İplikte Tüylülük Nedir, Tüylülük Değeri ve Hesaplanması

İplikte tüylülüğün ve tüylülük değerinin ölçülmesi. 

İplik tüylülüğü (Alm. Garnhaarigkeit; Fr. ébouriffage, İng. yarn hairiness), genellikle olumsuz bir iplik fiziksel özelliği olarak kabul edilen, lif özellikleri, makine ve işlem değişkenlerine bağlı olarak eğrilmiş ipliğin yüzeyinden çıkan tüylerin oranıdır. Kesikli elyaf ipliklerinde lif uçlarının iplik kesitinden dışarı doğru uzanması sonucunda tüylülük veya tüylenme oluşmaktadır. 

Tüylülük, ipliğin 1 cm uzunluğundaki ölçme bölgesinde, iplik kesitinden dışarı doğru uzanan kılcal liflerin toplam uzunluğudur. Örneğin tüylülük H= 4,0 dendiğinde toplam 4 cm. kılcal lif ölçülmüş ve 1 cm. ölçüm uzunluğuna bölünerek 4,0 değeri bulunmuştur, dolayısıyla tüylülüğün birimi yoktur. İplikhanelerde tüylenmenin nedenleri çok çeşitlidir. Bunlardan en önemlileri aşağıda sıralanmıştır. 

İplikte Tüylenmenin Nedenleri: 

1- Ham madde. 

2- İplik bükümü. 

3- İşletme şartları. 

4- Eğirme elemanları. 

Genel kanı tüylülüğün trikoda istenen bir efekt olduğu, dokumada ise tercih edilmediği yönündedir. Ancak tüylülüğün belli sınırları aşması örgü sırasında iğnelerden geçerken kopmalara neden olmakta ve ayrıca kumaşta da aşırı tüylü bir görüntü ortaya çıkarmaktadır. Yapılan çeşitli deneylerde tüylülükle pilling arasında doğrudan bir ilişki olduğu ve ipliğin tüylülük değeri artıkça kumaşın pilling eğiliminin de artığı kesin olarak belirlenmiştir. Yukarıda sözü edilen tüylenmeye sebep olan faktörlerin yanı sıra makine üreticileri dikkatlerinin çok önemli bir kısmını eğirme üçgenine ayırmışlardır. Bir kısmı bu üçgeni çok küçültmüş, bir kısmı da tamamen ortadan kaldırmayı başarmışlardır. Önümüzdeki günlerde bu konunun tüylülük üzerindeki çarpıcı etkilerini görmek mümkün olabilecektir. Ancak unutmamak gerekir ki iplik kalite parametreleri bir bütündür. Bu yeni teknolojik gelişmenin tüylülüğü azaltmakla birlikte ipliğin diğer parametrelerini hangi yönde etkileyeceği konusundaki çalışmaların henüz sonuna gelinmemiştir.