Çözgü salma (Alm. Kettfadenschaltung, f; Fr. mécanisme de délivraison, m; İng. warp let-off), dokuma ve çözgülü örme kumaşların oluşumu sırasında üretimin devamlılığını sağlamak için çözgü levendinden gelen çözgü ipliklerinin belirli bir gerilim altında kumaş oluşum bölgesine sevk edilmesi.
Dokuma yapıldıkça çözgü ipliklerinin çözgü levendinden sevk edilmesi gerekir. Çözgü salma sistemleri çözgü ipliklerinin çözgü levendinden sevk edilmesini sağlayan sistemlerdir. Atkılar çözgülere bağlandıkça, tezgâhtaki çözgü boyu kısalacağından levende sarılı çözgü iplikleri ileri doğru bırakılarak gerekli çözgü uzunlukları dokuma tezgâhına beslenir. Çözgü salma sistemlerinin üç temel görevi vardır: Kumaşın oluşumu için gerekli çözgü gerilimini sağlamak, Dokunan kumaş kadar çözgüyü leventten dokuma bölgesine sevk etmek, Ağızlık kapandığı zaman bir miktar çözgü ipliğini çözgü bölgesine geri almaktır. Çözgü salma, makine tipine göre değişmektedir. Önceleri (eski tip tezgâhlarda) negatif çözgü salma sistemi kullanılırken günümüz teknolojisi pozitif tahrikli çözgü salma sistemini uygulamaktadır.
Negatif Çözgü Salma Sistemi
Negatif çözgü salma (Alm. negative Kettfadenschaltung; Fr. mécanisme de délivraison négatif, İng. negative warp let-off), dokumada çözgü salma işleminin kumaş oluşumu sırasında sürekli olarak artan çözgü gerginliği yardımıyla yapılmasıdır.
Dokuma sırasında atkının atılması ile atılan atkı kalınlığında çözgü boşalır (salınır). Bu nedenle negatif kesin olmayan anlamına gelir. Genellikle ağırlıklı ve yaylı sistemler negatif çalışır. Bu sistemde çözgü levendinin döndürülmesi yani çözgü salma işlemi çözgü gerginliği yardımıyla yapılır. Kumaş oluşumu sırasında sürekli olarak çekilen çözgü iplikleri gerginliği giderek artar ve bu gerginlik kuvveti çözgü levendini bir miktar döndürür. Çözgü levendinin dış kenarına urgan veya banda bağlanmış olan karşı ağırlıklar takılır. Çözgü gerginliği ölçümü söz konusu değildir. Negatif çözgü salma sistemindeki çözgü gerginliği sürekli artıştan sonra ani bir düşüş şeklinde değişim gösterir. Bu değişimin periyodu karşı ağırlığın yeri değiştirilerek sağlanır. Ancak ağırlıklarla ilgili her değişim çözgü gerginliğinde ani değişimler meydana getirir. Bu da kumaş çizgisinde değişme dolayısıyla hatalara sebep olabilir.
Pozitif Çözgü Salma Sistemi
Pozitif çözgü salma (Alm. positive Kettfadenschaltung; Fr. déroulement de la chaîne positif, İng. positive warp let-off), dokuma sırasında makinenin her devrinde atkı sıklığına göre belirli bir oranda çözgünün salındığı ve atkı sıklığının dokumanın sonuna kadar sabit kaldığı çözgü salma sistemidir.
Dokuma sırasında makinenin her devrinde atkı atılsın veya atılmasın belirli bir oranda çözgü boşalır. Boşaltılan bu miktar atkı sıklığına göre ayarlanır ve dokumanın sonuna kadar sabit kalır. Bu nedenle pozitif sistemler genellikle dişliler ve kollardan oluşur. Çözgü ipliklerinin normal çalışma anında eşit bir gerginlik altında çalışması gerekir. Bu gerginlik çerçevelerin kalkması ve mekiğin atılması yönünden çok önemlidir. Pozitif çözgü salma sistemleri makine üzerindeki çözgü gerginliğini de dikkate almaktadır. Çözgüde herhangi bir gerginlik değişikliği olduğu zaman çözgü köprüsü bu değişiklikten etkilenir. Çözgü köprüsüne ipliklerin yaptığı basınç, köprüye bağlı bulunan levyeler aracılığıyla çözgü salma regülatörlerine iletilerek çözgü gerginliği düzenlenir.
Yarı Pozitif Çözgü Salma Sistemi
Yarı pozitif çözgü salma (Fr. déroulement de la chaîne semi-positif, İng. semi-positive warp let- off), çözgü levendinin, dokuma makinesi ana motoru ya da bağımsız bir motor tarafından tahrik edildiği, çözgü besleme hızının pozitif sistemde olduğu gibi sabit olmayıp çözgü gerginliğine göre belirlendiği çözgü salma sistemidir.
0 yorum:
Yorum Gönder