Bazalt Lifi Nedir, Bazalt Lifleri Ne Demek

Bazalt (basalt), ağırlıklı olarak plagioclase, proksen ve olivinden oluşan; çoğunlukla camımsı görünümde olan sert, kırılgan, koyu renkli bir volkanik kayadır. Rengi genelde siyah ve gri tonlardadır. İzlanda, Faroe Adaları ve Hawai adaları da dahil olmak üzere birçok okyanus ortası adadaki ana volkanik kayanın yanı sıra, okyanus kabuğunun önemli bir bileşeni olan bazalt Dünya'daki en yaygın volkanik kaya türüdür. Türkiye'de Diyarbakır, Şanlıurfa, Çorlu gibi başlıca yerler olmak üzere birçok yerde çıkarılmaktadır. 

Bazalt, volkanik olaylar sonucunda oluşan bir kaya türüdür. Volkanik patlama ve olayların oluştuğu bölgelerde görülür. Bunlar yer kabuğu derinliklerinde eriyik halden katılaşmış kayalardır ve genellikle binlerce kilometrekarelik alanlarda çökelti halinde bulunurlar. Bazalt oldukça bol bulunan bir kayaçtır. Kolay bulunur olması kullanım alanlarını da artırmıştır. Granite oranla daha tercih edilmesinin sebebi daha sert ve dayanıklı olmasıdır. Bazalt materyaller; içerdikleri SiO2 miktarına göre alkali bazaltlar (SiO2< % 42), hafif asidik bazaltlar (SiO2 % 43-46) ve asidik bazaltlar (SiO2> % 46) olmak üzere sınıflandırılırlar. Global bazalt rezervleri çok yüksek olduğundan oldukça ucuz temin edilebilen bir materyaldir. 

Bazalt lifi üretimi için uygun olan grup SiO2’si % 46’nın üzerinde olan asidik bazaltlardır. Bazalt taşının, tekstil lifine dönüştürme üretim teknolojisi, camın life dönüştürülme yöntemine çok benzer. Bazalt filamentleri, bazalt kayalardan tek kademeli prosesle tek komponent ham madde kullanılarak elde edilir. 

Bazalt lifi ve cam lifinin karşılaştırmalı özellikleri. 

Bazalt liflerinin başlıca avantajları cam liflerine kıyasla daha yüksek kimyasal haslığa sahip olması ve yüksek ısılarda çalışılabilmesidir. Bu liflerin ısı, ses ve elektrik yalıtım özellikleri oldukça iyidir. Mukavemetleri son derece yüksektir. Bazaltın rengi; siyah, kahverengi ve griden mat yeşile kadar kimyasal bileşimine göre değişebilir. Bazaltın yoğunluğu 2.8-2.9 g/cm³ arasıdır. Mohs skalasına göre 5-9 gibi yüksek sertliktedir. Bu durum, bazalta yüksek aşınma direnci kazandırmaktadır. Yüksek ısıya dayanıklılığı ve son derece iyi mekanik özellikleri ile bazalt elyafı asbest veya pahalı karbon liflerinin yerini alabilecek özelliklere sahiptir. Bazalt liflerinin kimyasallara karşı tutumuna bakıldığında konsantre mineral asitlerden çok az etkilenirler. Alkalilere karşı dayanıklıdırlar. Genellikle teknik tekstillerde (sıcak gaz filtrelerinde destek kumaş veya sargı materyallerinde kuvvetlendirici elyaf olarak, yüksek alkali dayanıklılığı nedeniyle de çimento ve betonlarda) kullanılır. Bazalt lifleri çeşitli kompozit materyallerde cam elyafından mamul fitil ve ipliklerin yerine kuvvetlendirici olarak; döküm bazalt ise çoğunlukla yol kaplama ve inşaat malzemesi olarak kullanılır. Bazalt liflerinin kompozitlerde takviye olarak kullanılması fikri Sovyetler Birliği zamanında uzay araştırma programları sırasında ortaya çıkmıştır. Günümüzde bazalt liflerinin çoğu Rusya ve Ukrayna’da üretilmektedir.