 |
| Su geçirmez ancak nefes alabilen özelliğine sahip lamine kumaş yapısı. |
Laminasyon kısaca birbirinden farklı birden çok ürünü ısı ve basınç yardımı ile tekbir ürün haline getiren sisteme denir ve bu sistemi yalnızca tekstilde değil mobilyacılıkta, matbaacılıkta, duvar kağıdı gibi dekoratif ürünler de ve daha birçok alanda kullanılır. Mobilya sektöründe kullanılan laminasyon sayesinde görsel olarak göze hitap etmeyen sunta kaplamanın üzerine istenilen deseni ve renge sahip MDF kaplama işlemi laminasyon sistemi ile gerçekleştirilir. Duvar kâğıtlarında hiçbir özelliği olmayan düz bir kağıt ısıya dayanıklı bir mürekkep ile yapılmış şekildeyken laminasyon sistemi sayesinde birleştirilerek tek bir katman halinde oldukça zengin bir görünüm kazandıran duvar kağıtları olarak kullanılabilir.
Laminasyonun amacı; ambalajın içine konulan gıda maddelerinin bozulmasına neden olabilecek nem, ışık, gaz geçirgenliklerinin azaltarak istenen korunmanın sağlanması ve tüketiciyi cezbedecek albeniyi elde etmektir. Laminasyon, ısı ve basınç yardımıyla birbirinden farklı yüzeylerin çeşitli baskılama ve yapıştırma yöntemleri ile bir araya getirilmesi ve tek bir katman halinde kullanılması işlemidir. Günümüzde döşeme yüzeylerinde ve tavan kaplamalarında ya da daha birçok endüstriyel alanda farklı katmanlar bir araya getirilerek oluşturduğu malzemeler kullanılmaktadır. Bu malzemelerin oluşmasını işlem ısı ve basınçla elde edilir. Lamine sözcüğünün kullanıldığı her üründe laminasyon işlemi uygulanıyor anlamına gelmektedir.
Tekstilde Laminasyon Uygulamaları
Tekstilde, baskıda ve daha birçok sektörde laminasyon işlemi uygulanır. Bu uygulamayı kullanırken hangi ürünün laminasyon uygulanacağı ve laminasyon yöntemi ya da derecesi oldukça önemlidir. Tekstilde kullanılan laminasyonda çift taraflı yapışma özelliğine sahip olan yapıştırıcılar ile kumaşlar birbirine eklenir. Uygulama esnasında aşırı ısı ve basınç kumaş tabakalarını birbirine yapıştırarak tamamen tek bir katman haline gelmesini sağlar. Özellikle ayakkabı, çanta ve kemer gibi dış giyim ürünlerinde ve her türlü döşemelik kumaşların oluşumunda laminasyon işlemi uygulanır.
Laminasyon işlemi, kumaş katmanlarını ya da kumaş ve materyali, kompozit bir materyal oluşturmak için birleştirme prensibine dayanmaktadır. Kaplama hamuru halinde biçimlendirilemeyen polimer maddeler öncelikle film haline getirilip daha sonra kumaşa lamine edilmektedir. Kaplamada yapılabildiği gibi laminasyonda da, çözelti ya da sulu dispersiyon olarak kimyasal madde köpük formunda kumaşa aktarılabilmektedir. Laminasyon işlemi sonunda zemin kumaşı dahil olmak üzere 2 veya daha çok katmandan oluşan bir yapı elde edilmektedir.
