 |
| Dikiş İplikleri. |
Dikiş ipliği (Alm. Nähzwirn, Nähgarn, Fr. fil de couture, fil à coudre, İng. sewing thread), el ya da makine ile dikiş dikmede kullanılan ipliğe denir. Dikiş iplikleri, dikiş makine hızlarında çalışabilmek üzere tasarlanıp üretilmiş ipliklerdir. Dikiş iplikleri bir ürünün kullanım ömrü boyunca kopmamalı, dikişler sökülmemelidir. Dikiş boyunca performans ve estetik görünüm, bir dikiş ipliğinden beklenen en temel fonksiyonlardır.
Yeterli bir görünüş ve performans sağlamak için birleştirileceği giysi parçası ve dikileceği kumaşa en uygun iplik çeşididir. Giysilerin güncelliği ve işlevi dikiş tekniklerini belirlemektedir. Bunun için dikişlerin niteliği özel bir öneme sahiptir. Bunu ise dikiş ipliği belirlemektedir. Seçimde dikişteki ipliğin davranışı önceliğe sahip olsa da makinedeki dikim işlemi sırasında iplik üzerinde yapılacak ilk talepler de dikkate alınmalıdır. Farklı ilmekler ve dikiş tipleri son derece esnek plaj giysileri, örme giysiler veya daha az esnek örme eşyaları için gerekebilir. Dikişin fonksiyonuna göre her giyside farklı tip ilmekler gerekebilir. Örneğin; kuvvetli uzun kenar dikişleri paltoların oturma yerinde esneyebilir. Güçlü dikişler ve kolay fark edilmeyen giysi kenarları özel ilmekler ve iplikler gerektirir. Giysiler, takım elbiselerde olduğu gibi dikiş miktarını azaltmak amacıyla yapıştırılabilir ara astarlar içerecek şekilde veya günlük giysiler için dikişleri açığa vuracak şekilde tasarlanabilir.
Dikiş İpliğinin Sahip Olması Gereken Özellikler
Dikişin her bir kalite özelliğinin hangi etmenler: dikiş dayanıklılığı, dikişin enine dayanıklılığı ve dikişin boyuna esnekliği ile belirlenmiştir.
Estetik özellikleri belirleyen faktörler ise renk, parlaklık ve incelik/kalınlık, dekoratif üst dikişler veya nakışlar için iplik seçiminde dikkate alınan özelliklerdir.
Görülebilir ve hissedilebilir dikiş ipliği kalitesini belirleyen etmenler:
- Büzgüsüz dikiş,
- Çarpıcı süsleme dikişleri (renk ve parlaklık),
- Cildi rahatsız etmeyen dikişler,
- Renk ve renk uyumu,
- Renk haslığı,
- Dikiş tipine uygunluk,
- Dikiş oluşturma özelliği.
İşlevsel dikiş ipliği kalitesi:
- Dikişlerin enine sağlamlığı,
- Dikişlerin boyuna esnekliği,
- Dikişin sürtünmeye dayanıklılığı,
- Dikişin renk haslığı,
- Gündüz ve gece renginin aynı kalması,
- Dikiş çizgisinin çekmemesi,
- Temizlemeye karşı dayanıklılık,
- Kimyasal dayanım,
- Yanmazlık gibi özelliklere bağlıdır.
Dikişin enine dayanıklılığı ve boyuna esnekliği
Dikiş ipliği bir bağlantı öğesi olarak dikişlerde oluşan tüm kuvvetleri aktarmalıdır. Bu bağlamda tüm hareketlere esnek bir şekilde uymalıdır. Çok kalın dikiş ipliği kullanıldığında sağlamlık söz konusu olsa da büzülmeler oluşabilir. Küçük iğne delikleri olan makine iğneleri için çok ince dikiş iplikleri kullanılmalıdır. Yeterli bir dikiş dayanıklılığı (enine dayanıklılık, boyuna esneklik) sağlayabilmek için, ince dikiş ipliklerinin uygun bir kopma dayanıklılığına ve esnekliğine sahip olmaları gerekir. Bu özellik sadece poliester ipliğinde vardır.
