Ankara Tiftiği; coğrafi sınırda yetiştirilen her yaş ve cinsiyetteki Ankara keçisinin (Ing. Angora goat; Lat. Capra hircus angorensis) derisinde bulunan sekonder ve primer foliküllerin her ikisi tarafından da üretilen, başta parlaklık olmak üzere yumuşaklık, yüksek mukavemet ve elastikiyet, iyi boyanabilme ve rengini muhafaza edebilme gibi önemli tekstil kalite özelliklerine sahip tekstil sanayinde kullanılan doğal hayvansal bir liftir.
Tiftik keçisi veya Ankara keçisi, Ankara'ya has bir keçi ırkıdır. Ataları, 13. yüzyılda Orta Asya'dan Anadolu'ya göçen Türkler tarafından, Hazar Denizi'nin doğusundan getirilmiştir. İç Anadolu'nun iklim özelliklerine adapte olmuş ve zamanla adını aldığı Ankara ile anılan bir hayvan olmuştur. Ankara Keçisi Ankara'nın bütün ilçelerinde yetiştirilmekle beraber, en çok ürün alınan ilçeler Ayaş, Beypazarı, Güdül ve Nallıhan'dır. Türkiye haricinde Güney Afrika, Birleşik Devletler, Kanada, Yeni Zelanda, Rusya, Arjantin ve Brezilya'da yetiştirilmektedir. Ankara ilindeki Tiftik keçisi sayısı 1970'lerdeki sayılarının onda birinin altındadır ve günümüzde koruma amaçlı olarak bunların yetiştiricilerine teşvik verilmektedir. Tüyünün tiftik olmasından dolayı, tekstilde oldukça fazla kullanılmaktadır. Peruk ve oyuncak yapımında da kullanılır.Tüylerinden elde edilen yüne angora adı verilir.
Ufak cüsseli olan ırkta renk genellikle beyazdır. Siirt ve Mardin yörelerinde melezlemelerin de etkisiyle siyah, kahverengi ve gri renkli tiftik keçilerine rastlanır. Boynuzluluk genel bir ırk özelliğidir, fakat boynuzsuz teke ve keçilere de rastlanır. Ergin canlı ağırlık, erkeklerde 35-55 kg, dişilerde 30-40 kg arasında değişmektedir. Esas verimleri olan tiftik (Angora, Mohair), tekstil sanayisi için aranan bir hammaddedir. Tiftik verimleri dişilerde 3-4 kg, erkeklerde 4-6 kg’dır. Tiftik keçileri genellikle sağılmazlar. Sağıldığında bir laktasyon döneminde oğlağın emdiği hariç 25-50 kg’a kadar süt verebilirler. Etleri gevrek ve lezzetli olduğundan özellikle tiftik oğlaklarına talep fazladır. Döl verimleri düşüktür. Oğlaklama oranı %80, ikizlik oranı %1 kadardır. Geç gelişen bir ırktır. Geçmiş yıllarda Türkiye’den Güney Afrika ve ABD gibi ülkelere götürülerek, tiftik verimi ile diğer performans özellikleri ıslah yoluyla iyileştirilmiştir. Yetiştiriciliği dünyada yaygın olarak yapılmaktadır. Türkiye’de ise üretimi ekonomik olmadığı için azalırken, günümüzde gen kaynağını koruma programları devreye girmiştir.
Ankara keçisi yetiştiriciliği, tiftik ve tiftik ürünleri üretimi bakımından Ankara ili başta olmak üzere İç Anadolu Bölgesi’ndeki coğrafi sınırda belirtilen illerde gerçekleşir ve bu konuda yüzyıllardır süre gelen bir kültürel ve teknik bilgi birikimi vardır. Yaklaşık 11. yüzyılda Anadolu’ya gelmeye başlayan Türk boylarının Ankara Tiftiği ve ürünlerinin üretimi konusunda sahip oldukları beceri ve birikimi gösteren birçok tarihi belge bulunur. Bu belgelerin çok önemli bir kısmı özellikle 16-18. yüzyıl dönemindeki sof kumaş üretimi ile ilgili olup bunlar Ankara Tiftiğinin orijinal üretim bölgesinin İç Anadolu Bölgesi olduğunu gösteren önemli kanıtlardır. Türkmen boyları Anadolu’nun içlerine doğru göçleri sırasında beraberlerinde Ankara keçisini de getirmişlerdir. Bu keçi ırkının yetiştiriciliği ve tiftik üretimi, esas olarak sof kumaş üretim nedeniyle Ankara ilinde bilimsel ve sürdürülebilir bir şekilde gelişmiş ve Ankara ili bu ırka ismini vererek orijinal coğrafi gen kaynağı merkezi olmuştur. Bununla birlikte Ankara keçisi, kurak ve step iklimi ve coğrafi koşullara çok iyi uyum gösterdiğinden Ankara ili civarındaki coğrafi sınırda belirtilen illerde de yetiştirilmiş ve bu illerde de Ankara Tiftiği üretimi yapılmıştır.
0 yorum:
Yorum Gönder
Merhaba, daha kaliteli bir site için yorumlarınızı bekliyoruz.