Jeotekstiller (Geotech)

Jeo Tekstiller. 

Jeotekstil, sözcük yapısı olarak; yeryüzü-toprak anlamına gelen jeo kelimesi ile tekstil kelimelerinin birleşiminden meydana gelmiştir. Jeotekstiller, sadece tekstil materyallerinden oluşturulmuş, jeoloji ve inşaat gibi ilgili alanlarda kullanılmak üzere istenilen özelliklerde üretilen tekstil ürünleridir. Jeotekstiller; insan ürünü projelerin, yapıların ve sistemlerin entegre bir parçası olarak ilgili maddelerle birlikte; yeryüzünün şekillendirilmesi, şeklinin korunması ve toprak katmanlarının istenilen özelliklere uygun hale getirilmesi için jeoteknik mühendisliğinde kullanılmak üzere geliştirilmiş tekstil ürünleridir. 

Jeotekstiller; pamuk, yün gibi doğal elyaflardan ziyade polipropilen ve polyester gibi sentetik elyaflardan üretilen tekstil ürünleridir. Çok geniş bir kullanım alanı bulunmaktadır; tabakaları ayırma, yapıları güçlendirme, filtrasyon, drenaj, nem geçirmezlik ana kullanım alanlarıdır. Jeotekstiller, inşaat mühendisliğinde toprağın düşey ve dik kenarlarını desteklemek, geçici ve kalıcı yollar ve otobanlar için sağlam tabanlar inşa etmek, zemin kanalları döşemek için kullanılmaktadır, böylelikle toprak kendisini filtrelemekte, toprağın kanalları doldurması önlenmekte, nehir kenarları ile sahillerde kaya ve taşların kaymaması sağlanmaktadır. 

İnşaat mühendisliği alanında, toprak içerisinde veya toprakla temas halinde kullanılan membranlar, ''jeosentetikler'' olarak adlandırılmaktadır. Bu terim, jeotekstilleri, plastik ızgaraları ve geçirgen olmayan membranları kapsamaktadır. Jeotekstiller, sonsuz veya kesik lifler şeklinde veya dokuma, örme ve nonwoven kumaşlar şeklinde olabilmektedir. Jeotekstiller; ayırma, filtrasyon, drenaj, takviye, erozyon kontrolü ve koruma amaçlı kullanılmakta olup, çok geniş bir uygulama alanına sahiptirler. Kullanım amacına göre, jeotekstillerin en önemli performans özellikleri çekme dayanımı, yırtılma dayanımı, delinme dayanımı, su geçirgenliği, hava geçirgenliği, yatay su geçirgenliği, ısı yalıtımı, gözenek boyutu, kalınlık, gramaj vb. özelliklerdir. Jeotekstillerin hammaddeleri; poliolefin, polyester, poliamid ve polivinilklorür olmak üzere dört ana polimer sınıfından oluşur. Poliolefin de kendi içinde polipropilen ve polietilen olarak ikiye ayrılır. Jeotekstillerin yaklaşık %75'i polipropilen (PP); kalanı polyester, diğer polimerler ve doğal elyaflardan üretilir. Jeotekstillerin fonksiyonlarını sınırlı bir süre yerine getirmelerinin beklendiği uygulamalarda da keten, pamuk, jüt, sisal, abaka vb. doğal lifler tercih edilmektedir. Jeotekstil alanında düşük maliyet, düşük özgül ağırlıkları ve yüksek mukavemet özellikleri nedeniyle, polipropilen elyafları en önemli hammadde niteliğini taşır. Ancak, yüksek mukavemet gerektiğinde polyester kullanımı da kaçınılmazdır. Maliyet ve performans dengesinde polyester günümüzün en uygun hammaddesidir. Poliproplen ve polietilen ise, kimyasal açıdan en dirençli hammaddelerdir. 

Jeo Tekstiller. 

Dokuma, ısıyla birleştirilmiş, iğneleme ile sabitlenmiş, örme ve doğrudan toprak karıştırılmış elyaflar olmak üzere beş temel jeotekstil tipi vardır. Jeotekstiller filtre edebilme, destek, kuvvetlendirme ve ayırma yeteneğine sahip malzemeler olup, ihtiyaç duyulan yerlerde kullanılır. Jeotekstillerin kullanım alanları; yol inşaatları, kalıcı ve geçici yollar, park alanları, yol genişletme, asfalt yenileme, hava alanları, demiryolları, bina inşaatları, temeller, taban betonları ses emme özelliği, teras çatılar, bahçe çatılar, zemin uygulamaları, depolama alanları, spor sahaları, drenaj ve filtrasyon sistemleri, drenaj boruları, drenaj kanalları, yüzey drenajı, bina drenajları, hidrolik yapılar, kıyı koruma yapıları, barajlar, liman inşaatları, nehir yataklarının ve kanalların korunması, yapay göletler, su rezervuarları, çöp ve atık depolama alanları olarak sıralanabilir. Jeotekstiler çoğunlukla iğnelenmiş dokusuz yüzeyleri kapsayan dokusuz malzemelerdir ve yol boyunca yeraltı drenaj yüzeylerinde, nehir yataklarında, hava alanlarının ve atletizm sahalarının zemininde kullanılırlar. Aynı zamanda kanalizasyonların alt yüzeyinde, arazi ayırımında, sürekli erozyon kontrolünde ve arazi doldurmada jeomembran kaplama maddesi olarak işlev görürler. 

Dokuma jeotekstiller genel olarak yarılmış filmler veya filamentler olarak tanımlanabilir. Dokuma jeotekstiller; monofilamentler, multifilamentler ve yarılmış filmlerden üretilir. Yarılmış filmden dokuma jeotekstiller, su geçirmeyen bu film tabakalarının kesilip daha sonra elde edilen bantların dokunmasıyla elde edilir. Bu kumaşlar en ucuz dokuma kumaşlardır ve genellikle yol stabilizasyonu ve ayırmasında kullanılır. Multifilament kumaşlar ince ve kesiksiz filamentlerin bir araya getirilip bükülmesiyle elde edilir. Bu jeotekstillerin özel bir kullanım alanı olup, genellikle takviye uygulamalarında kullanılırlar. Monofilament dokuma kumaşlar ise kesikli filamentlerin dokunmasıyla üretilir.