 |
| Aramid kumaşlar, üstün koruma özelliklerine sahiptir. |
Aramid (Alm. Aramidfaser, Fr. aramide, polyamide aromatique, İng. aramid fiber), en az % 85'i doğrudan iki aromatik halkaya ve varsa, amid bağlantılarını geçmeyecek sayıda imid bağlantılara bağlanan amid veya imid bağlantılarına eklenen aromatik gruplardan oluşan sentetik lineer makro moleküllerden meydana gelen liflere denir.
Aramid, poliamid (naylon) sınıfından bir polimerdir. Kevlar ve nomex ticari adı ile de bilinir. Çeliğe yakın bir sertliği vardır. Aramid liflerinden elde edilen kumaşlarda aramid kumaş, kevlar kumaş veya nomex kumaş adıyla bilinen dayanıklı kumaşlar elde edilir.
Aramid kumaş, ısıya dayanıklı ve güçlü bir sentetik bir malzeme türüdür. Uzay araştırmaları ve askeri amaçla, kurşun geçirmez giysi ve balistik bileşimlerinde, bisiklet tekerlerinde asbest yerine kullanılabilir. Aramid ismi, aromatik poliamit kelimelerinin birleşiminden gelir.
Aramid, bir naylon türevi olup, diğer naylon türevlere göre yüksek mukavemete ve modüle sahip ilk organik elyaftır. Yapay elyaflar arasında lifleri ısıya en dayanıklı ve kuvvetli olarak sınıflandırılır. Aramid polimerden söz edebilmek için molekül zincir yapısındaki bağların en az % 85’inin aromatik halkalardan meydana gelmesi gerekir. Aramid elyafının iki türü mevcuttur; meta aramid ve para aramid (kevlar) olarak adlandırılırlar. Ancak yaygın olarak kullanılan türü para aramidlerdir. Para aramidin kimyevi bileşimi poli para fenilen terepitelamid olarak tanımlanır.
 |
| Aramid elyaf kullanım alanları. |
Aramid Lifinin Tarihçesi
Aromatik poliamit lifi ya da aramid, ilk olarak 1960'ların başında DuPont firması tarafından başta HT-1, ardından Nomex adıyla ticari kullanıma uygun hale getirildi. 1973'te Kevlar adını almıştır.
Aramid Lifinin Özellikleri
Aramit lifi, kimyasal yapısı, amid (-CO-NH-) bağlarının en az % 85'i doğrudan iki aromatik halkaya bağlanmış uzun zincirli sentetik poliamit olan, yanmaya dayanıklı ve mukavemet özellikleri ile tanınan, genellikle koruyucu giysilerde yüksek sıcaklık gerektiren yerlerde kullanılan sentetik liftir.
- Aramid lifleri, olağanüstü güç/ağırlık özelliklerine sahip ve yüksek mukavemetli bir polimerdir.
- Young modülü (sertliği): 130-179 GPa. (Karbon elyaf 300 GPa ve cam 81 Gpa),
- Ateşe dayanıklıdır, erime noktası yoktur, 500 derece üzeri ısılarda yapısında bozulma başlar.
- Aşınma ve kesilmeye karşı direnci çok iyidir.
- Yüksek sıcaklıklarda iyi kumaş bütünlüğü vardır.
- Aramid lifleri, sertlik ve penetrasyona olan dirençleri ile tanınırlar.
- Yüksek mukavemet ve dayanıklılıkları nedeni ile, delinmeme özelliği istenen malzemelerin üretiminde kullanılırlar.
- Organik çözücülere karşı dayanıklı ancak ultraviyole ışınlar, klor, tuz ve asitlere karşı duyarlıdır.
- Yapısı itibarı ile nem almaya müsaittir.
- Lif ve kumaş halinde iken, katlama, kesme ve işleme zorluğu vardır.
Sanayide Başlıca Aramid Lifi Kullanım Alanları
- yüksek ısıya dayanıklı kıyafetler, başlıklarda
- kurşun geçirmez yelek yapımında
- kompozit malzemeler
- fren sistemlerinde, balatalarda asbest yerine
- sülfür ile birleştirildiğinde tekerlek yapımında
- halat ve kablo
- fiber optik kablolarda
- bateri yüzeyinde
- hoparlör diyaframlarında
4 yorum:
Para-aramidlerin temel özelliklerini incelemek gerekirse:
Aramidin Avantajları;
-Düşük yoğunluk,
-Yüksek esneklik modülü,
-Yüksek çekme mukavemeti,
-Yüksek darbe mukavemeti,
-Yüksek yorulma mukavemeti,
-Yüksek sürtünme mukavemeti,
-Yüksek kimyasal dayanıklılık,
-Düşük kopma uzaması,
-Düşük ısıl genleşme,
-Ateşe dayanıklılık (Erime noktası yok, 500 °C derecede bozulmaya başlar),
-Yalıtkanlık.
Aramid lifinin Dezavantajları;
-Morötesi ışınlara karşı hassasiyet (sürekli karanlıkta saklanmaları gereklidir, güneşe maruz kaldığında hızla mukavemet kaybına uğramaya ve parlak sarı olan rengi kahverengiye dönmeye başlar.),
-Lif veya kumaş halindeyken katlama, büzme gibi etkilerle zarar görebilmesi ve ham ürünün depolama zorluğu,
-Kesme ve işleme zorluğu,
-Bünyesine nem almaya meyilli olması,
-Tuzlara ve asitlere karşı hassasiyet,
-Düşük basma mukavemeti olarak sayılabilir.
Nomex kumaş, ısıya ve aleve karşı koruma sağlayan elyaf teknolojisidir. Bu özelliği sayesinde petrol, kimya, metal, ulaşım, enerji ve elektrik endüstrilerinde faaliyet gösteren firma çalışanları için ideal bir üründür. Özel moleküler yapısı sayesinde alev almaz ve alev taşımaz bir malzemedir.
Kevlar kumaş, çok hafif karbon kökenli çok sağlam liflerden oluşan bir malzemedir. DuPont firması tarafından 1965 yılında icat edilmiş, patentlenmiş ticari bir markadır. Kevlar günümüzde zırh, sağlam halat yapımı, yanmayan koruyucu giysi yapımında kullanılmaktadır.
nomex elyafı, kevlar ne demek, aramid lifinin kullanım alanları nelerdir, aramidin özellikleri, kevlar kumaşlar, aramid nedir, nomex lifi nedir,
Yorum Gönder