Sürtünme sağlamlığı
Poliester ipliğinin sürtünme sağlamlığı aynı kalınlıktaki pamuk ipliğinden 7 ile 10 kat daha fazladır. Yüksek bir sürtünme sağlamlığı:
- Şiddetli hareket ve yük altında dikişlerin uzun süre dayanabilmesini,
-Süsleme dikişleri ve iliklerin uzun süre giymeye ve birçok kez yıkanmaya rağmen aynı şekilde kalmalarını,
- Dikiş işlemi esnasındaki sağlamlık kaybını en aza indirerek ipliğin ilk sağlamlığı ile en iyi dikiş kalitesinin elde edilmesini sağlar,
- Bir giysi parçasının dayanıklılığının ve görünümünün zamanından önce aşınarak bozulmasını da önler.
Renk ve Haslık
Renk özellikleri, renk uyumu ve renk haslıkları olarak sınıflandırılır. Renk uyumunda; dikiş ipliklerinde renk kumaşla uyumlu veya aynı renkte olmalıdır. Üretilen mamul yıkama, kurutma, ütüleme, sürtünme ve ışıktaki kullanım sırasında dikiş ipliğindeki renk ile uyumlu tepkiler göstermelidir. İplik kullanım ömrü süresince rengini kaybetmeyecek şekilde seçilmelidir. Dikiş ipliklerinde en önemli husus renk solmasıdır. Bununla ilgili olarak, dikiş iplikleri seçilirken gerekirse ışık, yıkama, ütü vb. haslık testleri uygulanmalıdır. Ne tür işlemlerde nasıl bir renk değişimi ortaya çıktığı analiz edilmelidir. Işık haslığında; numuneler uzun süre gün ışığında bırakılır ve sonuçlar standart mavi boyalı 8 adet kumaşla karşılaştırılarak bulunur. Sürtünme haslığında; bir çile iplik normal basınç altında beyaz bir kumaşa birçok kez sürtülür. Beyaz kumaştaki herhangi bir lekelenme, standartlarla karşılaştırılarak bulunur. Ütü haslığı; ıslak iplik demeti altta ıslak üstte kuru beyaz kumaş arasına yerleştirilerek 15 saniye ütülenir. Sonuçlar standartlarla karşılaştırılarak bulunur. Su testi; açık renkli bir kumaş, koyu renkli bir iplikle dikilir. Bu işlem, kumaş ya da iplik ıslak ise meydana gelebilecek lekelenmeyi görebilmek için yapılır.
Çekmezlik
Kusursuz ve düzgün dikişlerin yapılabilmesi için dikiş ipliğinin ölçüsü sabit kalmalıdır. Dikiş ipliğe bu özelliğe sahip değilse hazır giyim imalatında ara ütüleme de ya da yıkama da kimyasal temizleme maddeleri ile dikiş büzülmeleri meydana gelir. Poliester ipliklerinde kaynatma ve ısıya bağlı çekmeler % 1'in altına indirilmiştir. Böylece dikilecek kumaşın çekme değerinden daha az bir değere ulaşılmıştır.
Dikiş ipliği terminolojisi
Çok sayıda iplik arasından doğru seçimi yapabilmek için, bazı önemli iplik özelliklerini tanımlayan terminolojiyi bilmek gerekir ki, iki farklı iplik cinsinin özellikleri karşılaştırılabilme olanağı sağlansın.
Kopma mukavemeti, ipliğin koptuğu andaki kuvveti gösterir, gr veya kg olarak ifade edilir.
Tenasite, ipliğin kopma mukavemetini kalınlık değerine bölerek bulunan ve kıyaslama yapmaya imkan veren bir mukavemet değeridir.
