
Viskoz lifi, selüloz ham maddesinden elde edilir ve öncelikle saflaştırma işlemi uygulanır. Viskoz, devamlı (filament) lif halinde elde edildikten sonra floş adı verilen iplik olarak üretilir. Viskon ipek taklidi kumaşların dokunmasında kullanılır. Yünlü kumaşlarda efekt ipliği olarak ucuz kumaş yapımında kullanılır. Viskozun kesilmiş haline viskon denir. Kimyasal özellikleri pamuğa benzer. Pürüzsüz bir yüzeyi vardır. Viskoz kendi ağırlığının % 35’i kadar nem çekebilir. Çok buruşur. Kuru halde pamuk kadar dayanıklı olmasına rağmen ıslandığında % 40 oranında dayanıklılığını yitirir. Haşerelere karşı dayanıklılığı düşüktür, kalıcı lekeler oluşabilir (sandık lekesi). Serin tutar. İç-dış giyimde, döşemelik kumaşlarda, astarlık ve perdelik kumaşlarda kullanılır.
viskoz rayonu fiziksel ve kimyasal açıdan lif özellikleri nedir, viskoz rayon ne anlama gelir, viskoz ne demektir, viskon elyafı nedir nasıl elde edilir, viskoz kumaş yapısı nasıldır
Yorum Gönder