Boya düzeltme reçetesi (Alm. Rezept zur Farbkorrektur, Fr. formulaire pour la correction de teinture, İng. dye correction recipe), boyahanelerde gerek reçete hesaplama programları tarafından gerekse elle hazırlanan reçetelerle istenilen renk tutmadığında, rengi tutturmak amacıyla ilk reçete üzerinde değişiklik yapılarak elde edilen reçeteye denir.
Boya Hataları Düzeltme (Tamir) Prosesi Hazırlama, Hataların Belirlenmesi
ve Düzeltme ile İlgili Reçetenin Yazılması
Aşağıdaki durumlarda
hataları düzeltme prosesi hazırlanmaktadır.
- Hatalı boyamalarda
(abraj, lekeler vb.),
- Pas lekesi, yağ lekesi vb. durumlarda,
- Boyama
sonunda istenen renge göre açık veya koyu renk olması durumunda,
- Boyama sonunda istenen renkten farklı renk olması durumunda,
Hatalı
boyamalar için boya sökümü yapılır. Bu işlemden sonra elde
edilen zemin rengine laboratuvarda istenen renge göre renk çalışması
yapılır ve boyama işlemi yeni reçeteye göre tekrarlanır.
Kostik lekesi: Pamuklu
materyallerin boyanmasında sodyum hidroksitin kumaşın yüzeyine
doğrudan temas ettiği bölgelerin daha koyu boyanmasına sebep
olur. Sodyum hidroksit, banyoya dozajlanarak ilave edilmelidir. Bu
hata düzeltilemez. Materyal lacivert veya siyah gibi koyu renklere
boyanır. Ağartma veya bazik işlemler esnasında sodyum hidroksitin
kumaş yüzeyine doğrudan temas ettiği noktaların boyama adımında
daha koyu renklere boyanmasına neden olur. Bu hataya maruz kalan
ürünler koyu renklere boyanır.
Yetersiz hidrofilite:
Ön terbiye işlemleri esnasında hidrofob verici maddeler yeterince
uzaklaştırılamamışsa düzgünsüz boyamaya sebebiyet verir. Bunu
önlemek için pamuklu materyalin doğru ıslatıcı ile tüm
yüzeyinin düzgün bir şekilde ıslandıktan sonra diğer kimyasal
maddelerin verilmesi gerekir. Hatayı düzeltmek için öncelikle
renk sökümü yapılır. Kumaş yüzeyinde homojen hidrofilite
oluşturmak için alkali kaynatma uygulanır. Daha sonra hazırlanan
boyama prosesi ile hata giderilir.
Yağ lekesi: İplik,
dokuma veya örme esnasında oluşabilecek yağ lekelerinin
giderilmemesidir. Ham kontrol aşamasında materyaldeki hatalar
dikkatli incelenmeli veya yağ sökme işlem şartlarına uyulması
gerekir. Boyamadan hemen sonra tespit edildiğinde yağ sökme işlemi
ile uzaklaştırılır.
Pas lekesi: Materyalin
işlem göreceği makinedeki mevcut pas lekelerinden kaynaklanabilir.
Makinedeki temizliğin iyi bir şekilde yapılması gerekir. Oksalik
asit ile muamelesiyle bu hata giderilir. Boyama sonunda renk koyu
çıkmış ise ilave durulamalar yapılabilir. Ancak renk istenen
duruma gelmez ise boyama sökümü yapılır ve hazırlanan yeni
reçete ile boyama tekrarlanır. Boyama sonunda renk açık çıkmış
ise istenen renge göre yeni reçete çalışılır ve boyama işlemi
yapılır. Rengin farklı çıkması standart reçetedeki boyar
maddelerin kumaşa istenen şekilde bağlanmamasından kaynaklanır.
Bu hatanın düzeltilmesi için istenen renge göre yeni reçete
çalışılır ve boyama işlemi yapılır. Aşağıdaki örnekte
görüldüğü gibi standart reçetedeki boyar maddeler kırmızı ve
mavidir. Hatalı renk incelendiğinde mavi boyar madde ilavesine
gerek duyulmaktadır.
Boya Banyosunun
Hazırlanması
Boya banyosu düzeltme
yapılacak materyale ilave edilecek boyar maddenin miktarına göre
hazırlanır. Düzeltme için genelde aşağıdaki yöntemler
uygulanır: Düzeltme reçetesindeki boyar madde miktarı az ise bu
durumda aynı banyoya boyar madde yavaş yavaş ilave edilir. Yüksek
sıcaklıklarda boyama yapılıyorsa sıcaklık bir miktar
düşürüldükten sonra boyar madde ilavesi yapılır. Düzeltme
reçetesindeki boyar madde miktarı fazla ise boyama esnasında boyar
maddenin önemli bir kısmı materyale çekmemiştir. Burada ilave
edilecek boyar madde normal boyamadaki miktara yakındır. Mevcut
banyo boşaltılarak boya banyosu yeniden hazırlanır. Düzeltme
reçetesine göre boyar madde ve kimyasal madde ilaveleri yapılarak
boyama işlemi gerçekleştirilir. Abrajlı boyamadan sonra renk
sökümü yapılır. Yeni oluşturulan boyama prosesine göre boya
banyosu yeniden hazırlanır.
Nüanslama
Boyacılıkta nüanslama
boyama esnasında istenen rengi tutturmak için boya banyosuna çok
az miktarda boyar madde ilavesi yaparak boyamadır. Nüanslamada
kullanılan boyar madde, boyamada kullanılan boyar maddelerden
farklı olabilir. Nüanslama boyar maddesi mevcut banyoya ilave
edilir.
0 yorum:
Yorum Gönder