Laminasyonda kullanılan çok çeşitli teknikler, farklı yapılarda yapıştırıcı maddeler vardır. Kumaş ile film arasında yapışma kuvvetini oluşturabilmek için, her ikisine de uygun yapıştırıcı maddeyi kullanmak gerekmektedir. Laminasyonda kullanılan yapıştırıcılar genelde su bazlı, solvent bazlı maddeler ya da katı veya jel halinde olup sıcakta eriyik halde bulunan maddelerdir. Sıcakta eriyik halde bulunan bu maddeler film, granül, toz ya da jel formunda üretilmektedirler. Bu maddeler polyolefin, poliüretan, polyester, polyamid ya da farklı polimer veya kopolimerlerin bileşimi olabilmektedir. Kaplama tekniğine benzer şekilde, kullanılacak olan yöntem ve makine laminasyonda kullanılacak olan yöntemin ve makina, lamine kumaşın istenilen performans özellikleri ile zemin kumaşın fiziksel özelliklerine göre belirlenmektedir. Laminasyonda amaç, zemin kumaşın özelliklerini olduğu gibi koruyarak istenilen tutumda, estetik özellikte ve dayanımda esnek bir lamine kumaş üretebilmektir.
Laminasyon tekniği su geçirmez ve nefes alabilir kumaşlarda, otomobil koltuk döşemelerinde ve ayakkabı üretimi gibi birçok alanda kullanılabilmektedir. Laminasyon ayrıca konfeksiyon sanayinde giysilerin yaka, manşet ya da kenar kıvrımlarında genellikle dikişin yerine ya da dikişi desteklemek amacıyla, bunun yanında otomotiv endüstrisi ve yelken üretiminde de dikiş yerine de kullanılmaktadır.
Laminasyonda dikkat edilmesi gereken faktörler:
1-) Kullanılacak malzemelerin kimyasal yapısı
2-) Kumaşın yüzey özellikleri
3-) Kumaş konstrüksiyonu
4-) Kumaş stabilitesi (esneme ya da çekme)
5-) Kumaş bitim işlemleri sırasında ya da öncesinde kumaş üzerinde bulunabilecek yağ maddeleri ve adhezyonu etkileyebilecek herhangi bir etken
6-) Isı dayanımı
7-) UV ve ışık dayanımı
8-) Kumaş ile polimer madde arsındaki bağın dayanıklılığı (suya, yüksek nem oranına dayanım)
9-) Bağ kuvveti
10-) Migrasyon
Kumaşlara Uygulanan Laminasyon Teknikleri
Alevli Laminasyon (Flame Lamination)
Alevli laminasyon, otomobil koltuk döşemelik kumaşların üretilmesinde kullanılmaktadır. Yüzey kumaş, poliüretan köpük ve alt taban kumaşı laminasyon makinesine beslenir ve sonuçta üç materyal birleşmiş olarak çıkmaktadır. Yalayarak yüzeyi geçen alev yüzeyde bulunan köpüğü eritmektedir. İşlem sırasında köpük kumaş yüzeyini kaplar ve yapıştırıcı olarak işlev görmektedir. Gereken miktardaki köpükten biraz daha fazlasının kullanımı yanan köpük miktarını dengelemektedir. Bu yöntemle esnek lamine kumaş üretilmektedir. Özellikle otomobil iç döşemelik kumaşlarda çatlama meydana gelmeden eğrilme ve kıvrılma hareketlerini gerçekleştirebilme en önemli gereksinimlerdendir.
Sıcak Eriyik Laminasyon
Sıcak eriyik laminasyonda, arada sıcakta eriyen yapıştırıcı film, ağ ya da toz olacak şekilde iki materyal birleştirilmektedir. Daha sonra sandviç formuna getirilen bu materyaller, materyalleri ısıtan ve lamine oluşturacak yapıştırıcı maddeyi eriten silindirlere beslenmektedir. Silindirler elektrik ile ısıtılmaktadır ve materyaller ısıyı makineden alır fakat aynı zamanda ısı çevreye yayılmaktadır. Sıcak eriyik laminasyonda karşılaşılan en önemli problemlerden biri de yapışkan maddenin ikinci materyalle temasından önce hızlı bir şekilde soğuyarak yapışkanlığını kaybetmesidir.
0 yorum:
Yorum Gönder