Boyar Madde Çeşitleri ve Kullanım Alanları

Kullanılan boyar madde çeşitleri, kumaş çeşitlerine göre farklılık gösterir. 

Boyar madde, tekstil materyallerini boyama ve baskı yoluyla renklendirme işleminde kullanılan organik moleküllere denir. Kumaşları renklendirmek için kullanılan kimyasal maddelere boya denmektedir. Boyanın iplikleri renklendirmesi tamamen fiziksel bir faktördür. Tekstil ürünlerini renklendirmek için kullanılan ve bu ürünlere kimyasal bağlarla tutunan bileşiklere boyar madde denmektedir. Boyar maddeler uygulanan ipliklerin ve kumaşın, kazıma, silme ya da yıkama gibi fiziksel işlemler ile en baştaki renksiz duruma gelmesi mümkün değildir. 

Tekstil materyallerinin renklendirilmesinde dikkat edilecek en önemli nokta, kullanılacak boyar maddenin, tekstil materyalinin ham maddesine uygun olmasıdır. Her boyar madde her ham maddeye aynı oranda uygunluk göstermez. Eğer boyanmış bir kumaşın yüksek derecede haslık özelliklerine sahip olması gerekiyorsa, boyar madde ham maddeye ve kullanım amacına uygun olmalıdır. 

Boyar maddeler, boyadıkları iplik liflerine, uygulama yöntemlerine, kimyasal yapılarına ve suda çözünürlüklerine bağlı olarak selüloz elyaf, protein elyaf ve sentetik elyaf olarak sınıflandırılmaktadır. 

Boyar madde türü ve kullanım alanları şu şekildedir: 

Direkt boyar maddeler: Pamuk, yün, viskoz, modal liflerinden ve karışımlarından oluşan tekstil materyalleri. 

Reaktif boyar maddeler: Pamuk, viskoz, modal, poliamid, polyester liflerinden ve karışımlarından oluşan tekstil materyalleri. 

Küp boyar maddeler: Sentetik lifler, pamuk, yün, keten, ipek, viskoz, modal liflerinden ve karışımlarından oluşan tekstil materyalleri. 

Kükürtlü boyar maddeler: Kükürt boyar maddeler, pamuk, viskoz, modal, keten liflerinden ve karışımlarından oluşan tekstil materyalleri. 

İnkişaf boyar maddeler: Pamuklu, viskoz, modal, keten, poliamid liflerinden ve karışımlarından oluşan tekstil materyalleri. 

Asit boyar maddeler: Sentetik lifler, yün, ipek, liflerinden ve karışımlarından oluşan tekstil materyalleri. 

Metalkompleks boyar maddeler: Yün, poliamid, akrilik liflerinden ve karışımlarından oluşan tekstil materyalleri. 

Dispersiyon boyar maddeler: Sentetik lifler, asetat liflerinden ve karışımlarından oluşan tekstil materyalleri. 

Bazik boyar maddeler: Pamuklu, viskoz, modal, poliakrilonitril liflerinden oluşan tekstil materyalleri. 

Pigment boyar maddeler: Sentetik lifler, özellikle polyamid, polyester, pamuk liflerinden ve karışımlarından oluşan tekstil materyalleri.