İlmek mukavemeti, aynı iki ipliğin birbirinden geçerek oluşturdukları ilmeği koparmak için gereken kuvvettir.
Minimum ilmek mukavemeti, iplik boyunca test edilmiş bir dizi ilmek mukavemetinin en zayıf olanına eşittir.
Kopma anında uzama, ipliğin çekilerek kopma sırasında gelmiş olduğu uzunluğun, orijinal boyutuna oranlanması ile elde edilen değerdir.
Modul, tekstil malzemesinin uygulanan kuvvet altındaki davranışını tanımlamak için kullanılan sayısal bir değerdir.
Elastikiyet, ipliğin belli bir oranda çekildikten sonra orijinal boyutunu geri kazanma özelliğini belirleyen bir tanımdır.
Çekme, ipliğin yıkama veya sıcak işlem görme sonucundaki kısalma değeridir.
Geri kazanılan nem, elyafın veya ipliğin tamamen kuru haldeki ağırlığının yüzdesi olarak ifade edilen nem miktarıdır.
Kumaşa Uygun Dikiş İpliği Çeşitleri
Dikilen kumaş yetersiz haşıllanmışsa veya deri, çadır bezi gibi zor dikilen materyaller söz konusu ise iplik üreticileri ek yağlama yöntemini önerebilir. Öneri yoksa ek yağlama yapılan iplik kumaş boyası ile reaksiyona girerek kumaşa leke yapabilir. Kürk dikişi, sıradan dikiş iplikleri ile gerçekleştirilemez. Minimum kalınlıkta, maksimum kuvvet ve esnekliğe sahip olmalıdır. Gerekli incelik, düzgünlük ve kayganlık verilmiş, glase uygulanmış (dikiş performansını artırmak için özel yüzey kaplama yöntemi), Mısır pamuğundan üretilmiş iplik kullanılır. Kumaşın kalınlığına ve dikişin amacına göre kaliteli ve doğal kumaşlar için doğal iplik, sentetik dokumalar için sentetik iplik seçilmesi önerilir.
İplik malzemesine göre sınıflandırma
Doğal tekstil lifleri: Günümüzdeki sanayi uygulamalarında, doğal malzemelerden üretilen dikiş ipliklerinin kullanımı çok az olmakla birlikte, en sık kullanılan doğal elyaf pamuktur.
Sentetik tekstil lifleri: Doğal elyaftan ipliklerin sınırlı olması nedeni ile üreticiler sentetik elyaftan yapılmış ipliklere yönelmişlerdir. Sentetik iplikler aynı zamanda, yüksek mukavemet, sürtünme ve kimyasallara karşı dayanım özellikleri ile tercih edilmektedir. Rutubet, küf, mantar ve bakteri gibi dış etkenlerden de önemli ölçüde etkilenmezler.
Dikiş iplikleri çeşitleri aşağıdaki şekilde sınıflandırılmıştır.
- Pamukla bükülmüş poliester iplik; sentetik ve doğal kumaşlarda, el ve makine dikişinde çok amaçlı, kullanılır.
- Yüksek kaliteli pamukla bükülmüş poliester iplik; ince kumaşlarda kullanılır.
- İbrişim; makine üst dikişleri için yapılmış süslemek amaçlı ipliktir. Düğme iliklerinde kullanılır.
- Yorgan ipliği; pamuk ya da pamuk/pes olan kalın bir dikiş ipliğidir. Karışmaz, düğüm olmaz, bükümü açılmaz.
- Düğme ve keçe ipliği; sağlam dikiş gereken yerlerde, el dikişlerinde kullanılır.
- Uzun lifli poliester iplik; el ya da makine dikişlerine uygun düz bir ipliktir.
- % 100 merserize pamuk iplik; pamuklu, yünlü vb. doğal hammaddesi olan kumaşlarda kullanılır. Örgü kumaşlar için yeterli esnekliğe sahiptir.
