İzmir Tire Tellisi / Ödemiş Tellisi / Gılbıdanlı

İzimir Tire telli ipek dokuma. 

İzmir Tire Tellisi, İzmir ili Tire ve Ödemiş ilçelerinde dokunmuştur. İzmir Ödemiş ve Tire ilçelerinde yaşayan halkın çeyize verdiği önem nedeniyle 50-60 yıl öncesine kadar yaygın biçimde devam etmiştir. Yörede önemli bir çeyiz eşyası olduğundan sünnet düğünlerinde sünnet yatağını süslemede kullanılır. Yörede çarşaflar gösterişli ve kıymetli işlemelerinin yıpranmasını azaltmak için özellikle yatak eteği olarak kullanılmaktadır. Günümüzde devam etmeyen dokumalardandır. Bu dokuma “Gılbıdanlı” olarak da isimlendirilmekte ve farklı yerlerde kullanılmak üzere, değişik ve çeşitli büyüklükte dokunmaktadır. Özellikle geleneksel bir âdet olarak gelin çeyizi için yapılmaktadır. 

İzmir tire tellisi / Ödemiş tellisi / gılbıdanlı dokuma; normal bükümde ipek ve kılaptan çözgü ve atkı kullanılan çizgili ya da çatmalı/damalı/kareli/ekose olarak bezayağı dokuma örgüsünde dokunmaktadır. Bazı dokumalarda ikat tekniği kullanılmıştır. Dokuma işlemi bittikten sonra sarma, balık sırtı, hesap işi, Türk işi, muşabak/tel kırma/mihnet işi gibi teknikler ile işleme yapılmaktadır. Yörede dokuma kenarlarında altın, gümüş gibi değerli metallerden elde edilmiş, kılaptan, şerit ya da tel ile işleme yapılmaktadır. Dokumada doğal renkte beyaz ipek, sarı tonları, eflatun ve kırmızı renkler kullanılmıştır. Dokumalarda çizgi ve çatmalı/ekose gibi desenler vardır. İzmir Tire Tellisi, peşkir, ayna örtüsü, uçkur, yatak çarşafı, bohça, mendil ve gömlek yapımında kullanılmıştır.