Parlaklık Veren Apre

Fulard Teknesi. 

Parlaklık Veren Apre Nedir 

Kumaşların üretiminde terbiye işlemlerinin son adımı olan apre işlemleri oldukça önem taşır. Tekstil mamulleri her kullanım yerinde kendine özgü kullanım özellikleri gerektirir. Buna göre masa örtüsü için kullanılacak kumaşın veya gömleklik kumaşın apre işlemleri farklılık taşır. Apre işlemleri içinde parlaklık kazandırmak kumaşın kullanım zenginliğini artırması açısından önem taşır. Son yıllarda geliştirilen makinelerle ve kimyasal maddelerle oldukça etkili parlaklık almak mümkün olmuştur. Değişik parlaklık derecelerinde olan kumaşları mekanik yöntemlerle elde edebileceğimiz gibi kimyasal maddeleri kullanarak da elde etmemiz mümkündür. Kimyasal maddelerle elde edilen parlaklık dereceleri, mekanik yöntemlerle elde edilenlere göre daha iyidir. Kimyasal maddelerle yapılan parlaklık apresi kumaşın deforme olmaması ve tuşesindeki değişimlerin fazla olmaması nedeniyle tercih sebebidir. Parlaklık veren apre uygulaması sonunda kumaş üzerinde işlem öncesine göre oldukça farklı parlaklık etkileri elde edilebilir. 

Parlaklık Veren Apre Maddeleri ve Özellikleri 

Kimyasal maddelerle, kumaş yüzeyine verilen parlaklık etkisi için kimyasal madde üretici firmaları tarafından değişik parlaklık apre maddeleri geliştirilmiştir. Bu maddeler silikonlu yumuşatıcılar, yüzey parlatma enzimleri ve parlaklık verici apre maddeleri olmak üzere çeşitlendirilebilir. Kimyasal madde üretici firmaları müşterilerine maliyeti düşük, uygulaması kolay ve etkisi fazla apre maddeleri sunabilmek amacıyla çeşitli etkileri kumaşa kazandıran apre maddeleri geliştirmektedir. Örneğin, piyasada parlaklık aprenin yanında aynı zamanda kumaşa kayganlık, yumuşaklık, buruşmazlık gibi apre etkilerini aynı uygulama ile kazandıran apre maddeleri bulunmaktadır. Parlaklık etkisi kullanılan kimyasal maddenin kullanım miktarına ve konsantrasyonuna bağlıdır. Elde edilmek istenen parlaklık etkisi için yapılan numune çalışmasından sonra kullanılacak miktar ve işlem koşulları belirlenir. Burada numune çalışması öncesinde kimyasal madde üretici firmaların tavsiye olarak sundukları işlem koşulları dikkate alınır. Parlaklık veren apre uygulaması için boyanmış veya basılmış mamullerin yıkama, sürtme haslığına ve nüansına olumsuz etkisi olmayan apre maddeleri tercih edilmelidir. Ancak işlem sonunda renklendirilmiş mamullerin renklerini % 10 civarında açan parlaklık apre maddeler bulunmaktadır. Bu durumun önüne geçmek için apre dairesi ve boya dairesi birlikte hareket eder. Numune çalışmalarında boyanan numune kumaşlara apre işlemi yapılarak rengi ne kadar etkilediği tespit edilir. Kullanılacak parlaklık veren apre maddesinin seçiminde istenen parlaklık etkisinin yanında işletmenin makine parkı önemli rol oynar. Normal fulard yöntemi ile ramözde, çektirme yöntemine uygun makinelerde ve yüksek basınçlı fulard yöntemine uygun makinelerde apre uygulaması yapılabilir. 

