Vegan Deri Nedir, Vegan Deri ve Doğal Deri Arasındaki Farklar

Vegan deri yüzeyi daha düzenli iken gerçek deri yüzeyi (sağda) düzensiz desenlere sahiptir. 

Vegan deri, aynı deri gibi görünen ve deri hissiyatı veren, ancak hayvan derilerinin yerine suni veya bitki bazlı malzemelerden yapılmış bir üründür. Kaliteli malzemelerden yapılan vegan deri ürünleri, hayvan derisi ürünlerin içeriğindeki malzemelerle alakası olmamasına rağmen hayvan derisinden ayırt edilemeyebiliyor. Vegan deri ve suni deri temel olarak aynı ürünü ifade ediyor. İkisi de hayvan derisi içermeyen imitasyon deri malzemeleridir. 

Hayvansal kaynaklı maddelerin tüketim ürünlerinin imalatında, paketlenmesinde kullanımını engelleyen vegan standartlar, küresel ölçekte farkındalığın artmasıyla beraber yaygınlaşmaya devam ediyor. 

Veganlık bir beslenme tarzı olarak düşünülse de aslında beslenmeden çok daha fazlasını, çok yönlü bir yaşam tarzını ifade ediyor. Vegan olan kişiler et, süt, bal gibi hayvansal gıdalar ve türevlerini tüketmiyor, buna ek olarak yaşamlarında kullandıkları malzemeleri, kıyafet ve ayakkabı ürünlerini de içerisinde hayvansal herhangi bir madde bulunmayan alternatifler arasından seçiyor. Yasak veya kısıtlamalarla değil, etik değerler çerçevesinde kişisel seçimlerle yönlendirilen vegan yaşam tarzı, bir alışkanlıktan ziyade bakış açısını ortaya koyuyor. 

Hayvansal ham madde dendiğinde genel olarak akla et, süt, deri gelse de aslında hayvansal maddeler birçok ürünün içeriğinde yer alıyor. Özellikle tekstil sektöründe yapıştırıcılarda ve ambalajlarda sıklıkla hayvansal temelli içeriklere rastlanıyor. Hayvan boynuzlarının kullanıldığı ambalajlar, hayvanların üzerinde test edilen boyalar, yapıştırıcılar maalesef akla ilk aşamada vegan gibi gelen birçok ürünü bu kategoriden çıkartıyor. 

Vegan son dönemlerde çokça duyduğumuz bir terim halini aldı; yiyecek ve içecek ürünlerinin dışında giyim (ayakkabı, çanta) mobilya gibi alanlarda da vegan ürünlere rastlamaktayız. 

Vegan Deri ve Gerçek Deri Arasındaki Farklar 

Vegan deri, hiçbir hayvansal ürün kullanılmadan üretilen, bir deri türüdür. Vegan deri ile doğal deri arasındaki kullanım açısından olumlu-olumsuz farklılıkları ele alırsak; 

- Vegan materyal, genel olarak doğal deriye göre dezavantajları var gibi görünse de aslında doğal deriyle arasındaki en önemli iki fark esneklik ve hava geçirgenliğidir. Doğal deri vegan deriye göre daha esnektir ve gözenekli yapıda olduğu için hava geçirgenliği vegan deriye göre daha fazladır. 

- Vegan deri, doğal deriye göre daha ucuzdur; doğal deri gibi sağlıklı bir madde olmayan vegan deri, insan sağlığını tehlikeye sokan petro-kimya bazlı bir materyaldir; ancak daha dayanıklı, sudan etkilenmeyen bir materyal olduğu için vegan deri daha uzun soluklu kullanım ömrüne sahiptir. 

- Vegan derinin, bakımı doğal deriye göre çok daha kolaydır; boya ve koruyucu bakım ürünlerine ihtiyaç duymaz, hafif nemli bir bez ve temizleme süngeriyle kolaylıkla temizlenebilir ve fiyat olarak oldukça uygundur. Vegan deriden üretilen bir ürünü, doğal deriden üretilmiş bir ürünün yarı fiyatına hatta daha uyguna bulabilirsiniz. 

Vegan Ayakkabı Nedir 

Vegan ayakkabının sayasından tabanına, bağcığından yapıştırmasına, kutu ve ambalajına kadar hiçbir parçasında hayvansal içerikli maddeler kullanılmaması gerekiyor. Tamamen bitkisel veya sentetik içeriklerle hazırlanan ayakkabılar, vegan ayakkabı olarak anılabiliyor. Örnekler üzerinden ilerlemek daha açıklayıcı olabiliyor: 

- Hakiki deri ayakkabılar, vegan sayılmıyor. 

- Boyası, yapıştırıcısı hayvanlar üzerinde test edilen ürünler, vegan kategorisinde yer almıyor. 

- İçerisinde en ufak hayvansal ham madde yer alması ayakkabıları vegan kategorisinden çıkarıyor. Örneğin ayakkabının sadece yapıştırıcısında hayvansal içerik varsa, o ayakkabı vegan olarak adlandırılamıyor. 