Dikiş İpliklerinin Piyasaya Sunuluş Şekilleri
İpliğin iplik taşıyıcısından çekilirken germe farklılığının oluşmaması gerekir. Uygun olmayan sarmalarda şu hatalar ortaya çıkabilir:
- Dikiş büzülmesi ya da iplik kopmaları,
- Dikiş görüntüsünün güzel olmaması,
- Örgü mamullerde yetersiz dikiş esnekliği,
Endüstriyel dikiş iplik bobinleri ve bobinleme şu şekilde olabilir:
- Makara,
- Silindirik bobin,
- Vicona (vaykon) veya tablalı konik bobin,
- Konik bobin,
- Bikonik bobin,
- Kokon,
- Ön sargı bobini.
8 yorum:
Dikiş iplikleri, dikiş makine hızlarında çalışabilmek üzere tasarlanıp üretilmiş ipliklerdir. Dikiş iplikleri bir ürünün kullanım ömrü boyunca kopmamalı, dikişler sökülmemelidir. Dikiş boyunca performans ve estetik görünüm, bir dikiş ipliğinden beklenen en temel fonksiyonlardır.
Bir dikiş ipliğinin özelliklerini belirleyen faktörler nelerdir?
Estetik özellikleri belirleyen faktörler
Renk, parlaklık ve incelik / kalınlık, dekoratif üst dikişler veya nakışlar için iplik seçiminde dikkate alınan özelliklerdir.
Diğer önemli özellikler:
Renk ve renk uyumu
Renk haslığı
Dikiş tipine uygunluk
Dikiş oluşturma özelliği
Performansı belirleyen faktörler
Giysi üretiminde kullanılan dikiş iplikleri, dikişte sürtünme ve iğne ısınmalarına, giysiye uygulanacak bitim işlemlerine ve kullanım sırasında maruz kalınacak gerilmelere karşı dayanıklı olmalıdır.
Giysilerdeki iplik ve dikiş performansı aşağıdaki kriterlere göre değerlendirilir:
Dikiş mukavemeti
Sürtünme dayanımı
Elastikiyet
Kimyasal dayanım
Yanmazlık
Renk haslığı
İplik performansının çok az da olsa yetersiz olması veya uygun olmaması demek, malzeme, ekipman, tasarım ve işçilik için yapılan yatırımlarda kayıpların ortaya çıkması demektir. Bu nedenle ipliği iyi tanımak önemlidir. Konfeksiyon ve tekstil alanında istenen dikiş performansı ve dikiş kalitesine ulaşmak için, detaylı dikiş ipliği bilgisi, iplikle ilgili parametrelerin incelenmesi, doğru iplik seçimi yapılması ve doğru kullanım son derece kritik önem taşır. Bu yazı, iplik tipleri, özellikleri, yapıları ve iplik performansını etkileyen faktörler konularına kısa bilgiler içermektedir. Bu nedenle bir tekstil gönüllüsü ve neferi olarak teşekkürlerimi sunuyorum.
Dikiş iplik yapısına göre sınıflandırma
Kesik elyaf iplikler, Sewing Threads - Spun Thread doğal veya sentetik elyaftan eğirme yöntemi ile üretilir. Kesik elyaf polyester en çok kullanılan dikiş ipliği çeşitlerinden biridir. Mukavemeti pamuk ipliklere göre daha yüksektir. Geniş bir kalınlık skalasına ve renk çeşitliliğine sahiptir.
İlikli iplikler, Sewing Threads - Corespun Thread kesik elyaf ile sonsuz filamentin bir kombinasyonudur. En sık kaşılaşılan ilikli iplik yapısı çok katlı olandır. İpliğin her bir katı, sonsuz filament polyester üzerine pamuk veya polyester elyaf sarılarak üretilmiştir.
