Reaktif Boyarmaddelerle Protein Esaslı Lifleri Boyama

Bu boyar maddeler önce selüloz esaslı lifler için geliştirilmiştir. Ancak şimdi, yaygın olmasa da yün, ipek, naylon, akrilik ve karışımları için de kullanılır. 

Reaktif Boyar Maddeler 

Reaktif boyar maddelerin yapısı şu şekildedir: Ç – Çözünürlük sağlayan grup, Kr – Kromofor (renk verici) grup, K – Köprü grup, R – Reaktif grup. Reaktif boyar maddeler life kovalent bağlarla bağlandığı için migrasyon kabiliyetleri iyi değildir. Bu nedenle boyamada düzgün alınma şarttır. 

Reaktif Boyar Maddelerin Özellikleri 

Reaktif boyar maddelerin yüne bağlanması; kuvvetli asidik ortamda -SH (tioalkol) grupları üzerinden zayıf asidik ortamda ise – NH3+ (amonyum) grupları üzerinden kovalent bağlarla sağlanır. Bunun yanında, suda çözünürlük sağlayıcı grup olarak çoğunlukla sülfo grupları içerdikleri için asit boyar maddeleri gibi elektrostatik çekim kuvvetleri ile de bağlanarak iyi haslıklar verir. 

Reaktif Boyar Maddelerle Yün ve İpeğin Boyanmasına Ait Temel Bilgiler 

Reaktif boyar maddeler suda çözünürlük sağlayıcı grup olarak sülfo grubu içerdiklerinden kuvvetli ve orta kuvvette asidik ortamda yapılan boyamalarda, bir asit boyar madde gibi davranır. Yün elyafının pozitif yüklü amonyum gruplarına elektrostatik çekim kuvvetleriyle bağlanır. Bunun yanında boyar maddenin reaktif grubu, lifteki amino ve tioalkol grupları ile reaksiyona girerek kovalent bağlar meydana getirir. Reaktif boyar maddeler life kovalent bağlarla bağlandığı için migrasyon kabiliyetleri iyi değildir. Bu nedenle, boyamada düzgün alınma şarttır. Yüne afiniteli reaktif boyar maddeler, asidik ortamda reaktiflik gösterecek yapıdadır ve naylon için de kullanılabilir.