- Kumaştan üretilen ancak dil kısmında deri etiket kullanılan ayakkabı vegan sayılmıyor. 

- İçinde yün, kürk astar bulunan ayakkabılar vegan olarak adlandırılamıyor. 

- İpek karışımlı kumaşlar vegan sınıfına girmiyor. 

- Hakiki sedef kullanımının da vegan ürünlerde olmaması gerekiyor. 

Vegan Ürünler Nelerdir 

Vegan materyaller, kimyasal ve bitkisel bazlı maddeler anlamına geliyor. Vegan alışveriş yapacaksan, materyalleri, markaları, ürünleri iyi tanıman ve etiketleri okuman gerekiyor. Keten, pamuk, bambu, denim, viskon, mikrofiber, sentetik içerikli kumaşlar rahatlıkla vegan olarak adlandırılabiliyor. Ancak yün, ipek, alpaka, deri, süet, angora, paşmina, kaşmir, tiftik kumaşların vegan olduğundan bahsedilemiyor. Benzer bir şekilde suni derinin vegan deridir ancak suni deriler çevre duyarlılığı üzerine yeni bir tartışmayı beraberinde getiriyor. 

Vegan Deri ve Suni Deri Kavramı 

Vegan deriler, mantar, ananas, hindistan cevizi gibi bitkisel liflerden veya çevre dostu sentetik maddelerden imal ediliyor. Vegan derinin çevreci olması onu suni deriden ayıran kıstas olarak karşımıza çıkıyor. Suni deri ise temelde daha ekonomik bir deri taklidi olması ile tanınıyor ve çevre duyarlılığı ile üretildiğinin net bir kanıtı sunulamıyor. 

Suni derilerde hayvansal içerik bulunmuyor ancak kimileri petrol bazlı kimyasalların desteği ile pek de çevreci olmayan formlarda üretiliyor. Vegan deri dendiğinde, çevre dostu olma şartı aranırken suni derilerde çevre temelli bir üretim anlayışından söz edilemiyor. Veganlık, etik çerçevede sürdürülebilirlik, yaşam hakkına saygı ve çevre duyarlılığını da beraberinde getirdiği için suni derilerin vegan olduğu kolaylıkla söylenemiyor. 

Suni deriler FauxLeather ve PLeather adı verilen çeşitlere ayrılıyor. Sahte deri ve plastik deri şeklinde dilimize çevrilen suni deri türleri üretilirken toksik maddeler açığa çıkabiliyor. Kullanılan kimyasallar, üretim süreçleri, boyalar toksisite oluşturabiliyor. Suni deri, doğada kolaylıkla çözünemiyor. Bunun aksine vegan derilerin ise geri dönüştürülebilir, sürdürülebilir ve çoğunlukla doğal lifli maddelerden yapıldığı biliniyor. Günümüzde vegan ürün adı altında hem suni deriler hem de çevre hassasiyetiyle üretilen vegan materyaller kullanılıyor, ancak yakın gelecekte suni deri ile vegan deri ayrımının, otomobilden tekstile dek tüm sektörlerde net olarak yapılması bekleniyor. Ürün seçimi sırasında vegan içerikli olarak görülen ayakkabıların tam olarak hangi tip deriden imal edildiğini sorgulayabilir, seçimini bu bilgiler ışığında yönlendirebilirsin. 

Ayakkabının Vegan Deriden Üretilip Üretilmediğinin Nasıl Anlarız 

Bir casual ayakkabı alırken vegan olmasını arzu ediyorsan, marka bu konuda bir bilgi vermediyse, ayakkabılara bakarak ürün ayrımı yapman pek mümkün görünmüyor. Her ne kadar profesyoneller bakarak, dokunarak materyalleri ayırt etse de tüketicilerin bu uzmanlığa erişmesi oldukça zor görünüyor. Sadece tekstilden yapılan espadril ayakkabı modellerinden seçsen dahi yapıştırıcısının, boyasının vegan olduğundan emin olman neredeyse imkansız. Markanın beyanına başvurmalı, ürün tescillerini, materyal bilgilerini detaylarıyla almalı ve güvendiğin markalardan alışveriş yapmalısın. Gerçekten vegan ayakkabı aldığından ancak bu şekilde emin olabilirsin. 

- Vegan ayakkabıların tabanında kauçuk ve köpük malzemeler kullanılıyor. Yazlık ayakkabı modellerinde eva köpük tercih ediliyor. 

- Bitkisel ve sentetik içeriklerden imal edilen yapıştırıcı maddeler ayakkabılarda yer alıyor. 

- Geri dönüştürülebilen materyaller ile çevre koruma bilinci yeniden üretiliyor. 

- Vegan ayakkabıların kalite, dayanıklılık, işçilik açısından diğer ayakkabılara yakın değerde bulunuyor ancak konfor açısından biraz zayıf kalabiliyor.