Teknik tekstiller terimini daha sık duymaya başladık. |
Teknik tekstillerin üretimi ve kullanımı en az konvansiyonel tekstiller kadar eskidir. Teknik tekstillerin üretiminin başlangıcı olarak gemiler için yelken bezlerinin üretilmesi kabul edilmektedir. 1939 yılında ilk sentetik lifin kullanılmasından sonra, teknik tekstillerin üretiminde ve uygulama alanlarında büyük ilerlemeler olmuştur. Özellikle dayanıklılığı ve performansı yüksek sentetik elyafların kullanıma elverişliliği ile teknik tekstil pazarı zenginleşmiş ve bu elyafların teknik tekstillerin üretiminde kullanılan toplam elyafların içindeki oranı günümüzde % 30'lara ulaşmıştır. Teknik tekstiller estetik özelliklerinden ziyade performans veya fonksiyonel özellikleri için tercih edilen ve nihai tüketim amaçlı olmayan (non-consumer, endüstriyel vb.) uygulamalar için kullanılan tüm tekstil temelli ürünler olarak tanımlanmaktadır. Tanım, halat veya katranlı muşamba gibi ürünler, lastikler için kord bezi veya converstock (sıvıyı orta tabakaya geçiren iç tabaka) gibi diğer ürünlerin parçalarını içermektedir.
Teknik tekstillerin ve bunlarla ilgili piyasaların kapsamını ve faaliyet alanını çok katı ve kapalı bir şekilde tanımlamak doğru değildir. Modern tekstillerin üretim yöntemleri, ürünleri ve uygulamaları çok dinamiktir ve bu geniş çaplı alanda her şey çok hızlı değişmektedir. Küresel piyasalar içerisinde, dil ve kültür farklılıkları nedeniyle teknik tekstillerin bir coğrafi bölgeden bir diğerine değişen algılama farklılıkları da bulunmaktadır. Yıllardan beri endüstriyel tekstiller terimi giyim, ev tekstilleri ve döşemelik amaçlar dışındaki tüm tekstil ürünlerini içine alacak şekilde geniş kapsamlı olarak kullanılmıştır. Tekstillerin tıbbi, hijyen, spor, taşımacılık, inşaat, tarım ve diğer bazı endüstriyel olmayan alanlardaki uygulamaları göz önüne alındığında, endüstriyel tekstil teriminin yetersiz kaldığı görülmektedir. Endüstriyel tekstiller şu anda daha geniş bir kategoriye sahip olan teknik tekstillerin bir alt grubu olarak görülmektedir. Özellikle imalat sanayi içinde kullanılan filtreler, makine kaplamaları, konveyör kayışları, zımpara altlığı, elektrik bileşenleri ve kablolar, esnek contalar ve diyaframlar, ev aletleri veya endüstriyel cihazlarda akustik ve termal yalıtım uygulamalarındaki tekstil ürünleri olarak görülmektedir. Teknik tekstiller hiçbir zaman tek başına bir endüstri veya sektör olmamıştır. Birçok farklı yönde, değişen hız ve başarılar ile gelişimini sürdürmektedir. Teknik tekstillerin her geçen gün artan kullanım alanları ve yenilikçi ürünlerin bulunmasıyla tekstil sektörünün sınırları yeniden tanımlanmaktadır. Kompozit endüstrisi içinde cam, karbon lifleri ve aramidler gibi organik polimer malzemelerden yapılan dokuma, örme, saç örgüsü dokuma, nonwoven ve sarılmış iplik takviyeleri teknik tekstil ürünleri olarak geniş çapta kabul görmektedir. Geleneksel olmayan yeni icat edilmiş tekstil malzemelerinin kullanımı çok sayıda yeni teknik tekstil ürününün gelişmesine yol açmaktadır. Sektörün anahtar bir özelliği de sektör ürünlerinin çeşitli uygulamalar ve pazar tarafından güçlü bir şekilde talep edilmesidir. Örneğin otomotiv parçaları veya filtrasyon sanayinde faaliyet gösteren firmaların çoğu kendilerini imalat, malzeme ve teknoloji bölümü ile sınırlandırmamakta, müşterilerine çoğu tekstil esaslı olan çok geniş bir ürün ve hizmet yelpazesi sunmaktadırlar.
Teknik tekstil, dekoratif ve estetik özelliklerinden ziyade fonksiyon özellikleri öne çıkan tekstil yüzeyleridir. Örneğin buruşmazlık özelliği verilen bir gömlek kumaşı teknik tekstil değildir. Bu özellik kazandırılmadan da bu tekstil ürünü giyilebilir. Buna karşın güç tutuşurluk özelliği kazandırılmış ve itfaiye giysisi olarak kullanılacak bir giysi teknik tekstildir. Çünkü itfaiye giysilerinin güç tutuşur olma zorunluluğu vardır. Bazı tekstil yüzeyleri ana fonksiyonunun yanında farklı fonksiyonlar içerebilmektedir. Örneğin ayağı koruyan çorap, yüksek mukavemete sahip mantar üremesini engellemektedir. Aynı şekilde ayak kokusunu engelleyici özelliği de bulunmaktadır. Ayrıca bazı tekstil yüzeyleri vücudumuzun sıcaklığını ölçüp uyduya göndermekte ve buradan da doktorumuzun bilgisayarına ulaştırabilmektedir. Bu tekstil alanı da akıllı tekstil olarak nitelendirilmektedir. Sonuç olarak, bazı firmalar kendilerini teknik tekstil ürünleri üreten bir firma gibi görmemekte, bunun yerine daha geniş bir tanım olan esnek mühendislik malzemeleri ifadesini kullanmaktadırlar. Günümüzde üretilen katma değeri yüksek teknik tekstil ürünleri, diğer birçok alanda olduğu gibi askeriyedeki ve uzay sanayindeki Ar-Ge çalışmalarının sonucunda ortaya çıkmıştır.
2 yorum:
tekstiller çok gelişse bile tekstilciler hiç gelişmiyor bunu da bir açıklayın
teknik tekstil üretim, teknik tekstil endüstriyel tekstil farkı ve ayrımı, teknik tekstil tarihi gelişimi
Yorum Gönder