Sivas Gürün Şalı Dokuması

Gürün şalı kumaş. 

Gürün şalı dokuması, Sivas’ın Gürün ilçesinde dokunmuştur. Gürün Şalı dokumacılığı, Sivas’ın Gürün ilçesinde 19. yüzyılın sonuna doğru başlamıştır. I. Dünya Savaşı’na kadar Gürün Şal dokumacılığı çok ilerlemiştir. Günümüzde devam etmeyen dokumalarımızdandır. Ancak yeniden dokunması için araştırmalar yapılmaktadır. 

Gürün Şalı Dokuması, çözgü ve atkılarında ince yün ipliği kullanılarak çok renkli atkılarla bezayağı ve dimi dokuma örgülerinde dokunmuştur. Ayrıca ipek, tiftik ve pamuk ipliklerinin de malzeme olarak kullanılmış olduğu bilinmektedir. Gürün Şalı Dokuması, bezayağı ve dimi dokuma örgüleri ile dokunmuştur. İp çekmeli Çin tezgahına benzer bir tezgahta, usta ve yardımcısı ile dokunduğu tahmin edilmektedir. Büyük olasılıkla İzmir Tire’deki Beledi tezgâhının gelişmişi olduğu düşünülmektedir. Geleneksel dokuma tezgâhı yörede bulunmadığı için, günümüzde benzer yeni örnekleri jakar tezgâhında dokunmaktadır. Dokumalarda doğal beyaz yün rengi, doğal siyah yün rengi, kırmızı, bordo, mor, pembe, yeşil, haki, turuncu, gri renklerde iplikler kullanılmıştır. 

Gürün şalı dokuma kumaş. 

Gürün şallarının desenleri, Geleneksel Türk motifleri ile Hint ve Acem şallarının desenlerinin karışımından oluşmaktadır. ½ raporlu olan serpme motifli şallar, kıvrımlı dallı şallar, sarmaşık /sarmaşıklı dal, asma dalları desenli şallar ve yollu ya da çubuklu şallar olmak üzere, Gürün şallarında dört farklı desen grubu vardır. Saraya ulaşan şallar üzerinde çarşaf olarak belirtilen, kare şeklinde dokunmuş olanları vardır. Giyimde şal, boyun atkısı, başörtüsü, gecelik, hırka, yelek, kaftan, entari, elbiselik, kuşak; ev tekstilinde bohça, örtü, sandık örtüsü, minder, kapı perdesi, ocak yaşmağı, kavuk örtüsü, tabut örtüsü ve türbelerde sanduka örtüsü olarak kullanılmaktadır.