Tola Nedir? Deri İşleme Sürecindeki Önemi ve Aşamaları

Tola (Alm. Blöße, Fr. peau en tripe, İng. pelt), ham deriye, işlentiye alınıp doğal yapısı değişmeye başladığı andan tabaklama işlemine kadarki süreçte verilen isim. Tola, deri endüstrisinde, ham derinin tabaklama işlemi öncesinde tuzlanarak veya kurutularak bozulmalara karşı koruma altına alındığı bir aşamayı ifade eder. Bu süreçte deri, doğal yapısını büyük ölçüde korur ancak işlem görmeye başlamıştır. Tola deri, genellikle deri işleme sürecinde ilk adım olarak değerlendirilir. Amaç, deri yüzeyinin bakteriyel bozulmalara, çürümeye ve çevresel etkilerden kaynaklanan zararlara karşı dayanıklı hale getirilmesidir.

Tola Sürecinin Amacı

Ham deri, hayvandan elde edildikten hemen sonra doğal olarak çürümeye ve bozulmaya meyillidir. Derinin bozulmasını önlemek ve uzun süre saklanabilir hale getirmek için yapılan işlemler tola aşamasını oluşturur. Bu süreç, şu temel amaçlara hizmet eder:

Bozulmanın Önlenmesi: Deride bulunan organik maddelerin bakteriler tarafından parçalanmasını engellemek.
Nem Kaybının Kontrolü: Derinin kurumasını ya da nem kaybından dolayı sertleşmesini önlemek.
Ulaşım ve Depolama Kolaylığı: İşlenmemiş derilerin uzun mesafelerde taşınmasını ve uygun şekilde depolanmasını sağlamak.

Tola Sürecinde Uygulanan Yöntemler

Tuzlama (Tuzlu Tola):
- Derinin üzerine ince bir tabaka halinde tuz serpilir.
- Tuz, deriden nemin çekilmesini sağlar ve bakteri üremesini engeller.
- Özellikle sıcak bölgelerde daha etkili bir yöntemdir.
- Kullanılan tuz miktarı, deri kalitesine ve büyüklüğüne göre değişir.
Kurutma (Kuru Tola):
- Deri, uygun koşullarda kurutulur.
- Doğrudan güneş ışığında veya gölgede kurutma yapılabilir.
- Kurutma işlemi sırasında derinin düzgün bir şekilde gerilmesi sağlanır.
Kimyasal Koruma:
- Bakteri ve küf önleyici kimyasallar kullanılarak derinin daha uzun süre bozulmadan saklanması sağlanır.
- Bu işlem daha modern yöntemlerle yapılır.
Islatma (Nemlendirilmiş Tola):
- Kurutulmuş deriler, sonraki işlemler için tekrar nemlendirilir.
- Özellikle pikelik deri hazırlığı için bu yöntem tercih edilir.

Tola ve Tabaklama Arasındaki Fark

Tola: Ham derinin korunmaya alınması ve saklanabilir hale getirilmesi işlemidir. Bu süreçte derinin kimyasal yapısında kalıcı bir değişiklik olmaz. Amaç, derinin bozulmasını önlemek ve sonraki işlemlere uygun hale getirmektir.
Tabaklama: Derinin işlenerek dayanıklılığının artırıldığı, kimyasal ve fiziksel yapısının kalıcı olarak değiştirildiği aşamadır. Bu süreçten sonra deri artık işlenmiş bir ürün haline gelir.

Tola Sürecinin Önemi

Hammadde Koruması: Tola işlemi, deri endüstrisinin hammaddesi olan derinin en iyi şekilde korunmasını sağlar. Bu süreçte yapılacak bir hata, derinin kalitesini düşürebilir ve kullanılmaz hale getirebilir.
Ekonomik Değer: Derilerin işleme alınmadan önce doğru bir şekilde korunması, ürün kalitesini artırır ve ekonomik kayıpları önler.
Sürdürülebilirlik: Tola işlemi, ham derilerin doğru bir şekilde işlenmesini sağlayarak israfı önler. Ayrıca derilerin saklama ömrünü uzatır.

Tola Deriden Sonraki Aşamalar

Tola sürecinden geçen deri, sonraki işlemler için uygun hale getirilir. Bu işlemler arasında şunlar yer alır:

Islatma: Kurutulmuş veya tuzlanmış deriler, suya batırılarak nemlendirilir ve yumuşatılır.
Kıl Giderme: Deri üzerindeki tüylerin temizlenmesi için kireç gibi kimyasallar kullanılır.
Pikelik: Deri, asidik bir çözeltide bekletilerek tabaklama için uygun hale getirilir.
Tabaklama: Deriye dayanıklılık kazandıran ve kullanılabilir ürün haline getiren işlem.

Sonuç

Tola, deri işleme sürecinin temel yapı taşlarından biridir. Bu aşama, derinin korunmasını ve sonraki işlemlere hazırlanmasını sağlar. Dericilik sektöründe tola sürecinin doğru bir şekilde gerçekleştirilmesi, nihai ürünün kalitesini belirleyen en önemli adımlardan biridir.