Büküm Katsayısı Nedir

Büküm katsayısı (Alm. Garndrehungskoeffizient, Fr. coefficient de torsion, İng. twist coefficient), teorik olarak iplik dış yüzeyindeki lifler ile iplik ekseni arasındaki açının tanjantını ifade eden sayı, pratik olarak dolaylı (ağırlık) numaralandırma sisteminde birim uzunluktaki büküm sayısının iplik numarasının kareköküne oranı ya da doğrudan (uzunluk) numaralandırma sisteminde birim uzunluktaki büküm sayısının iplik numarasının kareköküyle çarpımına denir. 

Kısaca iplikte bükümü açıklarsak, ipliğin eğrilmesi sırasında elyafların ya da ipliklerin bir arada tutulması ve mukavemet kazandırılması için kendi etrafında verilen spiral dönmelerdir. Bir elyafı bükmek, kullanım amacındaki dayanma koşulları açısından önemlidir. İplikteki büküm sayısı sağlamlık, elastikiyet ve dolaylı olarak tüylülük gibi iplik özelliklerini etkiler. İpliğe verilecek olan büküm tamamen iplik üreticisinin elinde olup, nihai kullanıcının amacını karşılayacak şekilde iplikhanelerde ayarlanabilir. Kalın ipliklerde elyafların birbirlerini tutmaları için daha az sayıda, ince ipliklerde ise daha çok sayıda büküme ihtiyaç vardır. Yine aynı şekilde, kullanım amaçları göz önüne alınarak triko iplikleri daha az bükümlü, dokuma iplikleri ise daha çok bükümlüdür. Birim uzunlukta bulunan spiral sayısı büküm sayısını verir. Birim uzunluk olarak 1 inch (2,54 cm) alınırsa TPI yani inç'deki büküm, birim uzunluk 1 metre alınırsa TPM yani metredeki büküm ifade edilmiş olur. 

Yukarıda sözü edilen az bükümlü çok bükümlü kavramlarına uluslararası ortak bir anlayış getirebilmek açısından büküm katsayısı (α) tarif edilmiştir. Teorik olarak büküm katsayısı iplik dış yüzeyindeki lifler ile iplik ekseni arasındaki açının tanjantını ifade eden bir sayıdır. 

»»Büküm formülü