HT Jigger Kumaş Boyama Makinesi

Ht Jigger Kumaş Boyama Makinesi. 

HT Jigger Boyama Makinesi 

HT Jigger kumaş boyama makineleri, çektirme yöntemi ile kesikli (diskontinü) olarak çalışan bir boyama makinesidir. 

Çalışma Prensibi 

HT Jigger kumaş boyama makineleri; çektirme yöntemi ile kesikli (diskontinü) olarak çalışan, 100 C’nin üzerindeki sıcaklıklarda (160 C’ye kadar olabilir), genellikle sentetik ve sentetik/selüloz karışımlı kırılmaya karşı hassas dokuma kumaş ve son senelerdeki özel olarak üretilen az gerilimle boyama yapan makine yapıları sayesinde kısmen de örme kumaşların terbiye ve boyama işlemlerinde çok kullanılan makinelerdir. HT jigger makinelerinde genellikle tekstil materyali hareketli, banyo sabit olarak çalışılmaktadır. Flottenin yani banyonun hareketli olması için püskürtme sistemlerinin kullanıldığı makineler de üretilmiştir. Banyo oranı 1:2-1:10 arasında olup haspele nazaran daha kısadır. HT jigger makinesi fazla derin olmayan bir flotte teknesi, daldırma silindirleri ve iki adet hareketli sargı silindirinden oluşur. Boyanacak kumaşın tümü, enine açık ve gergin durumda sargı silindirlerinden birine sarılır. Kumaş bu silindirden boşalıp banyo teknesi içindeki daldırma silindirlerinin altından geçirilip ikinci sargı silindirine sarılır. Kumaşın tamamının bir defa flotteden geçirilip birinci sargı silindirinden, ikinci silindire sarılmasına 1 PASAJ denir. Birinci pasaj sonunda silindirlerin dönme yönü değiştirilerek ikinci pasaja geçilir. Ön işlemler, boyama ve ard işlemler süresince pasaj sayısı 25-30 arasında değişmektedir. Boyama işlemi rengin yoğunluğuna göre 4-8 pasaj olarak uygulanmaktadır. Kumaşın boya banyosu ile daha fazla teması için boyar madde püskürtme tertibatı bulunan HT jigger makineleri vardır. Kumaş bu tertibattan geçerken ön ve arka yüzüne boyar madde püskürtülmektedir. 

Püskürtme tertibatı 

HT Jigger boyama makineleri bir defada 3000 metreye kadar kumaş boyayabilir. Fakat kumaşın tamamının aynı hız ve gerginlikte boyanması gerekir. Boyamanın düzgün olması için kumaş gerginliğinin ve geçiş hızının boyama süresince eşit kalması çok önemlidir. Kenarlar da ne çok gergin ne de çok gevşek olmalıdır. Aksi hâlde katlanmalar sonucu dalgalı boyama olabilir. Lifleri fazla şişen ve sargılarda birbirine fazla baskı yapan kumaşlarda gerginlik ayarlarının düzgün yapılmamasından dolayı ağaç kabuğu görünümlü istenmeyen bir efekt oluşur. Buna moire efekti (muare) denir. 

Makinenin Kısımları 

HT Jigger kumaş boyama makinesi 6 ana kısımdan oluşmaktadır. Bunlar: Kumaş sargı silindirleri, Sirkülasyon pompası, Kumaş sevk silindirleri, Boyama teknesi, Sıcaklık değiştirici (Eşanjör), Yatay otoklav, Filtre, Boyar madde - kimyasal madde hazırlama ve rezerve tankı. 

Kumaş Sargı Silindirleri: HT jigger makinesinde boyamanın düzgün olması için kumaş gerginliğinin ve geçiş hızının boyama süresince eşit kalması çok önemlidir. Kumaşın hareketi önde ve arkada olmak üzere iki sargı silindiri ile sağlanmaktadır. Kumaşın tümü önce arka sargı silindirine alınır, daha sonra ters yönde hareket verilerek boyama teknesinden geçip ön sargı silindirine alınır. Sargı silindirleri paslanmaz çelikten yapılmaktadır. Silindirler hidrolik sistem ile hareket ettirilir. Silindir eni 1800 mm -3400 mm genişliğinde kumaş boyama imkânı verir. Kumaş sargı silindirlerine 770 mm - 1500 mm çaplarında sarılabilir. Sarılan kumaş metrajı ve gramaj çapın artması veya azalmasına etki etmektedir. Sargı silindirlerinin hızı, makineye göre 30-200 m/dk. arasında değişmektedir. HT Jigger makinesinde kumaşın boyama banyosunda kaldığı süre çok kısadır. Boyar maddenin elyafa çekişi genellikle sargı silindirleri üzerinde gerçekleşir. Boyamanın düzgün olması için sargı silindirlerinin hızı işlem süresince aynı olmalıdır. Sargı silindirleri arasındaki kumaşın gerginliğinin de boyama süresince sabit olması gerekmektedir. Gerginlik ayarı işlem başlangıcında kumaşın cinsine göre otomatik olarak ayarlanır. Ayrıca sargı silindirlerinin dönüş hızları ayrı ayrı kontrol edilebilmektedir. HT Jigger makinelerinde boyamada kanat farkı denilen (kenar-orta-kenar farkı) bir hata vardır. Boyama sırasında kumaşın kenarlarının üst üste binmesi sonucunda oluşan bir hatadır. Bunun sonucunda düzgün olmayan boyama oluşmaktadır. Bu durumu engellemek için arka sargı silindirine fotosel sistemiyle çalışan ve silindire yatay olarak hareket veren gezdirici tertibat ilave edilmiştir. Sargı silindirlerinin hemen altında yaylı sistemle hareket eden kumaş kırışıklığı ve katlanmasını önleyen gerginlik ayar tertibatı bulunur. Oval kumaş açıcı tertibat, katlanmayı önler. Böylece kumaş katlanmadan ve kırışmadan silindirlere sarılabilir. 

