Tekstilde Kullanılan İplik Numaralandırma Sistemleri

Çeşitli incelikte iplikler. 

Tekstilde İplik Numaralandırma Yöntemleri 

İpliğin en önemli özelliklerinden birisi de inceliğidir, çünkü ince ipliklerden elde edilen kumaşlar daha hafif, yumuşak ve rahattır. Kimse kaba, sert ve kalın elyaflardan yapılan kumaşların sürekli cildine temas etmesini istemez. Bu nedenledir ki; ince iplikler ve bu ipliklerden yapılan kumaşlar daha pahalıdır. Örneğin çok ince kumaşlar  üretilmesine olanak sağlayan Mısır Giza Pamukları dünyanın en pahalı pamuğudur. Buradan ipliğin inceliğinin tespiti ve sınıflandırılmasının önemi anlaşılıyor. İpliğin kullanım alanının tespitinde incelik önemli bir kriterdir. İnceliğin önemli olması onun doğru bir şekilde tespitini gerektirir. Burada karşımıza çıkan en önemli sorun ipliğin her yerinde inceliğinin homojen (eşit) olmamasıdır. Her iplikte mutlaka bir miktar düzgünsüzlük mevcuttur. Düzgünsüzlüğün derecesi ipliğin ince kalın yerlerinin miktarına bağlıdır. Ayrıca ipliklerde tam dairesel bir çapın mevcut olmaması çap ölçümünün mevcut aletler yardımıyla tespitini zorlaştırmaktadır. Bu sebeple ipliklerde çap ölçümü yerine daha kolay ve sağlıklı bir şekilde inceliği ifade etmeye yarayan numaralandırma sistemi kullanılmaktadır. Numaralandırma sisteminde ipliğin iki özelliğinden ağırlık ve uzunluğundan faydalanılır. Bu özelliklerin (ağırlık ve uzunluğun) tespitinin kolay olması da ayrıca bir avantaj sağlamaktadır. Bir ipliğin numarası, bu iki özellik arasındaki oranı ifade eder. Yani ipliğin incelik derecesini gösterir. Örneğin: Aynı uzunlukta olan iki iplikten çapı geniş olan iplik daha ağırdır. Bunun gibi aynı ağırlıkta olan iki iplikten çapı küçük olanı daha uzundur. 

İplik Numaralandırma Sistemleri 

İpliğin incelik derecesini tespit ederken kullanılan numaralandırma sistemleri iki temel prensibe dayanır. Bunlar: Uzunluk prensibine dayanan numaralandırma yöntemi ve ağırlık prensibine dayanan numaralandırma yöntemidir. 

a-) Uzunluk Prensibine Göre Numaralandırma Yöntemleri 

Uzunluk numaralandırma sistemi ya da dolaylı numaralandırma sistemi (Alm. indirekte Nummerierungsystem,  Fr. numérotage indirect des fils, İng. indirect yarn counting system; indirect yarn numbering system), Ne, Nm gibi ipliğin birim ağırlığının uzunluğunu esas alan iplik numaralandırma sistemlerine denir. 

Bu yöntemde iplik numarası birim ağırlıktaki uzunluk miktarı ile ifade edilir. Sabit olarak tespit edilen ağırlık birimi kaç uzunluk birimine denk geliyorsa ipliğin numarası o kadardır. Uzunluk prensibine göre yapılan numaralandırma yöntemi kullanılacak olan ağırlık ve uzunluk birimleri sistemine göre kendi arasında üç ana gruba ayrılır. Bunlar: 

A-) Metrik Numaralandırma Sistemi [Numara Metrik (Nm)], 

B-) Fransız Numaralandırma Sistemi [Numara Fransız (Nf)], 

C-) İngiliz Numaralandırma Sistemi [Numara İngiliz (Ne)]. 

b-) Ağırlık Numaralandırma Yöntemleri 

Ağırlık numaralandırma sistemi ya da doğrudan numaralandırma sistemi (Alm. direkte Nummerierungsystem, Fr. numérotage direct des fils, İng. direct yarn counting system; direct yarn numbering system), tex, denye gibi ipliğin birim uzunluğunun ağırlığını esas alan iplik numaralandırma sistemlerine denir. 

Bir ipliğin birim uzunluk değerine karşılık gelen birim ağırlık değeri o ipliğin ağırlık numaralandırma yöntemine göre, incelik değerini ifade eder. Ağırlık numaralandırma yönteminde genel olarak iki sistem kullanılır. Bu sistemlerin alt ve üst katlarıda vardır. Bu sistemler: 

1-) Tex numaralandırma sistemi (Tex; Ttx ), 

2-) Denye numaralandırma sistemi (Denier; Tdx ). 

»»»İplik Numara Dönüşümleri