Reçine, kimi bitkilerde, özellikle çamlarda oluşan, katı ya da yarı akışkan, organik salgı maddesi. İkinci anlamı ise sonsuz polimerleşmeyle elde edilen, büyük moleküllü yapay madde.
Reçine başta çamgiller olmak üzere çeşitli bitkilerde bulunan yada yapay olarak üretilen, katı yada yarı akışkan, kolay eriyen, suda çözünmeyip organik çözücüler ile çözünen yapışkanımsı organik madde başka bir deyişle çam sakızı. Birçok bitki, özellikle odunsu bitkiler yaralanmaya tepki olarak reçine üretir. Salgılanan reçine, bitkide yaralanmış bölgeyi böceklere ve patojenlere karşı koruyan bir bandaj görevi görür.
Bitki reçineleri vernik, yapıştırıcı ve gıda camı ajanlarının üretimi için değerlidir. Ayrıca diğer organik bileşiklerin sentezi için hammadde olarak değerlidirler, tütsü ve parfüm bileşenleri sağlarlar. Suni reçineler ise en çok plastikte, yine vernik, yapıştırıcı da ve iyon değiştiricilerin üretiminde kullanılır. Ayrıca birçok malzeme sentetik reçinelerin katılara dönüştürülmesi yoluyla üretilir.
Reçine, katı ya da yarı akışkan, billurlaştırılması güç, suda çözünmeyen, organik çözücülerde çözünen, ısıtılınca yumuşayan ve eriyen madde.
Reçineler, bitkilerde bir yağ içerisinde erimiş halde veya zamklarla birlikte bulunurlar. Çamgiller, baklagiller, maydanozgiller gibi familyalarda reçine taşıyan bitkiler çoktur. Bu bitkilerde yağ ve zamklarla birlikte bulunan reçineler salgı kanallarında toplanır. Bitkilerde salgı kanalları tabii olarak bulunduğu gibi, patolojik bir olay veya her yaralanma neticesinde meydana gelir. Reçinesi, hücrelerinde veya salgı tüylerinde toplanan bitkiler de vardır.
Eskiden eczacılıkta ilaç hammaddesi olarak kullanılan kehribar, Baltık sahillerinde bulunan Pinus succinifera (Kehribar çamı) adlı bir çam türünün fosilleşmiş reçinesinden ibarettir. Reçineler bitkilerden saf olarak elde edilmeyip, yağ gibi çeşitli maddelerle karışım halinde elde edilir. Reçine elde etmek için bitkinin kabuğu özel bir bıçakla çizilir. Sonra balyozla dövülerek veya alevle yakılarak yaralanır. Bazı bitkilerde ise reçine; etanol, eter gibi maddelerin yardımıyla, tüketme metodu ile elde edilir.
Günümüzde sanayide tabii reçinelerin yerini büyük ölçüde suni reçineler almıştır. Suni reçineler, fiziksel yönden tabii reçinelere benzeseler de kimyasal yönden farklılıklar gösterirler. Termoplastik ve termoset reçineler olarak iki sınıfa ayrılırlar. Suni reçineler en çok plastikte, ayrıca vernik, yapıştırıcı ve iyon değiştiricilerin üretiminde kullanılır.
Çam Sakızı ve Reçine lekesi nasıl çıkar
Çam sakızı ve reçine lekesi en zor çıkan lekeler arasındadır. Klasik temizleyiciler çam sakızını ve reçineyi çıkarsa da kıyafetin içine işlemiş olan kısımlara ulaşamadıkları için çam sakızının bulaştığı yerde ele hafif yapışan ama kazıyarak çıkmayan rahatsız edici bir leke bırakır. Kıyafetlerdeki çam sakızı ve reçine lekesini çıkarmak için bilinen iki yöntem vardır. Bunlardan ilki kolonyadır. Lekenin olduğu bölgeye bir miktar kolonya damlattıktan sonra hafifçe çitileyin. Çitileme işleminden sonra lekeli bölgeyi beyaz banyo sabunuyla yıkayıp durulamanız yeterlidir.
Çok derine işlemiş bazı lekelerde kolonya işe yaramayabilir. Böyle durumlarda başvuracağınız ikinci yöntem asetondur. Ancak aseton bazı kumaşların boyasına zarar verebilir. Bu nedenle aseton kullanmadan önce kıyafetin görünmeyen bir kısmına aseton damlatarak kumaşın boyasına zarar verip vermediğini kontrol etmelisiniz. Eğer kumaşa bir zarar vermiyorsa lekeyi asetona batırdığınız bir parça pamukla silin, ardından çamaşır makinesinde yıkayın. Asetonla ilgili son bir hatırlatma. Bir süre önce oje çıkarıcı maddelerde aseton kullanılması yasaklandı. Bu oje çıkarıcılar işe yaramayacaktır, gerçek aseton kullanmalısınız. Asetonu eczanelerden temin etmeniz mümkündür.
Çam sakızı lekesinden muzdarip olabileceğiniz bir başka yer ise arabalarınızdır. Ağaçların altına park edilmiş arabaların üzerine çam sakızı ve reçine damlaması ve leke yapması özellikle arabasına düşkün olanlar için tam bir kabustur. Arabalardaki çam sakızı ve reçine lekeleri için yöntem seçeneği biraz daha fazla.
Kıyafetlerde olduğu gibi kolonya ve asetonu bir pamuk parçasıyla lekenin üzerine sürerek deneyebilirsiniz. Bu yöntemlerin dışında kil de iyi bir leke çıkarıcıdır. Bunların hiçbiri işe yaramazsa en kesin yöntem gaz yağıdır. Gaz yağına batırılmış bir parça pamukla lekeyi silerek çıkarabilirsiniz. Gaz yağını benzin istasyonları veya araba tamircilerinde bulabilirsiniz.
0 yorum:
Yorum Gönder