Sirkülasyon Pompası: Sirkülasyon pompası flottenin devridaimini sağlayan pompasının hızı ayarlanabilir. 2-4 bar basınçla çalışabilir. 

Sirkülasyon: HT Jigger boyama makinesi kumaşın hareketli, banyonun ise hareketsiz olduğu sistemle çalışan bir makine olarak bilinmektedir. Fakat gelişen teknoloji sayesinde bu makinelerde banyo sirkülasyonu, püskürtme ve silindirlerin zikzak hareketi ile sağlanabilmektedir. 

Kumaş Sevk Silindirleri: Bir sargı silindirine sarılmış kumaşın boya banyosu içinden geçerek diğer sargı silindirine düzgün olarak sarılmasını ve yönlendirilmesini sağlayan kısımlardır. Kumaş bu silindirler yardımıyla kırışma ve katlanma olmadan silindirlere sarılarak düzgün boyama sağlanır. 

Boyama Teknesi: HT jigger makinelerinde kumaş, bir silindirden diğerine geçerken içinde boya banyosu veya yardımcı kimyasal maddeler bulunan bir tekneden geçmektedir. Bu tekne HT haspel makinesine göre derinliği az olan paslanmaz çelik bir boyama teknesidir. Kumaş boyama işlemi sırasında kısa bir süre bu teknede kalır. Bu süreyi artırmak için çift tekneli HT jigger makineleri üretilmiştir. Amaç, boyar maddenin materyal ile daha çok temasını ve büyük bir kısmının materyale nüfuzunu sağlamaktır. Yeni makinelerde tekne içinde sıkma ve vakumlama sistemleri kullanılarak kumaş üzerindeki banyo ile teknedeki banyonun yer değiştirme miktarının artması sağlanmaktadır. 

Sıcaklık Değiştirici (Eşanjör): Sirküle eden flottenin hızlı ısıtma ve soğutulmasını sağlar. Makinenin yanında dikey olarak bulunur. İçinde 2 bölme vardır. Flotte ve buhar ayrı geçmektedir. Birbirine endirek olarak temas eder. Yani endirek ısıtma oluşur. HT jigger makinesinde ısıtma direkt olarak da yapılabilmektedir. Isıtma hızı buhar ile suyun temas ettiği yüzeyin büyüklüğüne ve buharın sıcaklığına göre değişir. 

Yatay Otoklav: HT jigger boyama makinelerinde sargı silindirleri, sek silindirleri ve boya teknesi yatay bir otoklav içindedir. Otoklav bir ray üzerine hareket ettirilerek kapatılıp açılmaktadır. Otoklav hareketi pnomatik sistemle sağlanır. 

Filtre: Sirküle eden flottenin etkin filtrasyonu büyük, yüzey alanı silindirik şekilli bir sepet tipi filtre ile sağlanır. Bu kısım, kumaştan dökülen tüy ve elyafın işlem sırasında etkili bir biçimde toplanmasını temin eder. 

Boyar madde - Kimyasal Madde Hazırlama ve Rezerve Tankı: Boyar madde – kimyasal madde hazırlama ve rezerve tankı, boyar madde ve diğer kimyasalların makine içine dozajı için kullanılır. Flotteye ilave edilecek maddeler, buhar kazanlarından gelen buhar veya makineden alınan sıcak banyo ile tankın içinde ısıtılır ve mikser yardımı ile karıştırılarak makineye pompalanır. Dozajlama belirli sürede yavaş yavaş yapılacaksa klape vanaları el ile ayarlanır. Makinelerin genellikle 1 adet boyar madde-kimyasal madde hazırlama ve rezerve tankı vardır. 

İşlem Süresince Gerekli Kontrollerin Yapılması 

Ön işlemler, boyama işlemi ve ard işlemler sırasında yapılması gereken kontroller boyamanın düzgün yapılmasını sağlar. Bu kontrollerin yapılması hatalardan oluşacak zaman ve maliyet kaybını otadan kaldırır. Aynı zamanda emniyetli çalışmayı sağlar. İşlemler süresince yapılacak kontroller: 

pH kontrolü: Boyama, boya kasarı ve nötralizasyon işlemleri sırasında yapılan kontrollerdir. Kontrol pH kâğıdı veya pH metre ile yapılır. Boyar madde ile kumaş arasındaki reaksiyonun gerçeleşmesi için bu kontrolün yapılması gerekir. 

Isı kontrolü: Tüm işlem safhalarında ısı kontrolü yapılır. Flotte içinden ilave tankına bir miktar flotte alınır ve termometre ile ölçülür. Boyar maddenin materyale çekişine sıcaklığın etkisi büyüktür, bu nedenle uygun boyama sıcaklığının kotrol edilmesi gerekir. 

Renk kontrolü: Boyama sonrası ve ard işlemler sonrası olmak üzere 2 defa renk kontrolü yapılır. Kumaştan küçük bir parça kesilir, istenilen renk ile karşılaştırılır. 

Flotte kontrolü: Makinedeki flotte oranının istenilen seviyede tutulması için yapılan kontroldür. Makinenin yanındaki ölçme skalası ile belirlenir.