Soya fasulyesinden elde edilen elyaflar. |
Soya fasulyesi lifi (SPF - soybean protein fiber), protein esaslı bitkisel rejenere bir liftir ve % 35 oranında bitkisel proteine sahiptir. Soya lifleri, Silkool ticari adıyla ilk olarak 20. yüzyılın ortalarında üretilmeye başlanmıştır. Fakat liflerin bu tarihlerdeki üretimi sırasında mukavemet ile ilgili karşılaşılan önemli zorluklar ve teknoloji yetersizliği, bu liflere olan ilgiyi azaltmıştır. 20. yüzyılın sonlarında ekolojik ve yenilenebilir kaynaklardan üretilen liflere olan ilginin artması sonucu SPF'de tekrar gündeme gelmeye başlamıştır. Ayrıca liflerin mukavemeti, liflere polivinil alkol (PVA) dahil edilmesi ile geliştirilmiştir. Soya fasulyesinin ucuz ve bol olması da bu life olan ilgiyi arttırmıştır. Lifler sahip olduğu yumuşaklık, dökümlülük ve parlaklık gibi fiziksel özelliklerinin yanında antibakteriyellik gibi sağlık açısından faydalı özelliklere de sahiptir.
Yeşil olgunlaşmamış ve olgunlaşmış soya fasulyesi. |
Yağı alınmış soya fasulyesi % 0,1'lik sodyum sülfat çözeltisi ile işleme alınır. Elde edilen protein çözeltisi pH=4,5 oluncaya kadar sülfirik asit ile muamele edilir. Bu değerde soya fasulyesi proteini çöker. Çözelti (protein maddesi) seyreltik sodyum hidroksitte (NaOH) çözündürülür. Elde edilen çözelti filtrelenip havası alındıktan sonra yaş çekim metoduyla düzeden geçirilerek asidik banyo ile filament hâline getirilir. Soya fasulyesi elyafı doğal kıvrımlı bir yapıya sahiptir. Rengi beyazdan açık ten rengine kadar değişen yarı parlak ve yumuşak bir elyaftır. Yaş mukavemeti düşüktür. Kuru halde % 40, ıslakken % 60 uzayabilir. % 10-13 oranında nem çeker. Kimyasal özellikler bakımından diğer protein liflerine benzer. SPF, üretim süreci boyunca çevre, atmosfer, su ve insan vücuduna zarar vermeyen çevreci bir tekstil ürünüdür.
Soya lifi enine ve boyuna kesit görünümü. |
Günümüzde SPF, artan bir hızla tekstil sektöründe kullanılmaya devam edilmekte ve genellikle; soya lifleri, diğer kimyasal veya doğal liflerle karıştırılarak kullanılmaktadır. Üst giyim amaçlı kumaşların üretiminin yanısıra; iç çamaşırı, bebek kıyafeti, havlu ve yorgan yapımında kullanılmaktadır. Kaşmir veya ipek ile karıştırılarak eşarp yapımında kullanılır. Keten, spandex veya ipek lifleri ile karıştırılarak yelek ve etek yapımında kullanılır. İpek ve kaşmire yakın tutumda ve parlaklıkta oluşu, ayrıca maliyetinin bu iki elyaftan daha düşük oluşu soya lifinin tercih edilme nedenlerinin başında gelir. Türkiye’de de soya lifleri kullanılarak çeşitli ürünler üretilmektedir.
7 yorum:
burda bildiğimiz soya fasulyesinden mi bahsedilmiş hani şu sağlığa faydalı olan
bırakın organik maddeleri, çeşitli kaya ve kayaçlardan inorganik lifler elde ediliyor. soya fasulye lifleri de zamanla alışacağımız elyaf türleri olacaktır
soya fasülyesi besin olarak çok önemli bazı ülkelerde örneğin et yemeyen güney doğu asya ülkelerinin halkları et yerine soya ile gerekli besinleri sağlıyorlar. tabii olarak etin yerini tutmuyor ama bir derece katkı sağlıyor
miilet soyayı yiyor veya yağ yapıp yemeklere katıyor, tekstilcilerde lif yapmış adamlara bak
silkool sanki ipeği çağrıştırıyor, ama silkool soya fasulyesinin dünya literatüründeki ismi.
soya fasulyesinden elde edilen lif,soya lifi kullanımı alanları,silkool nedir,soya lifi fiziksel ve kimyasal özellikleri nelerdir,soya fasulyesi lifi nedir,soya fasulyesi lifi nerede kullanılır,
Merhaba, soya fasülyesi ile üretilen kumaşlara Türkiye'de nereden ulaşabileceğim ile ilgili bir bilginiz var mıdır acaba?
Şimdiden teşekkürler
Yorum Gönder