Dikiş kayması (Alm. Nahtrutsch, Fr. glissement de la couture, İng. seam slippage), dikilmiş dokuma kumaşlarda belirli bir fiziksel etki ile atkı ve çözgü ipliklerinin birbirleri üzerinde kayması sonucu, dikiş bölgesinde dikişe paralel uzanan kumaşı oluşturan ipliklerde görülen açılmaya denir.
Dikiş kayması, dikilmiş kumaşlarda dikiş bütünlüğünün dikiş çizgisinde veya dikişe paralel şekilde iplik kayması nedeniyle kısmen veya tamamen bozulmasıdır. Dikiş kayması, yük uygulandığında kumaştaki dikiş bölgesinde meydana gelen açılma durumudur.
Giysiler kullanılırken, dikişler dikiş yönüne paralel bir baskı altında kaldığı zaman, kumaşın esnediği ölçüde dikişlerin de esnemesi gerekir. Esneme olmazsa giysinin dikişe paralel uzanan ipliklerinde kayma meydana gelir. Bu duruma dikiş kayması denir. Dikiş kayması durumu daha çok seyrek yapılı veya uzun serbest iplikli dokuma kumaşlarda görülür.
Dikiş bütünlüğünün bozulmasına neden olan bu durum; dikiş çizgisindeki, bitişiğindeki veya dikişe paralel şekildeki ipliklerin açılmasına veya kaymasına neden olur. Uygulanan yükün ortadan kalkması durumunda açılma veya kayma kapanabilmekte, bazı durumlarda ise kalıcı deformasyona neden olabilmektedir. Dikiş kayması/açılması daha çok kaygan iplikler içeren ya da açık bir yapıya sahip, düşük sıklıktaki dokuma kumaşlarda meydana gelmektedir. Dikiş kayması/açılmasına karşı dayanım ise dokuma kumaşlarda dikişe paralel ipliklerin belirli bir yer değiştirme miktarı için dikişe dik olarak uygulanması gereken kuvveti ifade etmektedir.
Dokuma kumaşların şekil alabilmesi ve üretilen giysilerin kusursuz olması, ipliklerin uzayabilir ve eğrilebilir olmasına bağlıdır. Bu özelliklere sahip olmayan ipliklere dokunmuş kumaşlarda dikiş kaymasına daha sık rastlanır. Dikiş kayması testleri yapılırken, kumaştaki çözgü ve atkı ipliklerinin kaymaya karşı gösterdikleri direnç tespit edilmektedir. Bu testler ile dikiş kopması, kumaş kopması veya iplik kayması olup olmadığı belirlenmiş olmaktadır. Bunlar hem giysinin hem de kumaşın kalitesini gösteren özelliklerdir.
Dokuma kumaşların dikiş kaymasına/açılmasına karşı dayanımı üç farklı metot ile test edilebilir: Birinci metotta ölçüm prensibi; dikilmiş kumaş numunesi sabit yük altında bekletildikten sonra meydana gelen açılmanın ölçümü ya da sabit dikiş açılması için gereken yükün ölçümü şeklindedir. İkinci metotta; standart bir dikiş ve dikişsiz olarak oluşturulan yük uzama eğrileri arasındaki fark dikiş kayması olarak alınır. Üçüncü metodun ölçüm prensibi ise; bir dikiş gerçekleştirildikten sonra bir grup pimin kumaş içerisinden geçirilmesi için gereken kuvvetin ölçülmesidir.
İlgili standartlar:
- TS EN ISO 13936 Tekstil - Dokunmuş tekstil mamullerindeki ipliklerin kaymaya karşı mukavemetinin tayini - Dikiş metodu.
- TS EN ISO 13935 Tekstil - Kumaşların ve hazır tekstil eşyaların dikiş çekme özellikleri.
- BS 3320 Dokuma kumaşlarda ipliklerin kayma direncinin saptanması için yöntem: Dikiş yöntemi.
- ASTM D 434 standart bir dikiş kullanan dokuma kumaşlarda ipliğin kayması dayanıklılığının standart test yöntemi.
- ASTM D 4034 Dokuma döşemelik kumaşlarda iplik kaymasında direnme için standart test yöntemi.
0 yorum:
Yorum Gönder