 |
| Dokuma kumaş örgülerinin sınıflandırılması. |
Dokuma, tekstilde yüzey oluşturma tekniklerinden biridir. Dokuma kumaşlarda, kullanım amaçlarına uygun, göze hoş gelen tasarım ve renklendirme yapmak amacıyla değişik örgüler kullanılır. Ana örgüler tüm dokuma örgülerinin temelini oluşturan örgülerdir (bezayağı, dimi, saten örgüsü). Türetilmiş örgüler ise ana örgülerden çeşitli yöntemlerle elde edilen örgülerdir. Bu örgülerden farklı yapılardaki kumaş türleri elde edilir.
Dokuma örgüleri aşağıdaki başlıklar altında toplanır:
- Ana örgüler: Tüm dokuma örgülerinin temelini oluşturan örgülerdir.
- Türetilmiş örgüler: Ana örgülerden çeşitli yöntemlerle elde edilen örgülerdir.
- Birleştirilmiş örgüler: Birden fazla dokuma örgüsünün bir araya getirilmesiyle oluşan örgülerdir.
- Kuvvetlendirilmiş örgüler: Birden fazla çözgü veya atkı sistemi ile elde edilen örgülerdir.
- Çok katlı örgüler: Birden fazla kumaş katı oluşturan örgülerdir.
- Havlı örgüler: Havlu, kadife, halı dokumalarını oluşturan örgülerdir.
Dokuma kumaşlarda örgü 3 temel dokuma çeşidinin (bezayağı, dimi ve saten) farklı kombinasyonları kullanılarak elde edilir:
 |
| Bezayağı dokuma örgüsünün çözgü ve atkı iplikleri dizilimi. |
Bezayağı Örgü (plain weave), örgüler içinde en basiti olan bezayağı örgüler her türlü pamuklu, yünlü ve sentetik kumaşların üretiminde kullanılırlar. Çünkü hem üretim işlemi kolay, hem de bağlantı noktalarının sıklığından kumaşları daha dayanıklıdır. Tek sayılı çözgü ipliklerinin, tek sayılı atkı iplikleriyle, çift sayılı çözgü ipliklerinin çift sayılı atkı iplikleriyle bağlantı yaparak meydana getirdiği örgü şeklidir. En sık kesişmeyi, kenetlenmeyi sağlayan bezayağı, dokuların çok ince ve sağlam oluşmasına olanak sağlar.
 |
| Dimi dokuma örgüsü. |
Dimi Örgü (twill weave), en küçük birim raporu üç atkı ve üç çözgüden oluşan dimi örgüler, bezayağından sonra gelen ikinci önemli dokuma örgüsüdür. En belirgin özelliği atkı ve çözgü atlamalarının diagonal çizgiler oluşturmasıdır. Diagonaller soldan sağa yollu ise Z- dimi, sağdan sola yollu ise S- dimi olarak adlandırılır. Dimi örgüler D, K ve T harfleriyle sembolize edilebilirler ve en küçük birim raporu D (2/1) olarak ifade edilir. Dimi örgüler bezayağına nazaran daha gevşek ve daha fazla iplikle dokunabilmektedir. Yumuşak, hacimli ve ağır bir görünüşe sahiptir. Bir yüzü Z-dimi ise diğer yüzü S-dimi görünüşe sahip olan örgülerdir. Genel olarak erkek takım elbiselerinde ve bayan kıyafetlerinin kumaşlarında kullanılır.
 |
| Saten dokuma örgüsü. |
Saten Örgü (satin weave), saten denilince düz, pürüzsüz, yumuşak, dökümlü, parlak ve bu karaktere uygun ipliklerle dokunmuş kumaşlar akla gelir. Saten örgünün diğer temel örgülerden farkı örgü raporundaki bağlantıların birbirine hiç dokunmadan dağıtılmış olmasıdır. Örgü içindeki bağlantıların birbirine hiç dokunmadan dağıtılabilmesi için en az 5 değişik harekete ihtiyaç vardır. Bu yüzden en küçük birim rapor 5 atkı ve 5 çözgüden oluşur. Saten örgüler tek taraflıdır. Yani kumaşın bir yüzü parlak ise diğer yüzü mattır. Saten örgüler S harfi ile sembolize edilirler. Saten dokuma yapısındaki kumaşlar yaygın olarak strayhgarn ve kamgarndan oluşan elbiselik kumaşlarda, gömlekler, pijamalar, mutfak bezlerinde, masa örtülerinde, yatak-yorgan örtülerinde vs kullanılmaktadır.
11 yorum:
tüm dokuma kumaşlar bu örgüler temel alınarak yani bu temel dokuma örgü çeşitlerinin kombinasyanları kullanılarak değişik türlerde dokuma kumaşlar elde etmek mümkün.
Bezayağı özellikle pamuklu kumaşlarda kullanılan en yaygın örgü yapısı olduğu gibi atkı ve çözgü iliklerinin tam bağlandıkları, sağlam yapılı ve ince kumaşların dokunmasına uygun bir örgüdür, iplikler arasında tam bir bağlanma olduğundan kumaşın esnekliği azdır.
