İpek Nedir, İpek İpliği Ne Demek

İpek iplikler son derece yumuşak yapısıyla birlikte parlak bir görünüme sahiptir. 

İpek ipliği, ipek böceklerinin kozalarından elde edilen hayvansal kaynaklı doğal elyaftan üretilmiş iplik çeşididir. İpek, belli aşamalardan geçirildikten sonra iplik formuna getirilip, örme ve dokumada kullanılmak üzere; çok ince, yumuşak ve parlak liflerden oluşturulan ipliklerdir. İpek, ipek böceği adı verilen ve dut yaprağı ile beslenerek büyüyen tırtılın ördüğü kozalardan çözülerek elde edilir. Bu liflerden elde edilen ipliklerden, ipek kumaş üretiminde yararlanılır. İpek ipliği çok sağlam ve esnektir. İpek, özel nakışlar ya da dikiş projeleri için oldukça değerli ve özel bir ipliktir. Tabiattaki bütün doğal liflerin en değerlisidir. 

Bugün pek çok tekstil ürününde kullanılan, birbirinden etkileyici renklerinin yanında parlak ve yumuşak dokusuyla oldukça beğenilen ipek, son derece değerli bir kumaş türüdür. İpek, Türkçe lehçelerinde yibek, yipek, yifek, cifek, çipek, jibek gibi farklı söylenen kelime olup ip kökünden türemiştir. İpek, ipek böceği kozalarından elde edilir. Bu kozalardan çözülerek çıkarılan ve bazı işlemlerden geçtikten sonra iplik haline getirilen ipek, oldukça ince ve parlak bir tel olarak ortaya çıkar. İpek böceği ilk kez ipek elde etmek amacıyla Çin'de yetiştirildiğinden ipek dokumanın tarihçesi de Uzak Doğu'ya dayanır. Daha sonrasında Türkler ve Hintliler tarafından öğrenilen ipek dokuma, zaman içerisinde tüm dünyaya yayılmış ve bugünkü önemli konumuna kavuşmuştur. 

İpek İpliği Üretimi 

İpek iplikler, ipek böceğinin kozasından sonsuz filament (uzun lif) halinde üretilir. İstenilen denye inceliğini sağlamak için belli sayıdaki ipek filamentleri bükülerek bir araya getirilir. İpek ipliği ayrıca yırtık veya hasarlı kozalardan, kozanın baş ve son kısımlarından ve ipek döküntülerinden elde edilen ştapel elyaflardan da eğirilerek üretilebilir. Sonsuz filament haldeki ipek ipliği daha kalitelidir. 

Ham ipek ipliği genelde 3 ile 8 arasında değişen kozadan 8/10 ile 20/22 arası denyede elde edilen iki ipliğin birlikte bükülmesi ile elde edilir. Kumaşlarda kullanılan tek katlı ipek ipliği genelde 13/15 denye incelikte, inçte 15-16 büküm içeren ham ipliklerdir. Krep kumaşlarda buna 40-80 arasında daha fazla büküm verilir. İpek böceği tarafından örülen kozalar; kalite, büyüklük ve renklerine göre sınıflandırılır. İpek böceği tırtılı, kozasını ördükten sonra krizalit haline gelir. Kaliteli bir kozadan 365-730 metre ipek teli çekilebilmesi mümkündür. 500-600 adet koza yaklaşık olarak bir kilo ağırlığa sahiptir. 10 kilogram kozadan 1 kilogram ipek elde edilir. İpek ipliği elde edilene kadar birçok aşamadan geçer. Çözülecek koza sayısı, elde edilmek istenen telin kalınlığına göre ayarlanırken mevcut teller ince bir maddeden geçirilerek birbirlerine yapıştırılır. Farklı işlemlerle iyice kaynaştırılır ve bir çıkrığa sarılır. Bu şekilde çile hâline gelen ipliğe ham ipek denir. Bu ilk işleme iplik çekme evresi adı verilir. Bundan sonra ikinci evre çıkrıkla bükme evresidir. Bu evrede ham ipek ipliği düzgün iplik haline getirilir ve direncini artırmak için büküm verilmesi gerekir. Bu şekilde elde edilen ipeğe işlenmiş ipek denir. Temizlenme aşamasına göre çeşitli yumuşaklıkta ipekler elde edilir. İpek iplikler son olarak kalınlaştırmak, ağırlığını artırmak ve dokunmasını kolaylaştırmak amacıyla başka bir maddeyle kaplanır. İpek iplikten üretilen ipek kumaş, şık elbiseleri ön plana çıkarmak için kullanılan unsurlardan biridir. İpeğin; eşarp, çarşaf, perde, örtü olarak da kullanım alanları vardır. İpek kumaşın saf olarak dokuması zor olduğu için diğer iplikler ile birlikte kullanımı yaygındır. 

İpek İplik Özellikleri 

İpekli kumaşlardan üretilen elbiseler yumuşak ve gösterişli bir parıltıya sahiptir. İmalatta kullanılan ipek çeşitleri üç türlüdür. Birden çok ipek liflerinin (tellerinin) birleştirilmesiyle elde edilen ipek ipliği, ipek ipliğinin bükülmesi ve sonra birleştirilmesi ile elde edilen hafif bir şekilde bükülmüş kalın ipliğe ibrişim denir. İpek iplik özellikleri İpek iplikler parlaktır, mükemmel bir döküm ve güzel bir tuşe özelliği vardır. Nem alma özelliği en iyi ipliklerden biridir. İpek ipliklerden üretilen kumaşlarda boncuklanma özelliği yoktur ancak az miktarda statik elektriklenme görülür. Uzun süre kaldığında güneş ışınlarından etkilenir. İpek ipliklerden üretilen kumaşların kullanımı ve bakımının özenli yapılması gerekir. 

İpek İplik Kullanım Alanları 

İpek iplikten dokunan kumaşlar gömlek, bluz, elbise, eşarp vb. kaliteli ve lüks giysi üretiminde kullanılır.