 |
| Siyah deri kemer. |
Kemer köprüsü (Alm. Gürtelschlaufe, Fr. passant, İng. belt loop), giysilerin bel kısmına kemer geçirmek amacıyla; kemerin genişliğine uygun olarak şerit şeklinde önceden dikilerek hazırlanmış kumaş veya deri parçasıdır.
Kemerler, bele dolanarak kemer tokası ile tutturulan, kumaş, deri veya metalden yapılan bel bağıdır. Giysilere bağlı olarak üretilmiş olabileceği gibi, giysilerden bağımsız bir biçimde aksesuar amacı ile de kullanılabilir. Bir kemeri oluşturan öğeler, zaman içinde moda olgusu nedeni ile biçim ve özellikleri değişebilen kemer tokası ve beli en rahat biçimde kavraması için üzerine açılmış deliklerdir. Tarihsel olarak kemer, Tunç Çağı'ndan bu yana hem kadınlar için hem erkekler için kullanılagelmiş bir giyim aracıdır. Orta Çağ'a kadar kadın giyiminde erkeklere oran ile daha az yer almış olsa da o dönemden itibaren günümüze dek hem kadınlar hem erkekler için biçimleri farklılık gösteren kemerler ortaya çıkmıştır.
Kemerin Önemi
Kemerler, kalın kumaş, metal veya deriden yapılan, giyilen kıyafeti belden sıkıp tutmak, ya da sadece süs amacıyla kullanılan, bele dolanarak, toka vb. materyallerle iki ucu birbirine tutturulan giyim aksesuarıdır.
Kemer ve kemer tokalarının, giyimin vazgeçilmez unsurları olduğu eski insanların giyimleri incelendiğinde açıkça görülmektedir. Tarihte insanlar; sosyal seviyelerini, özel zevklerini ve varlık derecelerini yansıtan kemer ve kemer tokalarıyla giyimlerini tamamlar, kendilerini ifade ederlerdi. Kemer tokaları; altın, gümüş, tunç, değerli taşlar kullanılarak ve büyük emek sarfedilerek yapılırdı. Bu kemerler, yapan kişi, yapılan yer, yapıldığı zaman açısından el sanatları tarihimize ayna tutmuştur.
Kemer, giyimin vazgeçilmez unsurlarından biridir. Kemer; moda, giyim ve çanta, ayakkabı, şapka gibi diğer giyim aksesuarlarından bağımsız düşünülemez. Diğer aksesuarlarla uyumlu, zamanında ve yerinde kullanılan kemer, insanı daha şık gösterir. Kemer seçiminde dikkat edilecek hususlar şunlardır:
- Moda
- Kullanılacak yer ve zaman
- Kullanıcının fizyolojik yapısı ve yaşı
- Kullanılacağı giysi
- Diğer aksesuarlarla desen renk ve bütünlük uyumu
Kemer Çeşitleri
Kemer çeşitlerini genel olarak kadın ve erkek kemerleri şeklinde iki başlık altında toplamak mümkündür. Ayrıntılı olarak ele aldığımızda ise kemerler aşağıdaki şekilde sınıflandırılırlar:
Kullanılacağı yere göre kemer çeşitleri
- Spor kemerler: Kösele ve kalın derilerden, kesme kenar olarak üretilmekte, yüzeyleri, spor dikişler, boya, baskı, çeşitli örgüler ve hazır metallerle süslenmektedir. Kullanılan malzeme özelliğinden ve sadeliğinden dolayı günlük yaşamın bir parçasıdır.
Spor giyimi tamamlayan, günün modasını yansıtan, süsleme malzemeleri hangi tipte olursa olsun, düz veya parçalı olarak üretilebilen kemerlerdir. Spor kemerlerin birçok modeli unisex olup, hem kadın hem de erkekler tarafından kullanılabilmektedir.
Spor kemerler genellikle kösele deriden üretilirler. Kemerde kullanılan ince kösele deri vaketadır. Büyük baş genç ve erkek hayvanların derilerinden yapılır. Doğal renginde veya boyanarak kullanılır. Su geçirmez, çatlamaz, derinin işlenişinde hiçbir kimyasal madde bulunmaz ve palamut (bitkisel tabaklama) ile işlenerek yapılır. Deri içinde hiçbir kimyasal madde bulunmadığından insan sağlığı için zararsızdır. Kösele kemer, farklı nesillere hitap edebilme potansiyeline sahiptir. Deri kemerler içinde en kaliteli, en doğal ve en dayanıklısı kösele kemerlerdir. Tamir edilebilme özelliği ile talep yelpazesinde en geniş alana sahiptir.
- Fantezi kemerler: Fantezi giyimi tamamlayan, düz ve şekilli modellerde üretilen ve genellikle fantezi malzemelerin kullanıldığı kemerlerdir. Fantezi erkek kemerlerinde ise, daha kaliteli ve ince derilerin yanısıra, fantezi, (rugan, yılan vb.) deriler kullanılır. Kıvırma kenar ve astarlı kemerlerdir. Yüzeyleri düz olanlar olduğu gibi, çeşitli süsleme teknikleriyle ve fantezi tokalar ile süslenenleri de vardır.
Yapımında kullanılan malzemeye göre kemer çeşitleri
- Kumaş kemerler: Yünden, ipekten ve bunların karışımından özel olarak yapılır. Bu tür kemerlerin çoğunun üzerileri değerli madenler ve taşlarla işlenmiştir. Spor olanları da vardır (kot gibi).Bu kemerlerden bazıları da kullanılacağı giysinin kumaşından yapılır ve sadece yapıldığı giysiyle beraber kullanılır.