Bezayağı dışındaki örgülerde, ipliklerin bazıları, dik yönde kesiştikleri ipliklerin birden çoğunun üzerinden geçtikten sonra alta geçerek bağlanma ve yaparlar. Bir ipliğin kendisine dik iplikler üzerinde kalan bölümüne atlama diyoruz. Bir atlamanın altında kalan iplik sayısına göre de atlamalar; tekli atlama, ikili atlama, üçlü atlama v.b. olarak nitelendirilirler. Dimi örgülü kumaşlarda atkı ve çözgü atlamaları, kumaş yüzeyinde atkı ve çözgülere çapraz yönde ve yan yana sıralanarak, çapraz ya da diyagonal çizgiler oluştururlar.
Saten kumaş neden daha parlak görünür çünkü yapısı gereği böyle bir durum ortaya çıkar. Aynı tür iplikle dokunsa bile bezayağı ve dimiye göre gözle görülür bir şekilde parlak ve pürüzsüz bir yapısı vardır.
Saten neden parlaktır?
Dimi örgülerle kumaş yüzeyinde çözgünün ya da atkının hakim olduğu kumaşlar yapılabilmektedir. Ancak atlama uzunluğu arttıkça kumaş yapısı bozulmakta, dimi çizgileri daha belirgin hale gelmektedir. Saten ya da atlas örgü bu sakıncayı gidermek için geliştirilmiştir. Saten örgülerde örgü birimindeki her bir iplik tek bir atlama yapmakta, ancak bu atlamalar birer noktada bağlanmakta ve bu noktalar yüzeye düzgün biçimde yayılmaktadır. Uzun atlamaların yan yana, dimi çizgileri oluşturmadan dizilmeleri nedeniyle, saten örgü kumaş yüzeyine düzgünlük kayganlık ve parlaklık verir.
Saten Çeşitleri
1) Çözgü Sateni: Atkı ipliğinin rapor içerisinde her sırada, yalnız bir kere üste çıkarak bağlantı yaptığı saten örgüsüne çözgü sateni denir. Kumaşın yüzeyinde çözgü iplikleri hakimdir.
2) Atkı Sateni: Çözgü ipliğinin rapor içerisinde her sırada yalnız bir kere üste çıkarak bağlantı yaptığı saten örgü çeşidine, atkı sateni denir. Kumaşın yüzeyinde atkı iplikleri hakimdir.
Dokuma kumaşlar, çözgü ve atkı ipliklerinin dik açı yapacak biçimde
kesişmeleri ile elde edilmektedirler. Atkı ve çözgü ipliklerinin kesişmesine
bağlantı denmektedir. En basit bağlantı biçimi ile bezayağı örgüde kumaş
dokunmaktadır.
dimi dokuma nedir, temel dokuma yapıları, dokuma kumaşta örgü çeşitleri, saten dokuma,dokumada temel örgüler, saten örgü nedir, bezayağı nedir, dimi örgü ne demek
Ana örgülerin yanında diğer yaygın kullanılan dokuma örgüleri: Bezayağı, Krep örgü 2/2 Çözgü ribsi (kordu) Granit dimi 3/3 Çözgü ribsi (kordu) 8'li saten (adım-1+3) 2/2 Atkı ribsi (kordu) Diyagonal çözgü ribsi (3/2) 3/3 atkı ribsi (kordu) Diyagonal çözgü ribsi (4/3) 2/2 Panama (sepet) örgü Diyagonal atkı ribsi 3/3 Panama (sepet) örgü Diyagonal çözgü ribsi (5/4) 3-2-1-2 Fantazi panama Hücreli örgü 2/2 Dimi (serj) örgü Hücreli örgü 3/3 Dimi örgü Balpeteği örgü 2/1 Dimi örgü Fantazi balpeteği örgü 3/1 Dimi örgü "Gracian" balpeteği örgü 1/3 Dimi "crow" dimi) örgü "Brighton" balpeteği örgü 3-2-1-2 Fantazi dimi "Crow" (karga) zar örgü 3/3 Dik dimi Granit zar örgü 3/3 yatık dimi Kuşgözü zar örgü 5-2-1-1 Dik dimi ("whipcord") Üçgen granit zar örgü (damask) 4'lü atkı sateni (satinet) Etamin 5'li atkı sateni Yalancı gaz örgü (etamin) 5'li çözgü sateni Yalancı gaz zar örgü 7'li atkı sateni 2/2 Dimi çözgü takviyeli yapı 8'li atkı sateni 2/2 Dimi atkı takviyeli yapı 10'lu atkı sateni (adım 3) 2/2 Panama çözgü takviyeli yapı 6'lı saten (düzensiz saten) 2/2 Panama atkı takviyeli yapı Kırık dimi (2/2 dimiden) 2/2 Dimi kendinden bağlamalı çift katlı Kırık dimi (3/3 dimiden) yapı (dimi atkı ve çözgü bağlaması) Balıksırtı 2/2 Dimi kendinden bağlamalı çift katlı 3-2-1-2 Fantazi balıksırtı yapı (saten atkı ve çözgü bağlaması) 5'li Venedik atkı dimisi 2/2 Dimi kendinden bağlamalı çift katlı 7'li Venedik atkı dimisi yapı (saten çözgü bağlaması) 31 5'li Venedik çözgü dimisi 2/2 Dimi kendinden bağlamalı çift katlı Panama dimisi yapı (saten atkı bağlaması) Panama dimisi (10'lu) Bedford (ribs) örgü Lastikotin Mayo dimisi (zincir dimi)
Dokuma örgü raporları çeşitleri
dokuma kumaş analizi dokuma kumaş örgüleri ve desenciliği kitabı nereden bulurum
Yorum Gönder