 |
| Bitkisel liflerinin en önemli türü olan pamuklu kumaşlar. |
Bitkisel kumaş, doğada bulunan bitki temelli tekstil liflerinden elde edilen kumaşlardır; çeşitli tekstil bitkilerinin tohumlarından, kozalarından, yapraklarından ve gövdelerinden oluşturulan iplikler ile üretilen kumaşlardır. Ham maddesi olan selüloz doğaldır, bitki kökenli kumaşlardan üretilen elbiseler; nefes alabilir, tuşesi yumuşaktır ve sürdürebilirdir.
Bitkisel Kumaşların Genel Özellikleri
- Nefes alır,
- Terletmez,
- İnsan cildine dosttur,
- Alerjik özellikleri çok nadirdir,
- Bakımı kolaydır ancak yıkama talimatlarına uyulması gerekir,
- Böceklere karşı sentetik kumaşlara nazaran daha dayanıksızdır,
- Sentetik kumaşlara göre daha çabuk buruşurlar ve ütülenmeleri zordur.
Bitkisel Kumaşlar Nelerdir, Bitkisel Kumaş Çeşitleri
Pamuklu Kumaşlar
Pamuk (cotton), çok yaygın olarak kullanılan bitkisel kökenli doğal elyaftır. Pamuk bitkinin kozasından elde edilir. Kimyasal olarak pamuk elyafı, içinde pamuk mumu ve az miktarda pamuk yağı barındıran saf selülozdan oluşur. Selüloz, doğada bitkiler tarafından sentez yoluyla oluşturulan organik bir maddedir. Pamuğun havayı içine hapsetmesi pamuklu kumaşa yalıtım özelliği kazandırır. Pamuk tarafından hapsedilen hava miktarı yünden daha azdır ve tutuculuğu orta seviyededir. Esnekliği az, güçlü ve dayanıklıdır. Emicilik, yaş dayanımı, yumuşaklık, dayanıklık gibi özellikleri pamuğu diğer liflerden ayırır. Pamuk yüne oranla daha fazla nem çeker. Terin buharlaşarak havaya karışmasını sağlar ve aynı zamanda giysilere özellikle sıcak koşullarda rahat giyilebilecek bir doku kazandırır. Bu sebeple genellikle iç giyimde ve bebek giysilerinde tercih edilir. Pamuklu kumaşlar sıcak suda yıkanmaya ve sıkılmaya müsaittir. Asılarak kurutulabilir. Nemliyken ütülenirse kırışığı daha çabuk açılır, kuru iken sıcak buharlı ütü ile ütülenir. Pamuklu kumaşlara sentetik karıştığı zaman daha az buruşur ve daha kolay ütülenir. Pamuklu kumaşlar yıkandıklarında polyester gibi sentetik kumaşlara göre daha geç kururlar. Bunun nedeni pamuk gibi doğal elyaflar, sentetiklere göre daha emicidir, suyu daha çok emerler. Bu nedenle kurumaları daha geç olur. Yüksek ısıda yıkandığında çeker, ütülemeye karşı dayanıklıdır ve eğer renkli ise, ilk yıkamada tek başına olmasına dikkat edilmelidir. Serin tutar ve esnektir, sürtünme ve darbelere karşı dayanıklıdır. Yıkamalar karşı renk dayanıklılığı yüksek değildir ve kırışmaya eğilimlidir.
Esnekliği az, güçlü ve dayanıklıdır. Pamuk yüne oranla daha fazla nem çeker. Terin buharlaşarak havaya karışmasını sağlar ve aynı zamanda giysilere özellikle sıcak koşullarda rahat giyilebilecek bir doku kazandırır. Bu sebeple genellikle iç giyimde ve bebek giysilerinde tercih edilir. Serin tutar ve esnektir, sürtünme ve darbelere karşı dayanıklıdır. Yıkamalara karşı renk dayanıklılığı yüksek değildir ve kırışmaya eğilimlidir. Başlıca pamuklu kumaşlar: poplin, jarse, chambray (şamre), müslin, krinkıl, vual, denim, pazen, kadife.
Keten Kumaşlar
Keten kumaş, kenevir, jüt ve sisal gibi bitkisel bir gövde elyafı olan keten, linum usitatissium adlı bitkinin gövdesinden elde edilir. Eğirmek için bir çok değişik işleme ihtiyaç duyulması ve ipliğin esnek olmamasından kaynaklanan dokuma zorlukları üretimi kolay ve ucuz olan pamuğa göre keteni daha az ekonomik kılar. Ketenli dokumalar oldukça dayanıklı ve emici olurlar. Keten lifinden yapılan ketenli dokumalar içinde havayı saklı tutamaz. Bu onun taze ve serin hissedilmesini sağlar. Nemi alıp hemen atmosfere bırakması sıcak ortamlarda vücudu havalandırıcı etki yapar. Dolayısıyla, yazlık giyimde ve sıcak bölgelerde yatak çarşaflarında da kullanmaya uygundur. Keten ipliği eğilmez sert yapısından dolayı, örmeden çok dokumada kullanılır. Çok çabuk buruşan doğal keten nemli iken ütülenmelidir. Daima elde ve soğuk su ile yıkanmalıdır, santrifüjlü makinede kurutulmamalı ve çok sıcak su ile yıkanmamalıdır. Kırışma eğilimi çok yüksektir. Ütülenmeye dayanıklıdır. Serin tutar ve dokunuşu yumuşaktır, kire dayanıklıdır.
İpek Kumaşlar
İpek (Silk): Dünyanın en pahalı kumaşları arasındadır. İpekböceğinin kozasındaki liflerin dokunmasıyla elde edilir. Sıkı veya kalın çok çeşitli dokunabilir. Başlıca özellikleri kuvvetli olması, yumuşaklığı, parlaklığı ve çok esnemesidir. Buruşur, nem çeker ve terletmez. Isıya, tere ve ışığa duyarlı kumaşlardır. Su damlaları bile ipekte leke bırakır. Başlıca ipekli kumaşlar: Şifon, krep döşin, saten düşes, Dupiyon (Hint İpeği), jorjet, Japon İpeği, organze, tafta, saten.
0 yorum:
Yorum Gönder