Ayancık bezi. |
Ayancık Keteni-Peşkiri Dokumacılığı, kendine özgü tezgâhlarda keten ipliğinden düz kumaş dokuma ve desenli dokuma olarak yapılmaktadır. Keten ipliğinin tamamen doğal yollarla elde işlenerek yapılması en önemli özelliğidir.
Ayancık dokumaları, sadece yöre adı ile değil, dokumaların keten ile yapılmasından dolayı, Ayancık keteni olarak adlandırılmış olup,keten ekiminden iplik haline gelene kadar tamamen elde işlenmekte ve ağartılma işlemi de kül suyu ile yapılarak organik olarak meydana getirilmektedir.
Ayancık bezi dokumada keten ipliği kullanılmaktadır. Bu iplikler ürünün kullanım alanına göre ince, kalın ve renklendirilmiş olarak kullanılır. Keten ipliklerine, nadiren pamuk, polyester ve viskoz iplikleri de karıştırılabilir. İnce olarak dokunan bezler başörtüsü (yazma, yemeni); kalın ve desenli yollu olan bezler (alacalı bez) sofra, kerevet (sedir) örtüsü ve döşemelik; mavi boyalı (gök bez) bez erkek pantolonu; çite bezi de kadın şalvarı (dizlik) olarak kullanılmaktadır.
Ayancık Keten Bezi; Sinop ili Ayancık ilçesi ve Ayancık ilçesinin Gürsökü Köyü’nde dokunmaktadır. Sinop’ta keten dokumacılığının tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte yazılı kaynaklardan elde edilen bilgilere göre çok eski tarihlere dayandığı düşünülmektedir. 1927 Devlet İstatistik Enstitüsü’nün Sanayi Sayımına göre yörede 104 kişinin dokumacılık yaptığı tespit edilmiştir. Ayancık Keten Bezi; çözgü ve atkısı tamamen keten ya da çözgü ve atkısı pamuk ya da keten kullanılarak bezayağı dokuma örgüsünde, 35-40 cm eninde dokunmaktadır. Yöredeki çok eski örneklerin tamamen keten malzemeden dokunduğu bilinmektedir. Ayancık Keten Bezi’nde doğal beyaz (doğal keten rengi) ve odun külü ile kaynatılarak ağartılan keten iplikler kullanılır. Ayancık Keten Bezi’nden başörtüsü, gömlek, şalvar, don/paçalı don/iç donu, ceket/kısa üç etek, peşkir, sofra bezi ve mendil yapılmıştır. Ayancık Keten Bezi için, Ayancık Halk Eğitim Merkezi ve Akşam Sanat Okulu Müdürlüğü tarafından 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında 26.11.2012 tarihinden itibaren korunmak üzere 263 no.lu mahreç/coğrafi işaret alınmıştır.
0 yorum:
Yorum Gönder