Bu iplik yapısında, merkezdeki filament polyesterin mukavemeti ile etrafında sarılı pamuk veya polyester elyafın dikiş performansı birlikte sonucu etkiler. Yüksek hızda çalışan dikiş makinelerinde, tüm giysi tiplerinde, özellikle yüksek dikiş mukavemeti gerektiren ürünlerde ilikli dikiş iplikleri kullanılır.
Sonsuz filament dikiş iplikleri, aynı hammaddeden üretilmiş kesik elyaf ipliklere göre daha mukavemetlidir. Sonsuz filament ipliklerde en çok kullanılan üç tip vardır:
Monofilament iplikler, Sewing Threads - Monofilament Threadbelirli kalınlıkta tek bir filamentten üretilirler. Monofilament iplikler sağlam, düzgün ve düşük maliyetlidir, ancak esnek olmaması, dikişte sert ve rahatsız edici hissedilmesi kullanımı sınırlı tutar. Genellikle sadece teğel dikişleri, mobilya döşemesi ve perdecilikte kullanılır.
Daha çok naylon ve polyesterden üretilen yumuşak multifilament dikiş iplikleri, Sewing Threads - Multifilament Thread, mukavemetin en önemli özellik olduğu dikişler için tercih edilir. İplik yapısı iki veya daha fazla sayıda filament ipliğin birlikte bükülmesi ile oluşur. Yaygın kullanım alanları, ayakkabı dikişi, deri eşyalar ve endüstriyel ürün dikişleridir.
Tekstürize filament dikiş iplikleri, Sewing Threads - Textured Filament Thread çoğunlukla polyesterden üretilir ve özellikle örtücü dikişlerde luper ipliği olarak kullanılır. Tekstürize işlemi filamente hacim ve esneklik kazandırır, ancak aynı zamanda daha kolay zarar görebilecek bir yapı ortaya çıkar.
Tekstil kat ve kord nedir – Tek kat ipliklerin bir arada bükülmesi ile katlı dikiş iplikleri elde edilir. En çok kullanılan kat sayısı 2, 3 veya 4 dür. Dikiş ipliklerinin katlanarak bir arada bükülmesi ile kord iplikler oluşur. En çok kullanılan kord sayısı 4, 6 veya 9 dur.
Sewing Threads - Ply Cord Thread
Kalınlık - İpliğin toplam nihai kalınlığı, 'Grist', 'Etiket numarası', 'Tex' veya 'Numara' olarak adlandırılır. İplik, gereken dikiş mukavemetini karşılayabilecek en ince kalınlıkta olmalıdır. Aynı malzemeden ve aynı yapıda üretildiklerinde, daha kalın ipliklerin mukavemetleri genellikle daha yüksektir. İnce iplikler dikişte kumaşın yüzeyine daha iyi yatar ve kalın iplikle yapılan dikişlere kıyasla sürtünmelerden daha az etkilenir. İnce dikiş iplikleri ince iğnelerle çalışabillir, bu nedenle kumaş daha az hasar görür.
Klasik dikiş makineleri bireysel olarak işletilmektedir. Diğer bir ifade ile, belirli bir parça dikildikten sonra, kumaşın dikiş işlemine devam edilmesi için bu parça bir sonraki işçiye iletilmektedir. Bu üretim yöntemi yüksek derecede işçilik gerektirmekte ve tek bir giyim eşyasının üretilmesi sürecine bir dizi işçi müdahil olduğu için, mamul giyim eşyaları aynı kaliteye sahip olmamaktadır. Bu nedenle otomatik dikiş makineleri üretilmektedir.
dikiş ipliği, dikiş ipliklerin sınıflandırılması, iplik kalite gereksinimleri, dikiş ipliği terminolojisi, iplik seçimi, dikim özelliği nedir, dikiş ipliği nedir,
dikiş ipliği esnek değildir dikişlerin ve kumaşların bir arada tutulabilmesi sağlam cisim olmalı değil mi.
Yorum Gönder