- Madeni kemerler: Altın, gümüş, bakır, pirinç gibi çeşitli ve değerli madenlerden yapılırlar. Bu kemerlerin üzerindeki işçilik, yapıldığı bölgenin veya kültürün özelliklerini taşır. (Trabzon işi, telkari tekniği vb.) Özgün üslup niteliğine sahiptir.
- Deri kemerler: Yılan, timsah, manda, vb. hayvan derilerinden yapılan kemerler en yaygın olanlarıdır. Kalın derilerden hazırlanan deri kemerler, meşin kemer, kayış kemer, kösele kemer ve palaska kemer (asker kemeri). Yumuşak derilerden dikilen bağlama kemerler ise ince derilerden yapılan kemerlerdir. Esas malzemesi ince deri olan kemerler genellikle madeni süslerle, zarif tokalarla ve fiyonklarla süslenir.
Yaşa göre kemer çeşitleri
- Yetişkin kemerleri (kadın-erkek): Erkek kemerleri pantolon kemeri olarak kullanıldığı için standart uzunluk ve genişlikte üretilmektedirler. Bunların spor ve fantezi çeşitleri vardır. Kadın kemerleri, model özelliklerine göre, çeşitli uzunluk ve genişlikte üretilmektedir. Spor ve fantezi çeşitleri vardır. Herhangi bir standart ölçüleri yoktur.
- Çocuk kemerleri: 0-6 yaş arası çocuklar için genellikle kumaş kemerler, 7- 12 yaş arası için ise yumuşak deri vb. kemerler kullanılmaktadır. Tokalarda spor ve kesici olmayanları tercih edilmektedir. (Plastik sürgülü geçmeli ve dilli vb.)
Yapım tekniğine göre kemer çeşitleri
- Yumuşak kemerler: Genellikle ince derilerin kullanıldığı kemerlerdir. Tokalı, tokasız, kancalı veya bağlanabilir şekilde üretilirler.Yapımında kullanılan esas malzemenin özelliklerine göre, çeşitli tekniklerle hazırlanırlar.
- Sert kemerler: Genellikle sert deriden ya da sertleştirme malzemesi kullanılarak yapılan kemerlerdir. (Kösele, vaketa ve içine sertleştirme malzemesi konularak çalışılan kemerler.) Tokalı, pimli, kancalı vb. olarak kullanılan kemerlere, esas gereç özelliğine göre süsleme ve astarlama yapılabilir.
Kemerin Bölümleri
Kemer, model özelliğine göre farklı bölümlerden oluşur. Standart kemer için kullanılan deri çeşidi vaketa, bölümleri ise şunlardır:
Gövde
Kemerin tokalıkla uç kısmı arasında kalan şerit halindeki ana parçasıdır. Kemerin bitmiş en ve boy ölçüsünü verir. Model özelliği ve kullanacak kişinin beden ölçüsüne (bel ölçüsüne) göre ölçülendirilir.
Uçluk
Kemerin bel ölçüsünden sonra gelen, bel ayar deliklerinin açıldığı bölümdür. Uçluk genellikle kavisli formdadır. Model özelliğine göre uçluk şekilleri değişebilir. Kemer ucundan 10 cm içeriden toka dilinin geçeceği ilk delik işaretlenir. Sırayla 5 adet delik yeri işaretlenir. Delikler arası standart mesafe 2.5-3 cm'dir. Kemerde bulunan standart 5 deliğin 3. deliğine kadar olan kısmı, uçluk olarak ifade edilir.
Tokalık
Gövdenin toka takılacak bölümüdür. Elle kesimde; toka yerine, toka sabitleyici zımba yerini tespit etmek amacı ile kullanılır. Standart tokalık uzunluk ölçüsü 10 cm. dir. Bel ölçüsüne, tokalığın montajda geriye katlanan 5 cm. ilave edilerek gövde ölçülendirilir. Tokalık parçası içinde tokalık delikleri (4 delik) ve iki tane köprüyü sabitlemeye yarayan iki köprü deliği bulunur.
Köprü
Kemerin, uçluğu tutan kısmıdır. Tokalık bölümüne yerleştirilir. Kemerin en genişliğine göre standart ölçülerde, gövdede kullanılan malzemeden yapılır.Bazı modellerde toka ile köprü birleşiktir. Tekli olduğu gibi çift köprülü kemerler de vardır.
Toka
Kemerin iki ucunu birbirine tutturmaya yarayan, kemerin bel üzerinde kaymadan durmasını sağlayan, çok çeşitli malzemelerden ve farklı modellerde üretilebilen ve kemeri bütünleyen bağlantı parçasıdır.
Kemerde Ölçü Sistemleri
Kemerde uzunluk ölçüleri, her bedende beş cm. büyür. Kemer eni ortalama genişlik ölçüsü 3.5 cm. dir. Kemerin ilk bel ölçü deliği mesafesi uçtan itibaren 10 cm'dir. Delikler arası mesafe 2.5-3 cm'dir. Dil yuvası delik boyu 2 cm'dir. Toka dilinin geçtiği yerin ölçüsü standart 4.5 cm'dir. (5 delik). Kemer, freze makinesinden geçirilecekse, kemer enine 2 mm fire payı verilmelidir.
 |
| Kemer beden ölçü tablosu. |
0 yorum:
Yorum Gönder