Ankara Tiftiği: Coğrafi İşaret Tescilli Bir Değer

Ankara Tiftiği, dünya çapında Ankara Keçisi olarak bilinen ve Mohair (Capra hircus angorensis) elde edilen lüks bir doğal liftir. Parlaklığı, yumuşaklığı ve dayanıklılığıyla öne çıkan bu lif, Türkiye'nin 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında Menşe Adı (Coğrafi İşaret) tescili almıştır. Bu tescille, yalnızca Türkiye'nin belirli bölgelerinde geleneksel yöntemlerle üretilen tiftik, "Ankara Tiftiği" adını taşıyabilir.

Tarihte birçok ülke Ankara keçisini ithal etmiş ve yetiştirmeye çalışmıştır, ancak en yüksek kaliteli tiftik lifleri hâlâ Türkiye'de üretilmektedir.

Tescille İlgili Temel Bilgiler

Tescil No: 802
Tescil Tarihi: 16 Temmuz 2021
Tescil Ettiren: Ankara Ticaret Odası
Coğrafi Sınır: Ankara, Yozgat, Eskişehir, Konya, Çankırı, Çorum, Kırıkkale ve Bolu illeri.
Ürün Türü: Tiftik (tekstil lifi).

Ankara Tiftiği, Türkiye’de 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında koruma altına alınmış olup, sadece belirlenen coğrafi bölgelerde üretilen lifler bu adı taşıyabilir.

Ankara Tiftiğini Özel Kılan Nedir?

Ankara Tiftiği, tarih boyunca en kaliteli doğal liflerden biri olarak kabul edilmiştir. İşte öne çıkan özellikleri:

Parlaklık ve ipeksi yumuşaklık.
Yüksek mukavemet ve esneklik, bu sayede tekstil ürünlerinde uzun ömürlü kullanım.
Üstün boya tutma kapasitesi ve uzun süre canlı kalan renkler.
Benzersiz lüle yapısı, kıvrımlı ve parlak görünüm sağlayan doğal form.
Medullalı lif içeriği, hafiflik ve nefes alabilirlik kazandırır.

Teknik Özellikler

Özellik	Minimum	Maksimum
Lif Çapı (µm)	22,57	44,17
Lüle Uzunluğu (cm)	12,55	21
Elastikiyet (%)	26,55	50,12
Medullalı Lif Oranı (%)	0,40	1,48

Kalite Sınıfları

Ankara Tiftiği, lif çapına ve elde edildiği bölgeye göre üç kalite sınıfına ayrılır:

Oğlak Tiftiği: En ince ve en değerli kalite (ortalama 26,02 µm).
Ergin Tiftik: Yetişkin keçilerden elde edilir (ortalama 33,02 µm).
Tali Tiftik: Vücudun ikincil bölgelerinden toplanan liflerdir (ortalama 29,36 µm).

Tarihsel ve Kültürel Kökler

Ankara Tiftiği’nin tarihi 11. yüzyıla kadar uzanır; Türk boylarının Anadolu’ya göçüyle birlikte Ankara keçisi de bölgeye getirilmiştir.

16-18. yüzyıllarda, sof kumaşı adıyla Osmanlı saraylarında ve Avrupa'da lüks kumaş üretiminde kullanılmıştır.
19. yüzyılda, İngiltere ve Güney Afrika başta olmak üzere pek çok ülkeye Ankara keçisi götürülmüş, ancak orijinal Ankara Tiftiği’nin kalitesi başka hiçbir yerde tam anlamıyla yakalanamamıştır.
Günümüzde, İngiliz Kraliyet Ailesi ve ünlü moda markaları halen Ankara Tiftiği’nden üretilen kumaşları tercih etmektedir.

Üretim Süreci

Ankara Tiftiği’nin kalitesini korumak için geleneksel yöntemlerle yürütülen altı aşamalı bir üretim süreci takip edilir:

Sürü Yönetimi
- Keçilerin genetik özellikleri korunarak doğal beslenme sağlanır.
- Lif kalitesini artırmak için otlatma temelli beslenme uygulanır, kışın ise arpa, buğday ve baklagillerle desteklenir.
Kırkım Öncesi Hazırlık
- Tiftik kalitesinin bozulmaması için keçiler temiz alanlarda tutulur.
- Kullanılan kırkım makasları ve makineleri hijyenik koşullara uygun şekilde hazırlanır.
Kırkım Tekniği
- Usta kırkımcılar, keçiye zarar vermeden lifi keser.
- Düzgün kesim için özel pozisyonlama teknikleri uygulanır.
Kırkım Sonrası İşlemler
- Lifler uzmanlar tarafından kalite sınıflarına ayrılır.
- Sentetik kimyasallar kullanılmadan doğal malzemelerle balyalama yapılır.
Depolama
- Tiftik serin, kuru ve haşere kontrollü alanlarda saklanır.
- Güve (Tineola bisselliella) gibi zararlılara karşı önlem alınır.
Pazarlama
- Tiftik Birlik ve Damızlık Koyun-Keçi Yetiştiricileri Birliği aracılığıyla satışı yapılır.

Kalite Kontrol ve Denetimler

Ankara Tiftiği’nin Menşe Adı statüsünü korumak için sıkı denetimlerden geçmesi zorunludur. Başlıca denetleyici kurumlar:

Ankara Ticaret Odası
Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi
Zootekni Derneği

Denetim Kapsamı:

Sürü sağlığı ve beslenme yöntemleri
Kırkım hijyeni ve sınıflandırma süreçleri
Depolama ve etiketleme standartları

Logo Kullanımı ve Orijinallik

Gerçek Ankara Tiftiği ürünleri, resmi Menşe Adı logosu taşır.

Yalnızca belirlenen 8 ilde üretilen tiftik için geçerlidir.
Sertifikasız ürünler “Ankara Tiftiği” adı altında satılamaz.

Neden Önemli?

Ekonomik Katkı: İç Anadolu'daki kırsal üreticilere gelir sağlar.
Sürdürülebilirlik: Geleneksel üretim süreçleri doğa dostudur.
Kültürel Miras: Yüzyıllardır süregelen el sanatlarını korur.

Sonuç

Ankara Tiftiği, sadece bir tekstil lifi değil, Türkiye'nin kültürel ve ekonomik mirasının bir parçasıdır. Bu özel ürünü tercih ederek, hem kaliteye hem de etik üretime destek vermiş olursunuz.

Ankara Tiftiği’nin eşsiz dokusunu keşfedin: Geleneğin ve kalitenin buluştuğu nokta!