Parlaklık Veren Aprenin Uygulanması 

Silikon Yumuşatıcı ile Apre Uygulaması 

Silikonlu yumuşatıcı maddelerle kumaşa parlak ve canlı bir yüzey görünümünün yanında kaygan ve yumuşak bir tuşe kazandırılır. Bu maddelerle doğal, sentetik ve her türlü karışım kumaşların apre uygulaması yapılır. Çektirme ve emdirme yöntemiyle kumaşa uygulanabilir. Emdirme yöntemi ile kumaşa verdiği etki daha iyi olduğu için bu yöntem tercih sebebidir. Çektirme yöntemiyle silikon yumuşatıcı ile parlaklık veren aprenin uygulanması, Silikonlu yumuşatıcılarla apre uygulaması çektirme yöntemine uygun makinelerde yapılabilir. Bu yöntemde elde edilmek istenen parlaklık etkisine göre silikonlu yumuşatıcının miktarı belirlenir. Bu işlem boyama sonrası yine aynı makinede durulamaları takiben mamule uygulanabilir. İşlem sıcaklığına dikkat edilmelidir. Silikon yumuşatıcılar 40 C üzerinde etkisini kaybedebilir. Mamulün ağırlığına belirlenen banyoya uygun pH ayarı asetik asit ile ayarlanır. Silikon yumuşatıcılar banyoya ilave edilerek 15–20 dakika çalışılır, işlem tamamlanır. Emdirme yöntemiyle silikon yumuşatıcı ile parlaklık veren aprenin uygulanması, Silikon yumuşatıcılarla parlaklık veren apre uygulaması genel olarak ramöz makinelerinde yapılır. Burada fulardan geçirilen kumaş uygun sıcaklıkta fikse edilerek apre işlemi yapılır. Silikonlu yumuşatıcılarla parlaklık veren apre işlemi ramöz makinelerinde kumaşa uygulanır. Kumaş makineye germe rolikleri ile gerginliği ayarlanarak verilir. Bu makinenin giriş kısmında fulard bulunur. Rezerve tankında hazırlanan kimyasal maddeler düzgün bir şekilde çözündürülerek fulard teknesine ilave edilir. Fulard teknesindeki banyo seviyesinin işlem boyunca belli bir seviyede olması gerekir. Banyo seviyesinin kontrolü makinede otomatik kontrol sistemi var ise banyo seviyesini bu sistem kontrol eder. Eğer böyle bir sistem yok ise gözle kontrol yapılır. Tekneden çıkan kumaş, sıkma silindirlerinden belli bir basınçta geçerek istenen flotte alımı sağlanır. Kumaş bundan sonra işlem koşullarına göre sıcaklıkları ayarlanmış kurutma kabinlerine girerek fikse işlemi yapılır. 

Parlaklık Veren Apre Maddesi ile Apre Uygulaması 

Diğer maddelere göre daha etkili bir apre maddesidir. Bütün lif çeşitlerine ve karışımlarına parlaklık istenen oranda verilebilir. İşlem sonunda kumaşa parlaklık etkisinin yanında kaygan ve yumuşak bir tutum verilir. Parlaklık verici apre maddeleri fulard yöntemi ile kumaşa uygulanır. Fulard yöntemi ile ramöz makinesinde uygulama yapılabilir. Ancak son yıllarda geliştirilen Formula–1 isimli makine ile oldukça etkili ve kalıcı parlaklık etkileri elde edilmektedir. Kumaş makine germe roliklerinden girer. Germe rolikleri kumaşın gerginliğini ayarlar. Bu makinenin giriş kısmında fulard teknesi bulunur. Tekneden çıkan kumaş belirli basınçtaki sıkma silindirlerinden geçerek bir ön kurutma işlemine tabi tutulur. Ön kurutma işleminde kumaş % 50 nem kalması istenir. Ön kurutma sıcaklığı 110–120 C olarak ayarlanır. Ön kurutmadan geçen kumaş basınç altında ısıtılmış iki adet merdaneden bir taşıma tertibatı ile geçer. Merdane sıcaklıkları 150–160 C olarak ayarlanır. Formula–1 makinesinin ön kurutma olmayan tipleri mevcuttur. Bu durumda kumaş makineden, merdanelerden iki kez geçirilebilir. Formula–1 makinesi ile kumaşa hem kimyasal maddenin etkisi ile hem de merdanelerin etkisi ile parlak, dolgun, kaygan ve yumuşak bir yapı kazandırılır. Makineden çıkan kumaşa, ramöz makinesinde fikse işlemi uygulanır. 

Yüzey Parlatma Enzimi ile Apre Uygulaması 

Yüzey parlatma enzimleri biyolojik bir maddedir. Bu madde uygulandığı kumaşın yüzeyindeki havları alarak parlaklık, düzgün bir yüzey ve yumuşak bir tutum kazandırır. Yüzey parlatma enzimi kumaşa çektirme yöntemi ile uygulanır. İşlem süresi ve kullanılan madde miktarına istenen parlaklık efekti elde edilir.