Pembezar Kumaş Nedir, Pembezar Kumaş Özellikleri

Pembezar kumaş. 

Pembezar ya da penbezar iç çamaşırı dikmek için kullanılan, dokuma örgüsü bezayağı olan bir kumaştır. Eski örneklerinde çözgüsü ve atkısı ipek, daha sonra dokunanların ise çözgüsü pamuk, atkısı ipektir. Bürdü adı verilen kumaş, başörtüsü yapmak için üretilmiş olup çözgü olarak pamuk, atkı olarak bükümlü ipek iplik kullanılmıştır. Peştamal olarak kullanılan kumaşlar önceleri yüzde 100 ipekten dokunurken, daha sonra çözgüsü pamuk, atkısı ipek olarak dokunmuştur. 

Pembezar dokuması, İzmir-Ödemiş, Denizli-Buldan, Muğla-Milas’ta dokunmuştur. Pembezar dokumanın İzmir ili Ödemiş ilçesi Birgi mahallesinde yaygın olarak kullanılmış olduğu bilinmektedir. 1300’lü yıllarda Aydınoğulları Beyliği’nin başkenti olan Birgi, günümüzde Ödemiş'e bağlı bir mahalledir. Yöre hakkında birçok eski kaynakta ipek ve ipek kumaş üretimi ile yer almaktadır. İbn-i Batuta ve Evliya Çelebi yazılarında Birgi’den hayranlıkla bahsetmişlerdir. İncelenen Tereke kayıtları ve Şeriye Sicillerinde pembezardan sıklıkla söz edilmesi kullanımının yaygınlığı hakkında bilgi vermektedir. 1884 yılı Aydın Vilayeti Salnamesinde, Ödemiş kazasından yüzlerce el tezgâhı ile üretim ve satışın yapıldığı bölge olarak bahsetmektedir. Pembezar dokumacılığı, günümüzde birkaç atölyede yapılmaktadır. 

Pembezar dokumaları çözgüsü normal, atkısı çok bükümlü iplikle dokunmuş, bezayağı dokuma örgüsünde dokunmuş, bürümcük görünümünde bir dokumadır. Pembezar dokuması 40 cm eninde dokunur ve yıkanır. Dokuma yıkandıktan sonra dokuma eni 15-20 cm’ye kadar düşmektedir. Bazı pembezar örneklerinde farklı kalınlıkta çözgü ipliği kullanılmasıyla kendinden çizgili kumaşlar yapılmıştır. Eski örneklerde çözgü ve atkı ipek olmasının yanı sıra günümüzde genellikle çözgüde pamuk, atkıda ipek malzeme kullanılmaktadır. Pembezar dokumasında doğal renkte beyaz pamuk ve ipek kullanılmıştır. Bazen dokuma kenarlarında mavi, kırmızı, turuncu çizgiler de dokunmaktadır. Pembezar dokuma, genellikle desensiz olarak dokunmuştur. Bazı örneklerde dokuma kenarlarında dokumayı koruyan yarım, bir santim arasında genişliği değişen çizgiler yapılmaktadır. Pembezar dokuması, gömlek, iç çamaşırı, gelin örtüsü olarak kullanılmıştır.