Istar Nedir, Istar Dokuma Tezgahları

Istar dokuma tezgâhı. 

Istar, ağaç ya da demirden yapılmış olup çul, çuval, heybe ve kilim dokumaya yarayan bir el tezgâhıdır. Dokuma sırasında, çözgü ipliklerinin gerginliğini sağlamak, gruplar hâlinde hareket ettirmek ve atkı ipliklerinin düzgün bir şekilde geçirilmesine olanak tanımak için farklı yapıda tezgâhlar ve araçlar kullanılır. Dokumacılık için oldukça öneme sahip bu tezgahlar, dokuma türüne göre çeşitlilik gösterir. Istar el tezgâhlarında bu malzemeler dokunurken, insan hayatına dair; doğum, ölüm, bereket, hayvanlar, ağaçlar gibi geleneksel motifler işlenir. 

Istar Dokuma Tezgahı Özellikleri 

Istar taşınması ve kurulması kolay, pratik, dikey çözgü sistemli dokuma tezgâhıdır. Dikey çözgü sistemli tezgâhlarda dokunan dokumada kullanılacak çözgüler, birden fazla dokuma yapılabilmesi için istenilen uzunlukta olacak biçimde farklı yerde çözülerek tezgâha aktarılır. Istar tezgâhı temel olarak iki levent ve iki yan ağaçtan oluşmaktadır. Üst levente çözgüler, alt levente ise dokunan dokuma sarılmaktadır. Dokuma işlemi ıstar tezgâhta, alt bölümden başlanır. Dokuma yükseldikçe sık sık alt levente sarılır ve dokuyucunun kollarını yukarı doğru kaldırarak yorulması engellenir. Ancak dokuyucu dokumasını kontrol etmek istediği zaman tezgâhtaki çözgüleri gevşeterek alt levente sarılı dokumayı açarak görebilir. Yan ağaçlar, tezgâhın denge ve leventlerin destekleri olarak görev yapmaktadır. Yan ağaçlar üzerinde üçgen tırtıklı girintiler, dokumada ön ve arka çözgüleri gruplar hâlinde hareket ettirmek ve gücüleme işleminin yapıldığı gücü ağacının yerini değiştirmede ve çözgülerin gerdirilmesini sağlamak için kullanılan urganların geçirilmesinde kaymayı engelleyici dişler/tırtıklı girintiler olarak kullanılmaktadır. Istar tezgâhta, gerdirme işleminde fren olarak kullanılan iki kol ise ahşap malzemelidir.